آندومتریوز اختلالی است که در آن بافت دیواره داخلی رحم که آندومتریوم نام دارد در فضای بیرونی رحم رشد می کند. درمان دارویی آندمتریوز و در برخی موارد جراحی می تواند به بیماران مبتلا به آندومتریوز کمک کند. درمان دارویی آندومتریوز به رفع علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آندومتریوز می انجامد اما باید به خاطر داشت درمان قطعی آندومتریوز مشخص نمی باشد.
به طور کلی در رفع علائم آندومتریوز، متخصص زنان ابتدا درمان دارویی آندومتریوز را در نظر خواهد گرفت. ممکن است پیش از شروع درمان دارویی آندومتریوز با استفاده از لاپاراسکوپی نمونه برداری انجام شود تا پزشک از تشخیص آندومتریوز اطمینان حاصل کند. انجام جراحی برای درمان آندومتریوز به عنوان آخرین گزینه در نظر گرفته خواهد شد، زیرا جراحی خطراتی را با خود به همراه دارد و در برخی موارد درد ناشی از آندومتریوز بعد از جراحی همچنان ادامه دارد. انتخاب نوع درمان آندومتریوز بستگی به شدت علائم و قصد بارداری در آینده دارد.
درمان دارویی آندومتریوز
درمان دارویی آندومتریوز در مراحل اولیه مبتنی بر دارو درمانی و هورمون تراپی می باشد و هدف آن کنترل درد و بهبود باروری است. درمان دارویی آندومتریوز مبتنی بر پیشگیری از رشد بافت آندومتریوز در فضای خارج رحم می باشد.
درمان دارویی آندومتریوز با داروهای ضد درد
داروهای ضد درد غیر نسخه ای مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم می تواند در تخفیف کرامپ های دردناک ناشی از قاعدگی موثر باشد. اگر ماکزیمم دوز این داروها به تخفیف درد کمکی نکرد در آن صورت سایر گزینه ها در درمان دارویی آندومتریوز مورد توجه قرار خواهد گرفت.
درمان دارویی آندومتریوز با استفاده از هورمون ها
در برخی موارد هورمون های مکمل به کاهش درد ناشی از آندومتریوز کمک خواهند کرد و به این ترتیب به عنوان گزینه ای در درمان دارویی آندومتریوز در نظر گرفته می شوند. این داروهای هورمونی رشد بافت آندومتریوز موجود را آهسته می کند و مانع از ایجاد بافت های جدید در خارج از رحم خواهند شد. استفاده از هورمون ها به عنوان گزینه ای در درمان دارویی آندومتریوز برای رفع آندومتریوز گزینه دائمی نیست اما در برخی موارد ممکن است برای دوره درمانی طولانی استفاده شود. پس از قطع هورمون درمانی علائم آندومتریوز باز خواهد گشت. درمان دارویی آندومتریوز با هورمون ها تا یائسگی ادامه می یابد.
هورمون هایی که در درمان دارویی آندومتریوز مورد توجه قرار دارند عبارت است از:
- کنتراسپتیوها: قرص ها، پچ ها و حلقه های واژینال به کنترل هورمون هایی کمک می کنند که ماهانه مسئول تغییرات در بافت آندومتر رحم می باشند. اغلب خانم ها با استفاده از کنتراسپتیوها خونریزی های سبک تری را تجربه می کنند. استفاده از کنتراسپتیوها در درمان دارویی آندومتریوز ممکن است دردهای ناشی از آندومتریوز را کاهش داده و یا از بین برد.
- آگونیست یا آنتاگونیست های هورمون آزادکننده گنادوتروپین: این داروها تولید هورمون های محرک تخمدان را مسدود کرده و مقدار استروژن را کاهش داده و مانع از قاعدگی می شوند. به این ترتیب بافت آندومتریوز کوچک می شود. باید توجه داشت استفاده از این داروها در درمان دارویی آندومتریوز علائمی شبیه به یائسگی را ایجاد می کند، بنابراین مصرف دوز اندک استروژن یا پروژستین همراه با آگونیست ها و آنتاگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین ریسک بروز عوارض جانبی ناشی از یائسگی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و از دست رفتن توده استخوانی را کاهش خواهد داد. با قطع مصرف این داروها قدرت باروری و چرخه های قاعدگی به روال قبل بازخواهد گشت.
- پروژستین تراپی گزینه ای برای درمان دارویی آندومتریوز: کنتراسپتیوهایی که تنها حاوی پروژستین می باشند سبب توقف چرخه های قاعدگی می شوند و رشد نابجای بافت آندومتریوز را کاهش می دهند و به این ترتیب در درمان دارویی آندومتریوز نقش دارند.
- دانازول: دانازول دارویی است که رشد اندومتریوم را با انسداد تولید هورمون محرک تخمدان مهار کرده و مانع از قاعدگی و بروز علائم آندومتریوز می شود. دانازول در درمان دارویی آندومتریوز انتخاب نخست نمی باشد زیرا سبب بروز عوارض جانبی شده و در صورت باردار شدن خطراتی را برای جنین در پی خواهد داشت.
