دیلتیازم چیست؟ دیلتیازم هیدروکلراید نوعی بلاک کننده کانال کلسیم می باشد. موارد استفاده دیلتیازم شامل درمان فشار خون بالا، آنژین و برخی اختلالات در ریتم قلبی می باشد. دیلتیازم عوارض جانبی متعدی دارد اما گیجی، سردرد، تهوع و بروز راش از عوارض جانبی شایع دیلتیازم می باشد. از عوارض مصرف بیش از حد دیلتیازم می توان به اختلال در ضربان قلب، ضعف، درد قفسه سینه، تنگی نفس و غش اشاره کرد.

نام ژنریک:

  • دیلتیازم

نام لاتین:

  • Diltiazem HCL

نام تجاری:

  • ®Cardizem

گروه دارویی- درمانی:

  • بلاک کننده کانال کلسیم
  • ضد آنژین، ضد فشار خون

طبقه بندی در بارداری:

  • گروه C

اشکال دارویی:

  • قرص روکش دار و خط دار: 60 میلی گرم
  • قرص روکش دار پیوسته رهش: 120 میلی گرم
  • کپسول پیوسته رهش: 120 میلی گرم
  • تزریقی: 100 میلی گرم در هر ویال

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

موارد استفاده دیلتیازم عبارت است از:

  • درمان آنژین صدری مزمن

        بالغین:

       30 میلی گرم دیلتیازم خوراکی چهار با در روز قبل از غذا و هنگام خواب تجویز می شود. در صورت نیاز می توان دوز دیلتیازم را به تدریج تا 240 میلی گرم در روز و در دوزهای منقسم افزایش داد.

  • فیبریلاسیون یا فلومتر دهلیزی، تاکیکاردی فوق بطنی پاروکسیمال

       بالغین:

     به طور متوسط 20 میلی گرم دیلتیازم به فرم تزریقی و آهسته طی دو دقیقه تجویز می شود. اگر پاسخ درمانی کافی نبود در آن صورت می توان به طور متوسط 25 میلی گرم دیلتیازم از راه وریدی و آهسته در خلال دو دقیقه تجویز نمود. تجویز دوزهای بعدی باید بر اساس پاسخ بالینی بیمار تنظیم شود.

  • فشار خون بالا

       بالغین:

      ابتدا 30 میلی گرم دیلتیازم هیدروکلراید به فرم خوراکی سه یا چهار بار در روز تجویز می شود. دوز دیلتیازم را می توان با فواصل یک تا دو روز یک بار افزایش داد. حداکثر دوزاژ روزانه دیلتیازم  360 میلی گرم می باشد.

مکانیسم اثر:

مکانیسم اثر دیلتیازم عبارت است از:

  • عملکرد دیلتیازم به نحوی است که از طریق گشاد کردن شریان های سیستمیک سبب کاهش مقاومت محیطی، ایندکس قلبی و کاهش فشار خون می گردد. دیلتیازم همچنین باعث کاهش نیاز عضله میوکارد به اکسیژن می شود و از اسپاسم عروق کرونری جلوگیری می کند.

فارماکوکینتیک:

  • نیمه عمر دیلتیازم هیدروکلراید خوراکی 3 تا 9 ساعت می باشد
  • شروع اثرات دیلتیازم خوراکی 30 تا 60 دقیقه است.
  • اوج اثر دیلتیازم خوراکی 2 تا 3 ساعت است.
  • مدت اثر دیلتیازم خوراکی 6 تا 8 ساعت است.
  • دیلتیازم هیدروکلراید و متابولیت های آن از طریق مدفوع دفع می شوند.

نکات با اهمیت:

  • شروع اثرات دیلتیازم وریدی 3 دقیقه و مدت اثر امپول دیلتیازم وریدی 1 تا 10 ساعت می باشد.
  • از عوارض مصرف بیش از حد دیلتیازم می توان به اختلال در ضربان قلب، ضعف، درد قفسه سینه، تنگی نفس و غش اشاره کرد.
  • اختلال در تفکر به عنوان عارضه دیلتیازم شناخته می شود. بنابراین به هنگام انجام فعالیت هایی که به هوشیاری بالایی نیاز دارند دقت کنید.
  • دیلتیازم 60 و دیلتیازم 120 از دوزهای رایج دیلتیازم می باشد.

موارد منع مصرف:

  • افت فشار شدید (فشار سیستولیک کمتر از 90 میلی متر جیوه)
  • بلوک دهلیزی بطنی درجه 2 یا 3
  • حساسیت مفرط به دیلتیازم
  • سندرم Skin Sinus

موارد احتیاط:

  • نارسایی احتقانی قلب
  • اختلال در عملکرد بطن
  • اختلالات هدایتی قلب
  • مصرف همزمان با بتابلاکر ها و دیگوکسین
  • اختلال در عملکرد کلیه و کبد
  • سالمندان

تداخلات دارویی:

تداخلات دیلتیازم عبارت است از:

  • مصرف همزمان دیلتیازم هیدروکلراید با بتابلاکرها سبب ایجاد دیس ریتمی های قلبی و افت فشار خون می گردد.
  • مصرف همزمان دیلتیازم هیدروکلراید با دیگوکسین سطح سرمی دیگوکسین را افزایش می دهد.
  • مصرف همزمان دیلتیازم هیدروکلراید با سیکلوسپورین سبب افزایش سطح سرمی سیکلوسپورین می شود و احتمال سمیت کلیوی را افزایش می دهد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی دیلتیازم هیدروکلراید عبارت است از:

  • CNS: سردرد، ضعف، خواب آلودگی، سرگیجه، عصبی شدن، افسردگی، بی خوابی
  • CV: ادم، دیس ریتمی، گرگرفتگی، برادیکاردی، افت فشار خون
  • Derm: راش، خارش
  • GI: تهوع، اسهال، استفراغ
  • GU: شب ادراری
  • Hepatic: افزایش سطح آنزیم های کبدی
  • Other: حساسیت به نور

مصرف در بارداری و شیردهی:

  • مصرف دیلتیازم در بارداری: استفاده از دیلتیازم در بارداری زمانی توصیه می شود که جایگزین مناسبی برای آن وجود نداشته باشد. خانم هایی که از دیلتیازم استفاده می کنند بهتر است در طول درمان با دیلتیازم از باردار شدن اجتناب کنند. اثر دیلتیازم بر جنین حیوان تاثیراتی مبنی بر تراتوژنیک بودن را نشان داده است. مصرف دیلتیازم درحاملگی سبب کاهش انقباضات رحمی می شود. نوزادانی که در معرض دیلتیازم قرار داشته اند باید به لحاظ بررسی علائم هایپوکسی مانیتور شوند مخصوصا اگر مادر دچار هایپوتنشن شده باشد.
  • مصرف دیلتیازم در شیردهی: دیلتیازم در شیر انسان با غلظت قابل توجهی ترشح می شود. استفاده از دیلتیازم در شیردهی توصیه نمی شود. بنابراین یا شیردهی و یا استفاده از داروی دیلتیازم باید قطع شود. تاثیر دیلتیازم بر نوزادان شیرخوار چندان مشخص نیست.

توجهات پزشکی - پرستاری:

  • دیلتیازم هیدروکلراید خوراکی را قبل از غذا و هنگام خواب تجویز نمایید.
  • امپول دیلتیازم وریدی را می توان به صورت انفوزیون تزریق کرد.
  • در صورت کاهش فشار خون سیستولیک به کمتر از 90 میلی متر جیوه و یا فشار دیاستولیک به کمتر از 60 میلی متر جیوه مصرف دیلتیازم باید قطع شود.
  • قبل از شروع درمان با دیلتیازم باید عملکرد کلیه، کبد، قلب همچنین فشار خون بررسی شود.
  • مصرف دیلتیازم هیدروکلراید ممکن است منجر به هایپوگلایسمی شود. بنابراین هایپوگلایسمی از اثرات دیلتیازم محسوب می شود.

توجهات بیمار - خانواده:

  • دیلتیازم باید مطابق با دستورات پزشک مورد استفاده قرار گیرد.
  • از تغییر ناگهانی دوز دیلتیازم بدون مشورت با پزشک بپرهیزید.
  • از قطع ناگهانی دیلتیازم اجتناب کنید.
  • نحوه کنترل نبض را بیاموزید. در صورت افت نبض به کمتر از 50 ضربه در دقیقه پزشک را در جریان قرار دهید.
  • در طول درمان با دیلتیازم به دلیل بروز افت فشار خون وضعیتی از تغییر وضعیت ناگهانی بپرهیزید.
  • در شروع درمان با دیلتیازم از انجام فعالیت هایی که به دقت و هوشیاری بالایی نیاز دارند مانند رانندگی بپرهیزید.
  • درباره دیلتیازم توجه داشته باشید مصرف همزمان گریپ فروت با دیلتیازم عوارض جانبی این دارو را تشدید می کند.
  • در طول درمان با دیلتیازم از نوشیدن الکل اجتناب کنید.

شرایط نگهداری دارو:

  • دیلتیازم خوراکی باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگاهداری شود.
برگرفته از:
  • درسنامه جامع داروهای رسمی ایران- ایران فارما تالیف دکتر سعید شهراز- دکتر طاهره غازیانی

  • مرجع جامع داروهای ژنریک ایران با اقدامات پرستاری و مراقبت تالیف و ترجمه پوران سامی

  • داروهای ژنریک ایران تالیف دکتر رامین خدام

  • فارماکولوژی پایه و بالینی کاتزونگ

  • وبسایت http://www.rxlist.com

  • وبسایت http://www.Drugs.com

درباره دُروانا

دُروانا محلی برای تحقیق و پژوهش (فرهنگ دهخدا)
وبسایت دروانا در تلاش است با گردآوری ژورنال های تخصصی پزشکی، مجلات پزشکی، مقالات و مطالب علمی، از معتبرترین منابع جهانی، بستری را برای تحقیق و مطالعه فراهم نماید.
از تمامی پزشکانی که دُروانا را برای رسیدن به این هدف همراهی می نمایند، کمال تشکر را داریم.
با دروانا همراه شوید.

موضوعات ویژه