نام ژنریک:

• دانازول

نام لاتین:

• Danazol

نام تجاری:

• ®Cyclomen
• ®Danocrine

گروه دارویی- درمانی:

• آندروژن صناعی از مشتقات تستوسترون
• مهارکننده گونادوتروپین

طبقه بندی در بارداری:

• گروه X

اشکال دارویی:

• کپسول: 100 میلی گرم و 200 میلی گرم

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• آندومتریوز خفیف

بالغین: روزانه 200 تا 400 میلی گرم در 2 دوز منقسم(هر 12 ساعت) مصرف می شود. دارو را نباید تا 3 الی 6 ماه قطع نمود و ممکن است درمان تا 9 ماه نیز ادامه یابد.

• آندومتریوز متوسط تا شدید

بالغین: روزانه 400 تا 800 میلی گرم در در 2 دوز منقسم(هر 12 ساعت) مصرف می شود. دارو را نباید تا 3 الی 6 ماه قطع نمود و ممکن است درمان تا 9 ماه نیز ادامه یابد.

• بیماری فیبروکیستیک پستان

بالغین: روزانه 100 تا 400 میلی گرم در در 2 دوز منقسم(هر 12 ساعت) مصرف می شود.

• آنژیوادم ارثی

بالغین: روزانه 200 میلی گرم در 2 تا 3 دوز منقسم مصرف می شود. بعد از رسیدن به پاسخ درمانی مناسب اولیه، هر 1 تا 3 ماه، 50 درصد دوز دارو کاهش می یابد.

مکانیسم اثر:

• دانازول از طریق مهار آزادسازی گنادوتروپین ها(LH و FSH) موجب بروز وقفه در محور هیپوفیز-تخمدان می گردد.  
• دانازول مستقیما سنتز استروئید های جنسی را مهار کرده و به طور رقابتی اتصال استروئید ها به گیرنده های سیتوپلاسمی آنها در بافت های هدف را مهار می نماید.
• دانازول باعث رگرسیون و آتروفی بافت طبیعی و اکتوپتیک آندومتر می شود.
• دانازول سطح C1 و C4 کمپلان را افزایش داده و دفعات و شدت حملات آنژیوادم ارثی را کاهش می دهد.

فارماکوکینتیک:

• دانازول از دستگاه گوارش جذب می شود و مصرف آن همراه با غذا جذب دارو را افزایش می دهد.
• متابولیسم این دارو کبدی است.
• نیمه عمر دانازول 4.5 ساعت است.

نکات با اهمیت:

• دانازول یا باید در زمان قاعدگی مصرف شود یا به هر نحو از باردار نبودن اطمینان حاصل شود.
• از دانازول در آندومتریوز هایی استفاده می شود که به هورمون درمانی پاسخ می دهند.

موارد منع مصرف:

• خونریزی دستگاه تناسلی بدون تشخیص
• پورفیری
• اختلال عملکرد کلیه، قلب و کبد
• دوران بارداری
• دوران شیردهی

موارد احتیاط:

• اختلالات همراه با تشنج
• میگرن

تداخلات دارویی:

• دانازول ممکن است تاثیر سیکلوسپورین، وارفارین و کاربامازپین را تقویت نماید.
• ممکن است نیاز به انسولین در صورت استفاده از دانازول افزایش یابد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

• CNS: سرگیجه، سردرد، اختلالات خواب، ضعف، ترمور، تحریک پذیری، افسردگی
• CV: افزایش فشار خون
• EENT: اختلالات بینایی
• GI: تحریک معده، تهوع، استفراغ، تغییر اشتها، اسهال، یبوست
• GU: هماپوری، واژینیت، خونریزی واژینال بزرگ شدن کلیتوریس
• Hepatic: یرقان برگشت پذیر، افزایش آنزیم های کبدی، اختلال عملکرد کبد
• Other: کرامپ و اسپاسم عضلانی، افزایش وزن، پرمویی، تغییر صدا، کاهش اندازه پستان، آکنه، ادم، چربی پوست و مو

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف دانازول در دوران بارداری ممنوع است. این دارو ممکن است باعث نقص در رشد اندام های جنسی جنین دختر شود. این عارضه بویژه با مصرف دارو طی سه ماهه اول بارداری بیشتر می شود.
• مصرف دانازول طی دوران شیردهی ممنوع است. در صورت لزوم باید از روش های دیگر جهت تغذیه شیرخوار استفاده نمود.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• در طول درمان معاینه پستان باید در فواصل منظم انجام گیرد. قبل از شروع درمان فیبروکیستیک پستان از عدم وجود سرطان پستان اطمینان حاصل نمائید.
• در مواردی مانند صرع، میگرن و نارسایی قلبی یا کلیوی که احتباس آب ممکن است به وخیم تر شدن شرایط بیمار بیانجامد، توجه ویژه نمائید.
• ادم ناشی از دارو ممکن است موجب فشار بر روی عصب مدیان و ایجاد علائم سندرم کارپال تونل گردد.
• در فواصل منطم سطح قند خون و آزمایشات بررسی عملکرد کبد را توصیه نمائید.
• بروز علائم ثانویه مردانه در خانم ها در برخی موارد ممکن است برگشت ناپذبر باشد و توصیه می شود به این علائم توجه شود.

توجهات بیمار - خانواده:

• در صورتی که به دلیل بیماری فیبروکیستیک پستان تحت درمان هستید، توصیه می شود سینه ها را مرتبا معاینه نمائید و در صورت بزرگ شدن توده درون سینه سریعا به پزشک اطلاع دهید. با شروع درمان، درد و ناراحتی در سینه اغلب بعد از 2 تا 3 ماه و احساس توده بعد از 4 تا 6 ماه بهبود می یابد.
• ممکن است دوره قاعدگی در طول درمان منظم یا نامنظم باشد.
• آمنوره یا قطع قاعدگی ایجاد شده توسط دارو برگشت پذیر است، تخمک گذاری و خونریزی ماهیانه معمولا بین 60 تا 90 روز بعد از خاتمه درمان شروع خواهد شد. در طول درمان احتمال بروز بارداری وجود دارد.
• طی دوره درمان با دانازول از روش های غیرهورمونی پیشگیری از بارداری استفاده نمائید.
• در صورت وقوع بارداری مصرف دارو را قطع نمائید.
• در صورت بروز علائم ثانویه مردانه در خانم ها مانند تغییر صدا و رویش غیرعادی مو در صورت یا بدن به پزشک اطلاع دهید.
• از خرد کردن و جویدن کپسول ها خودداری نمائید و آنها را یکباره ببلعید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمائید.