اچ پیلوری یا هلیکوباکتر نوعی عامل باکتریایی می باشد که در ایجاد زخم های گوارشی دخالت دارد. تست های تشخیص اچ پیلوری در یافتن عفونت های گوارشی ناشی از این باکتری ما را یاری می سازد. عفونت اچ پیلوری مخصوصا در کشورهای در حال توسعه بسیار متداول می باشد. این باکتری به صورت کولونی در معده و روده 50 درصد از جمعیت جهان زندگی می کند. اما بسیاری از افراد مبتلا به این عامل باکتریایی علائمی نشان نمی دهند. ابتلا به اچ پیلوری احتمال ابتلا به زخم های گوارشی، گاستریت مزمن و سرطان معده را افزایش می دهد. انواع مختلفی از تست های تشخیص اچ پیلوری وجود دارد. در برخی از تست های تشخیص اچ پیلوری به نمونه مدفوع یا تنفس فرد نیاز است اما در روش های پر تهاجمی به نمونه برداری بافتی از طریق آندوسکوپی نیاز خواهیم داشت (تست های تشخیص اچ پیلوری با یا بدون آندوسکوپی).
تست های تشخیص اچ پیلوری بدون نیاز به آندوسکوپی شامل بررسی آنتی ژن در مدفوع، تست تنفسی اوره و تست آنتی بادی اچ پیلوری می باشد که مورد سوم در تشخیص اچ پیلوری چندان توصیه نمی شود زیرا تشخیص آنتی بادی باکتری نمی تواند متخصص را در تمیز عفونت فعلی از عفونت قبلی یاری دهد. در تست های تشخیص اچ پیلوری با استفاده از آندوسکوپی هیستولوژی، تست سریع اوره آز، کشت باکتری و روش پی سی آر مورد توجه قرار دارد. در هیستولوژی بخشی از بافت حاصل از آندوسکوپی زیر میکروسکوپ بررسی می گردد تا علائم عفونت بررسی شود. در تست سریع اوره آز باید توجه داشت باکتری اچ پیلوری تولید اوره آز می کند، اوره آز آنزیمی است که امکان بقای باکتری را در فضای اسیدی معده فراهم می کند. در آزمایشگاه احتمال وجود اوره آز در نمونه بافت بررسی می شود.
در بین تست های تشخیص اچ پیلوری تست آنتی ژن مدفوع و تست تنفسی اوره معمولا برای تشخیص در گام اول توصیه می گردد. همچنین به منظور ارزیابی اثربخشی درمان نیز می توان از این تست ها بهره برد. این تست های تشخیص اچ پیلوری کم هزینه، سریع و غیر تهاجمی می باشند.
وجود علائم زیر سبب می شود متخصص بیماری های گوارشی تست های تشخیص اچ پیلوری را در نظر داشته باشد (اندیکاسیون تست های تشخیص اچ پیلوری):
- درد شکمی که در طول زمان عود کرده و از بین رود
- کاهش وزن بدون توجیه
- سوء هاضمه
- احساس سیری یا نفخ
- تهوع
- باد گلو
برخی افراد ممکن است علائم بسیار شدیدتری را تجربه کنند که از آن جمله می توان به دردهای شدید، ناگهانی و یا مستمر شکمی، وجود مدفوع تیره و یا خونی همچنین استفراغی با زمینه قهوه ای اشاره کرد. اگر نتیجه تست های تشخیص اچ پیلوری مثبت باشد در آن صورت این احتمال مطرح می شود که درد گوارشی که بیمار تجربه می کند در اثر زخم های ناشی از این باکتری می باشد. در این شرایط درمان ترکیبی از آنتی بیوتیک ها و برخی داروها برای کاهش اسید معده می باشد. داروهایی مانند مهار کننده های پمپ پروتون و بلاکرهای رسپتور هیستامین همچنین بیسموت می تواند انتخاب مناسبی باشد. اگر نتیجه تست آنتی بادی برای اچ پیلوری مثبت باشد در آن صورت ممکن است فرد یا قبلا به این عفونت مبتلا شده و یا در حال حاضر به این عفونت دچار باشد. بنابراین برای تصمیم گیری نهایی باید تست تنفسی اوره انجام گردد. اگر نتیجه تست های تشخیصی اچ پیلوری منفی باشد در آن صورت علت بروز علائم گوارشی عامل دیگری خواهد بود که باید مجددا بررسی گردد.
در انجام تست تنفسی اوره که از جمله تست های تشخیص اچ پیلوری می باشد باید توجه داشته باشید که مصرف داروهای مهارکننده پمپ پروتون منجر به ایجاد نتایج منفی کاذب می گردد. بنابراین 10 تا 14 روز قبل از انجام تست تنفسی اوره باید مصرف این داروها قطع گردد. همچنین در کودکان انجام تست تنفسی اوره توصیه نمی شود و در این شرایط استفاده از تست آنتی ژن مدفوع مناسب تر خواهد بود.
