نام ژنریک:
- ناپروکسن
نام لاتین:
- Naproxen
نام تجاری:
- ®Naprosyn
- ®Anaprox
- ®Modaxen
- ®Naproxen-AR
گروه دارویی- درمانی:
- مشتقات اسید پروپیونیک
- ضد التهاب غیر استروئیدی
- ضد درد غیر مخدر
- ضد تب
طبقه بندی در بارداری:
- گروه B (سه ماهه سوم بارداری گروه D)
اشکال دارویی:
- قرص: 250 میلی گرم
- قرص روکشدار: 500 میلی گرم
- شیاف: 500 میلی گرم
موارد مصرف:
- قرص ناپروکسن 250 و 500 یا شیاف ناپروکسن در دردهای خفیف تا شدید عضلانی-استخوانی، درد خفیف تا متوسط (سردرد ،درد بعد از عمل) ،دیسمنوره اولیه (درد دوره قاعدگی یا درد پریود در زنان)، نقرس حاد، آرتریت روماتوئید، تب، میگرن استفاده می شود.
روش و مقدار مصرف:
- مصرف ناپروکسن در بالغین: با توجه به شدت درد دوزهای مختلفی از ناپروکسن از 250 تا 750 میلی گرم مورد استفاده قرار می گیرد.
- به طور معمول قرص ناپروکسن هر 12 ساعت یک بار مصرف می شود.
- مصرف ناپروکسن در کودکان: 10 میلی گرم بر کیلوگرم در روز از راه خوراکی در دو دوز منقسم برای ایجاد اثرات ضد التهابی ناپروکسن مصرف می شود.
مکانیسم اثر:
- ناپروکسن احتمالا با مهار سنتز پروستاگلندین ها اثر خود را اعمال می کند.
فارماکوکینتیک:
- نیمه عمر ناپروکسن 10 تا 20 ساعت است.
- این دارو از راه ادرار دفع می شود.
نکات با اهمیت:
- از جمله نام های تجاری متداول ناپروکسن می توان به تداپروکس، ژلاپروکس، پروکساژل و مداکسن اشاره کرد.
- غذا سرعت جذب ناپروکسن و نه میزان جذب آن را کاهش می دهد.
- در مورد دوز سمی ناپروکسن اطلاعات زیادی در دست نیست. علائم مسمومیت با ناپروکسن شامل: ناراحتی گوارشی، دپرسیون سیستم عصبی مرکزی و خواب آلودگی است. درمان شامل: تخلیه معده، تجویز شارکول فعال و انجام اقدامات حمایتی است.
موارد منع مصرف:
- افرادی که حساسیت مفرط نسبت به ناپروکسن و یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، دارند.
موارد احتیاط:
- افرادی که بیماری های گوارشی دارند.
- افراد مبتلا به زخم پپتیک
- افرادی که بیماری های کلیوی یا قلبی دارند.
- دوران بارداری بخصوص سه ماهه سوم
تداخلات دارویی:
- اگر ناپروکسن همزمان با آسپرین مصرف شود باعث کاهش اثرات ناپروکسن می شود.
- اگر ناپروکسن همزمان با داروهای ضد انعقادی خوراکی و پلیکامایسین مصرف شود، خطر خونریزی افزایش می یابد.
- مصرف همزمان این دارو با داروهای آسپرین، گلوکوکورتیکوئید ها و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی باعث می شود عوارض گوارشی این داروها تشدید شود.
- مصرف همزمان ناپروکسن و داروی پروبنسید احتمال مسمومیت با پروبنسید را افزایش می دهد.
- مصرف این دارو خطر مسمومیت با متوتروکسات را افزایش می دهد.
- مصرف این دارو خطر مسمومیت با لیتیوم را افزایش می دهد.
- مصرف همزمان ناپروکسن ممکن است اثرات داروهای ضد فشار خون را کاهش دهد.
عوارض جانبی :
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.از جمله عوارض جانبی ناپروکسن (تداپروکس، ژلاپروکس، مداکسن، پروکساژل) می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- CNS: سردرد، سرگیجه
- CV: ادم محیطی (احتباس آب)، طپش قلب، نارسایی احتقانی قلب
- Derm: خارش، راش، کهیر
- EENT: اختلالات بینایی
- GI: تهوع، استفراغ، یبوست، خونریزی گوارشی
- Hema: طولانی شدن زمان انعقاد، آنمی آپلاستیک
- Other: افزایش سطح آنزیم های کبدی
توجه: در صورت ایجاد واکنش افزایش حساسیت یا مسمومیت کبدی، مصرف دارو باید قطع گردد.
مصرف در بارداری و شیردهی:
- ناپروکسن نباید در بارداری به خصوص سه ماهه سوم بارداری مصرف شود.
- این دارو در شیر مادر ترشح می شود بنابراین مصرف ناپروکسن در دوران شیردهی توصیه نمی شود.
توجهات پزشکی - پرستاری:
- ناپروکسن را می توان همراه با غذا یا یک آنتی اسید تجویز کرد.
- در صورت مصرف طولانی مدت ناپروکسن و یا دوز های بالای دارو بهتر است پیش از شروع درمان و سپس در فواصل منظم اندازه گیری هموگلوبین و آزمایشات بررسی عملکرد کلیه و کبد، شنوایی سنجی و افتالمولوژیک صورت گیرد.
- بهبود علائم معمولا در طول 2 تا 4 هفته دیده می شود.
توجهات بیمار - خانواده:
- جهت کاهش عوارض گوارشی می توان قرص ناپروکسن را همراه با غذا مصرف کرد.
- دارو را مطابق دستور مصرف نمایید و در صورت فراموش نمودن یک نوبت، بلافاصله پس از به خاطر آوردن آن را مصرف نمایید، مگر اینکه فرصتی تا زمان نوبت بعدی وجود نداشته باشد. از دو برابر نمودن مقادیر دارو در هر نوبت پرهیز نمایید.
- قرص ناپروکسن باید همراه با یک لیوان آب مصرف شود و 15 تا 30 دقیقه پس از مصرف دارو به حالت قائم باقی بمانید (نخوابید).
- مصرف این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی یا سرگیجه شود پس توصیه می شود تا مشخص نشدن واکنش بدن نسبت به دارو از رانندگی و سایر امور نیازمند به هشیاری، پرهیز شود.
- توصیه می شود از مصرف همزمان ناپروکسن با آسپرین، استامینوفن و سایر داروهای OTC بدون مشورت با پزشک خودداری نمایید.
- در صورت بروز علائمی چون راش، خارش، لرز، تب، اختلال بینایی، تیرگی مدفوع، اسهال، یا سردرد مقاوم به پزشک اطلاع دهید.
- توصیه می شود قبل از شروع هر نوع درمان یا عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را از رژیم دارویی خود مطلع سازید.
- از مصرف همزمان ناپروکسن با الکل پرهیز کنید.
شرایط نگهداری دارو:
- دارو را در ظروف دربسته و در درجه حرارت 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمائید.
برگرفته از:
- راهنمای کاربرد داروهای ژنریک ایران، تالیف دکتر رامین خدام
- درسنامه جامع داروهای رسمی ایران - ایران فارما، تالیف دکتر سعید شهراز- دکتر طاهره غازیانی
- فارماکولوژی پایه و بالینی کاتزونگ
- وبسایت http://www.Drugs.com