درمان بیماری زخم معده
راه های درمان زخم معده به علت زخم معده بستگی خواهد داشت. اگر علت زخم معده ایجاد عفونت اچ پیلوری باشد در آن صورت از بین بردن این عفونت به عنوان درمان زخم معده در نظر گرفته می شود.حذف و یا کاهش استفاده از آسپرین و ضد دردهای مشابه نیز می تواند به عنوان راه های درمان زخم معده در نظر گرفته شود.
داروهای به کار رفته در درمان زخم معده عبارت است از:
- داروهای آنتی بیوتیک برای از بین بردن اچ پیلوری موجود در مسیر گوارشی. پزشک در این شرایط ترکیبی از آنتی بیوتیک ها را برای از بین بردن باکتری توصیه خواهد کرد. از جمله آنتی بیوتیک های به کار رفته در درمان اچ پیلوری عبارت است از : آموکسی سیلین، کلاریترومایسین، مترونیدازول، تینیدازول، تتراسایکلین و لووفلوکساسین. نوع آنتی بیوتیک بر اساس نرخ مقاومت آنتی بیوتیکی در منطقه سکونت بیمار تعیین خواهد شد. استفاده از آنتی بیوتیک به مدت دو هفته ادامه خواهد داشت. علاوه بر آنتی بیوتیک به استفاده از داروهای دیگری برای کاهش اسید معده نیاز دارید. از جمله این داروها می توان به مهار کننده های پمپ پروتونی و احتمالا بیسموت ساب سالیسیلات اشاره کرد.
- داروهای مهار کننده تولید اسید و بهبود زخم ها: مهار کننده های پمپ پروتونی با انسداد عملکرد بخشی از سلول ها که در تولید اسید معده دخالت دارند به کاهش اسید معده کمک می کنند. این داروها به صورت نسخه ای و غیر نسخه ای وجود دارد. داروهای موجود در دسته مهار کننده پمپ پروتونی عبارت است از امپرازول، لنزوپرازول، رابپرازول، اسومپرازول و پنتوپرازول. استفاده طولانی مدت از مهار کننده پمپ پروتونی مخصوصا در دوز بالا ریسک ایجاد شکستگی مچ دست، مفصل ران و ستون فقرات را کاهش می دهد. در مورد استفاده از مصرف مکمل کلسیم به منظور کاهش ریسک شکستگی از پزشک خود راهنمایی بخواهید.
- داروهایی برای کاهش تولید اسید: بلاک کننده های اسید که با عنوان بلاکرهای هیستامینی ( H2) شناخته می شوند مقدار اسید آزاد شده در معده را کاهش می دهند و به این ترتیب در کاهش درد ناشی از زخم معده دخالت دارند. بلاک کننده های اسید به صورت نسخه ای و غیر نسخه ای در داروخانه ها وجود دارند. داروهای موجود در این دسته عبارت است از: رانیتیدین، فاموتیدین، سایمتیدین و نیزاتیدین.
- آنتی اسیدها و خنثی کننده های اسید معده: ممکن است برای درمان زخم معده آنتی اسیدی را در رژیم غذایی خود داشته باشید. آنتی اسیدها اسید معده را خنثی می کنند و مسکن سریعی برای درد ناشی از زخم معده محسوب می شوند. تاثیرات جانبی ناشی از آنتی اسیدها شامل یبوست و اسهال می باشد که وقوع هر یک از این عوارض بستگی به ماده موثره آن دارد. آنتی اسیدها درد ناشی از زخم معده را تخفیف می دهند اما معمولا برای درمان زخم معده کاربردی ندارند.
- داروهایی که لایه داخلی معده و روده کوچک را محافظت می کند: در برخی موارد پزشک داروهایی به نام عوامل سیتوپروتکتیو را برای درمان زخم معده در نظر خواهد داشت که بافت معده و روده کوچک را محافظت می کند. سوکرالفیت و میزوپروستول از جمله این داروها هستند که تنها به صورت نسخه ای قابل تهیه می باشند.
درمان زخم معده معمولا موفقیت آمیز می باشد و بهبود زخم معده را به دنبال خواهد داشت. اما اگر علائم زخم معده شدت یابد و یا اگر با وجود درمان علائم زخم معده همچنان وجود داشته باشد، پزشک انجام آندوسکوپی را توصیه خواهد کرد تا سایر علل احتمالی نیز بررسی شود. اگر در طول آندوسکوپی زخمی رویت شود پزشک بعد از درمان دوباره آندوسکوپی را تکرار خواهد کرد تا از بهبود زخم اطمینان یابد.
زخم معده که به درمان پاسخ ندهد جز زخم های مقاوم در نظر گرفته می شود. دلایل متعددی در مقاوم شدن زخم معده دخالت دارد که از جمله آن عبارت است از:
- عدم استفاده درست از داروها بر اساس دستور پزشک
- مقاوم بودن برخی انواع اچ پیلوری به درمان آنتی بیوتیکی
- استفاده مکرر از تنباکو
- استفاده مکرر از مسکن هایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم
در برخی موارد نیز زخم های مقاوم در نتیجه عوامل زیر ایجاد می گردد:
- تولید بیش از حد اسید معده مانند سندرم زولینجر-الیسون
- عفونتی غیر از اچ پیلوری
- سرطان معده
- سایر بیماری هایی که زخم های شبیه به زخم معده را به دنبال دارند مانند بیماری کرون
درمان زخم معده مقاوم عموما مبتنی بر حذف فاکتوری است که در روند ایجاد بهبود زخم دخالت داشته است. همچنین می توان از آنتی بیوتیک های متفاوتی نیز استفاده کرد. در صورتی که عوارضی مانند خونریزی حاد و یا سوراخ شدگی ایجاد شود در آن صورت نیاز به انجام جراحی وجود خواهد داشت. اما از آنجاییکه درمان های امروزی اغلب موثر واقع می شود نیاز به انجام جراحی بسیار اندک است.
درمان های خانگی بیماری زخم معده
توجه به نکات زیر می تواند در کاهش زخم معده موثر واقع گردد:
- داشتن رژیم غذایی سالم: انتخاب رژیم غذایی سالم حاوی میوه ها و مخصوصا میوه های حاوی ویتامین آ و ث، سبزیجات همچنین غلات می تواند در درمان زخم معده موثر واقع شود. عدم مصرف غذاهای غنی از ویتامین بدن را در بهبود زخم معده با دشواری رو به رو می سازد.
- در نظر داشتن غذاهای حاوی پروبیوتیک: از جمله این غذاها می توان به ماست و پنیر اشاره کرد.
- حذف شیر: برخی اوقات نوشیدن شیر می تواند به بهتر شدن درد ناشی از زخم معده کمک کند اما در ادامه افزایش اسید معده را به دنبال خواهد داشت. بنابراین در مورد نوشیدن شیر باید با متخصص خود مشورت کنید.
- تعویض مسکن های مصرفی: اگر شما به طور مکرر از مسکن ها استفاده می کنید با پزشک خود مشورت کنید آیا جایگزین کردن استامینوفن می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد یا خیر.
- کنترل استرس: استرس می تواند علائم ناشی از زخم معده را تشدید کند. برای کاهش استرس و بررسی علت آن گزینه هایی را در نظر داشته باشید و راههای مقابله با استرس را بیاموزید.
- عدم مصرف سیگار: سیگار کشیدن در لایه محافظتی معده اختلال ایجاد کرده و معده را مستعد ابتلا به زخم معده می کند. سیگار کشیدن اسید معده را افزایش می دهد.
- اجتناب از مصرف الکل یا محدود کردن آن: افزایش استفاده از الکل با التهاب و خونریزی همراه خواهد بود.
- خواب کافی: خوابیدن می تواند به سیستم ایمنی کمک کرده و استرس را بهبود بخشد. همچنین قبل از خواب از مصرف وعده غذایی پرهیز کنید.
- استفاده از ترکیبات غیر نسخه ای حاوی کلسیم کربنات می تواند در درمان زخم معده موثر باشد اما نباید در خط اول درمان در نظر گرفته شود. شواهدی نیز در دست است که نشان می دهد زینک می تواند در بهبود زخم معده موثر واقع شود.
- در درمان گیاهی زخم معده ترکیباتی مانند زرد چوبه و شیرین بیان ممکن است به عنوان گزینه مکمل توصیه شوند.