لایه برداری شیمیایی پوست روشی برای لایه برداری پوست است که در آن از محلول شیمیایی روی پوست استفاده می شود تا لایه های بالایی پوست برداشته شود. پوستی که بعد از لایه برداری شیمیایی رشد می کند نرم تر و جوان تر خواهد بود.
لایه برداری شیمیایی پوست به منظور رفع چین و چروک های صورت، تغییر رنگ پوست و روشن شدن پوست و رفع اسکار انجام می شود و عموما لایه برداری بر روی پوست صورت انجام می شود. لایه برداری شیمیایی پوست می تواند به تنهایی یا همراه با سایر روش های جوانسازی پوست انجام شود.
لایه برداری شیمیایی پوست می تواند در عمق متفاوتی از لایه های پوست (کم، متوسط یا عمیق) انجام شود، از این نظر نوع لایه برداری شیمیایی بستگی به نتایج مورد نظر شما دارد. هرنوع از لایه برداری های شیمیایی پوست به محلول متفاوتی نیاز دارد. لایه برداری عمیق پوست نتایج چشم گیرتری را در پی دارد اما زمان ریکاوی پس از لایه برداری عمیق پوست بیشتر خواهد بود.
لایه برداری شیمیایی پوست چرا انجام می شود؟
لایه برداری شیمیایی پوست می تواند برای رفع مشکلات مختلف پوستی انجام شود. با توجه به نتایجی که از لایه برداری پوست انتظار دارید، یکی از سه نوع لایه برداری های شیمیایی پوست که زیر لیست شده است، انتخاب می شود:
- لایه برداری پوست با عمق کم: در این نوع لایه برداری بخش بیرونی پوست (اپیدرم) برداشته می شود. لایه برداری شیمیایی پوست با عمق کم برای رفع چروک های ریز، از بین رفتن جای آکنه، پوست ناهموار و خشک استفاده می شود. شما ممکن است این نوع لایه برداری شیمیایی پوست را یک بار در هفته تا شش هفته انجام دهید، که بستگی به نتایج آن دارد.
- لایه برداری شیمیایی پوست با عمق متوسط: در این نوع لایه برداری شیمیایی پوست سلول های پوستی از لایه اپیدرم و از بخش بالایی لایه میانی پوست (درم) برداشته می شود. لایه برداری شیمیایی با عمق متوسط برای درمان چین و چروک، اسکارهای آکنه و پوست ناهموار استفاده می شود. برای تثبیت نتایج ممکن است لایه برداری شیمیایی را تا 12 ماه تکرار کنید.
- لایه برداری شیمیایی عمیق پوست: در لایه برداری عمیق پوست، سلول های پوستی از لایه اپیدرم و لایه های میانی تا پایینی درم برداشته می شود. لایه برداری عمیق پوست در صورت داشتن چروک های عمیق، اسکارها یا توده های پیش سرطانی موثر است.
لایه برداری شیمیایی پوست نمی تواند اسکارهای عمیق را از بین ببرد یا سایز منافذ پوست را کاهش دهد.
عوارض لایه برداری پوست چیست؟
لایه برداری شیمیایی پوست می تواند عوارض جانبی متفاوتی را در پی داشته باشد. از جمله عوارض لایه برداری پوست عبارت است از:
- قرمزی: روند نرمال بهبودی حاصل از لایه برداری شیمیایی پوست عبارت است از بهبود قسمت های قرمز پوست بعد از لایه برداری. قرمزی پوست بعد از لایه برداری عمیق ممکن است تا چند ماه ادامه داشته باشد.
- اسکار: به ندرت پیش می آید که لایه برداری شیمیایی پوست سبب ایجاد اسکار یا زخم شود (معمولا در بخش های پایینی صورت). آنتی بیوتیک ها و داروهای استروئیدی می تواند ظاهر این اسکار ها را بهتر کند.
- تغییر در رنگ پوست: لایه برداری شیمیایی پوست می تواند سبب شود پوست تحت درمان تیره تر از حد نرمال شود (هایپرپیگمنتاسیون) یا بالعکس ناحیه تحت درمان روشن تر از حد نرمال باشد (هایپوپیگمنتاسیون). هایپرپیگمنتاسیون بعد از لایه برداری سطحی شایع تر است در حالی که هایپوپیگمنتاسیون بعد از لایه برداری عمیق شایع تر می باشد. تغییر در رنگ پوست نیز در افرادی شایع است که پوست تیره تری دارند و می تواند دائمی باشد.
- عفونت: لایه برداری شیمیایی پوست می تواند سبب فعالیت ویروس هرپس شود (ویروسی که سبب ایجاد تبخال یا زخم سرد می شود). به ندرت پیش می آید که لایه برداری شیمیایی پوست بتواند منجر به عفونت باکتریایی یا قارچی شود.
- آسیب به قلب، کلیه و کبد: لایه برداری عمیق پوست با ماده شیمیایی کربولیک اسید انجام می شود که می تواند به ماهیچه های قلب آسیب برساند و سبب ضربان نامنظم قلب می شود. کربولیک اسید یا فنول هم چنین می تواند به کلیه و کبد نیز آسیب برساند. برای محدود کردن میزان مواجه با فنول، لایه برداری عمیق پوست در بازه های 10 تا 20 دقیقه انجام می شود.
لایه برداری شیمیایی پوست برای همه افراد مناسب نیست. در صورت وجود برخی بیماری ها و مصرف برخی داروها لایه برداری پوست باید با احتیاط انجام شود:
- مصرف داروی ایزوترتینوئین برای رفع آکنه در شش ماهه گذشته
- داشتن رنگ چهره تیره
- داشتن موهای قرمز و یا پوست کک مکی
- داشتن اسکار در پوست
- پیگمنتاسیون غیر نرمال در پوست
- زگیل های صورت
- داشتن سابقه بروز تبخال
نحوه انجام لایه برداری شیمیایی پوست
قبل از انجام لایه برداری شیمیایی پوست پزشک احتمالا موارد زیر را بررسیخواهد کرد:
- سابقه پزشکی شما بررسی خواهد شد: شرایط و سابقه ابتلا به بیماری ها در حال حاضر و در گذشته بررسی خواهد شد، مخصوصا اگر قرار بر انجام لایه برداری عمیق پوست باشد سابقه بیماری های قلبی، کلیوی و کبدی مورد توجه قرار خواهد داشت. داوهایی که اخیرا مصرف کرده اید را به پزشک اطلاع دهید مخصوصا آن هایی که پوست شما را نسبت به نور خورشید حساس می کند، هم چنین روش ها و جراحی های زیبایی که در گذشته انجام داده اید را نیز ذکر بفرمایید. در صورت استفاده از کرم رتینوئید پزشک خود را در جریان قرار دهید زیرا می تواند نفوذ لایه برداری شیمیایی را بیشتر کند.
- انجام معاینه فیزیکی: پزشک پوست شما و نواحی که قرار است تحت درمان قرار بگیرد را معاینه می کند. این امر به او کمک خواهد کرد تا تصمیم بگیرد چه نوع لایه برداری شیمیایی می تواند برای شما مناسب باشد و ویژگی های پوستی شما چطور می تواند بر نتایج تاثیر بگذارد.
- در مورد انگیزه و انتظاراتی که از انجام لایه برداری پوست دارید با پزشک صحبت کنید. هم چنین در مورد خطرات و عوارض بعد از لایه برداری شیمیایی نیز صحبت کنید. تعداد جلسات درمانی و مدت زمان انجام آن و نتایج احتمالی آن از مواردی است که می توانید قبل از انجام لایه برداری شیمیایی در مورد آن با پزشک متخصص پوست خود مشورت کنید.
مراقبت های قبل از لایه برداری شیمیایی
اگر تصمیم به انجام لایه برداری شیمیایی پوست گرفتید لازم است به موارد زیر توجه داشته باشید:
- مصرف داروهای ضد ویروس: اگر سابقه ابتلا به عفونت هرپس و ایجاد تبخال در اطراف دهان دارید، پزشک قبل و بعد از لایه برداری شیمیایی داروی ضد ویروس را نسخه خواهد کرد تا از بروز عفونت ویروسی جلوگیری شود.
- استفاده از لوسیون گلایکولیک: اگر بخواهید لایه برداری شیمیایی پوست با عمق کم انجام دهید پزشک دو هفته قبل از انجام لایه برداری شیمیایی استفاده از لوسیون گلایکولیک اسید را به شما توصیه می کند. استفاده از لوسیون گلایکولیک به شما کمک می کند تا متوجه حساسیت نسبت به گلایکولیک در خودتان شوید.
- استفاده از کرم رتینوئید: اگر قرار بر انجام لایه برداری شیمیایی کم عمق تا متوسط باشد پزشک استفاده از کرم رتینوئید را از قبل توصیه می کند تا زمان درمان کوتاه شده و فرایند بهبود تسریع شود.
- استفاده از مواد سفید کننده: پزشک ممکن است استفاده از مواد سفید کننده (هیدروکینون) و کرم رتینوئید را قبل و بعد از لایه بردار شیمیایی به شما توصیه کند تا از تیره شدن پوست جلوکیری کند.
- استفاده از ضد آفتاب: مهم است که حداقل تا چهار هفته قبل از انجام لایه برداری شیمیایی از ضد آفتاب استفاده کنید تا از پیگمنتاسیون نامنظم در نواحی تحت درمان پیشگیری شود. در مورد محافظت مناسب با پزشک مشورت کنید.
- پرهیز از برخی درمان های زیبایی و برخی انواع محصولات مو بر: حدود یک هفته قبل از لایه برداری، وکس کردن یا استفاده از محصولات مو بر را قطع کنید. هفته قبل از انجام لایه برداری شیمیایی از سفید کردن، ماساژ یا اسکراب صورت بپرهیزید.
لایه برداری شیمیایی پوست چگونه انجام می شود؟
لایه برداری شیمیایی پوست معمولا در مطب پزشک متخصص پوست به صورت سرپایی انجام می شود. قبل از انجام لایه برداری پزشک پوست صورت شما را پاک می کند و چشم ها را می پوشاند. موهای سر نیز پوشانده و محافظت می شود.
برای لایه برداری شیمیایی کم عمق نیازی به مسکن و داروی ضد درد وجود ندارد. اگر شما بخواهید لایه برداری شیمیایی یا عمق متوسط انجام دهید در آن صورت به مسکن یا آرام بخش نیاز خواهید داشت.
در مورد لایه برداری عمیق پوست پزشک احتمالا پوست را با استفاده از بی حسی موضعی بی حس خواهد کرد و یا از بی حسی منطقه ای استفاده می کند (به طوری که بخشی از بدن بی حس خواهد شد).
در طول انجام لایه برداری شیمیایی پوست
پزشک با استفاده از یک برس، توپ پنبه ای، گاز و یا اسفنج محلولی شیمیایی حاوی گلایکولیک اسید و یا سالیسیلیک اسید را روی پوست می مالد. پوست تحت درمان شروع به سفید شدن می کند.
مادامی که محلول شیمیایی روی پوست قرار دارد ممکن است احساس سوزش داشته باشید. پزشک از محلول خنثی کننده استفاده می کند و محلول شیمیایی را از روی پوست می شوید.
در طول لایه برداری شیمیایی با عمق متوسط پزشک از اپلیکاتوری که در راس آن پنبه قرار دارد و یا با استفاده از گاز استریل محلول شیمیایی حاوی اسید تری کلرواستیک را روی پوست قرار می دهد برخی اوقات ممکن است گلایکولیک اسید نیز در ترکیب با آن وجود داشته باشد. پوست تحت درمان شروع به سفید شدن خواهد کرد.
بعد از چند دقیقه، پزشک از کمپرسور سرد برای تخفیف علائم پوست تحت درمان استفاده می کند. برای خنک کردن پوست ممکن است به شما پنکه دستی داده شود. از محلول خنثی کننده در این جا استفاده نمی شود، به هر حال شما حدود 20 دقیقه ممکن است احساس سوزش پوست داشته باشید.
در طول لایه برداری عمیق پوست از مایعات تزریقی استفاده می شود در عین حال ضربان قلب نیز مانیتور می شود. پزشک از اپلیکاتوری که در راس آن پنبه قرار دارد استفاده کرده و کربولیک اسید (فنول) روی پوست استفاده می شود. پوست تحت درمان شروع به سفید شدن و یا خاکستری شدن می کند.
برای این که مدت مواجه شما با فنول کاهش یابد پزشک در بازه های 15 دقیقه این کار را انجام خواهد داد. یک لایه برداری کامل ممکن است 90 دقیقه به طول انجامد.
بعد از لایه برداری پوست باید چه کرد؟
بعد از لایه برداری شیمیایی با هر عمقی برای پاک کردن و مرطوب کردن پوست باید از دستورات پزشک پیروی کنید و از پمادهای محافظت کننده استفاده کنید.
بعد از لایه برداری شیمیایی با عمق کم پوست تحت درمان قرمز، خشک و کمی تحریک شده خواهد بود، اگر چه این تاثیرات با هر بار تکرار درمان کمتر قابل رویت می شود. پزشک پمادهای محافظتی مانند ژل پترولیوم را برای آرام کردن پوست به شما پیشنهاد خواهد کرد.
حدود هفت روز بعد از لایه برداری با عمق اندک پوست جدید ایجاد می شود. پوست جدید ممکن است به طور موقت تیره تر و یا روشن تر از حد نرمال باشد.
بعد از لایه برداری شیمیایی با عمق متوسط پوست تحت درمان قرمز و متورم خواهد بود. شما ممکن است احساس سوزش در پوست داشته باشید. پزشک از پماد محافظتی مانند ژل پترولیوم برای تخفیف علائم استفاده خواهد کرد.
برای راحتی می توانید از پنکه و یا بسته یخ استفاده کنید. مسکن های غیرنسخه ای مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می تواند در کاهش درد موثر باشد. مدتی بعد باید به پزشک مراجعه کنید تا علائم بهبود در شما بررسی شود.
مادامی که تورم و التهاب پوست کاهش می یابد پوست تحت درمان ممکن است تیره تر باشد و یا ممکن است پوسته پوسته شود و یا این که لکه های قهوه ای روی پوست ظاهر شود. پوست تحت درمان حدود پنج تا هفت روز بعد از لایه برداری شیمیایی پوست جدید را ایجاد می کند، اما ممکن است قرمزی تا چند ماه باقی بماند.
بعد از لایه برداری عمیق پوست شما قرمزی و تورم شدیدتری را تجربه خواهید کرد. شما احتمالا احساس سوزش خواهید داشت و پلک ممکن است متورم باشد.
پزشک از بانداژ ضد آب برای درمان پوست استفاده خواهد کرد. ممکن است مسکنی نیز برای شما تجویز شود. خوابیدن به صورت طاق باز (semireclined position) می تواند به تخفیف تورم کمک کند. پوست تحت درمان ظرف دو هفته بعد از انجام لایه برداری عمیق پوست جدید را می سازد اگر چه کیست ها و یا نقطه های سفیدی ممکن است تا چند هفته وجود داشته باشد. قرمزی ممکن است تا چند ماه ادامه داشته باشد. پوست تحت درمان ممکن است تیره تر و یا روشن تر از حد نرمال باشد.
شما ممکن است ترجیح دهید مدت زمان بهبودی را در منزل سپری کنید. وقتی پوست جدید نواحی تحت درمان را پوشش داد می توانید با آرایش کردن قرمزی ها را بپوشانید.
