تعریف شپش و شوره سر
تخم شپش و شوره سر (haircast) دو شرایط شایع هستند که پوست سر را تحت تاثیر قرار می دهند. haircast شبیه به تخم شپش می باشد ولی به راحتی از سر جدا می شود. در حالی که این دو عارضه پوستی شباهت هایی با یکدیگر دارند، علل شپش سر و شوره سر با یکدیگر متفاوت است؛ بنابراین راه های درمان شپش با شوره سر نیز متفاوت است.
شپش سر انگل های مسری هستند که در سه حالت دیده می شوند:
- تخم ها که ذرات سفید بسیار کوچک هستند.
- شپش نابالغ که به صورت حشرات کوچک، قهوهای مایل به زرد هستند و از تخم ها به وجود آمده اند.
- شپش بالغ به صورت حشرات کوچک به اندازه یک دانه کنجد
شوره سر یا همان درماتیت سبورئیک شرایط پوستی است که موجب پوسته پوسته شدن یا ایجاد فلس هایی در پوست سر می شود. شوره سر مسری نیست و شما آن را از فرد مبتلا نمی گیرید، در حالی که ممکن است در یک خانواده شایع باشد. آگاهی از تفاوت شپش با شوره سر به درمان مناسب پوست سر کمک می کند.
تفاوت علائم شپش سر و شوره چیست؟
در برخی افراد، شپش و شوره سر ممکن است علائم قابل توجهی ایجاد کنند اما در برخی دیگر ممکن است این علائم ظاهر نشوند. خارش سر شایع ترین علامتی است که در هر دو وضعیت پوستی بروز می کند. شپش سر از خون انسان تغذیه می کند و اغلب نزدیک به پوست سر دیده می شود. بزاق شپش ها پوست سر را تحریک می کنند و موجب خارش می گردند. شوره سر زمانی موجب خارش می گردد که پوست سر شما بسیار خشک باشد.
علائم شوره سر | علائم مشترک | علائم شپش سر |
ذرات سفید که به راحتی جدا می شوند. | خارش | ذرات سفید در پوست سر که به راحتی جدا نمی شوند. |
پوست سر سفید یا زرد که اغلب پوسته پوسته یا چرب است. | ذرات سفید در پوست سر | تخم های سفیدی که به ساقه مو چسبیده اند. |
شپش و شوره سر چگونه دیده می شوند؟
شپش سر و شوره سر هر دو به صورت ذرات کوچک سفید رنگی در ساقه موها و پوست سر دیده می شوند و در نگاهی سریع متمایز کردن آن ها از یکدیگر دشوار است. با بررسی دقیق تر، تفاوت شپش با شوره سر قابل مشاهده است.
علل شوره سر و شپش چیست؟
عوامل ایجاد کننده شپش سر و شوره متفاوت هستند.
علت شپش سر
شپش ها حشرات انگلی هستند که توانایی خزیدن دارند و اثر تماس نزدیک به افراد دیگر منتقل می شوند. شپش ها می توانند در موارد زیر بخزند:
- لباس
- رختخواب
- حوله
- وسایل شخصی مانند شانه، کلاه و زیور آلات مو
فرد مبتلا به شپش سر به راحتی می تواند این حشرات را به سایر اعضای خانواده منتقل کند.
علت شوره سر
شوره سر یک وضعیت پوستی غیر واگیردار و غیر التهابی است. خشکی یا چرب بودن بیش از حد پوست سر، قارچ پوستی و برخی فاکتورهای ژنتیکی اغلب عاملی برای بروز شوره سر هستند. شوره سر عموما نوجوانان و جوانان را تحت تاثیر قرار می دهد اما افراد مسن و خردسالان نیز ممکن است دچار پوسته پوسته شدن پوست سر شوند. کلاه گهواره نوعی از شوره سر در نوزادان و کودکان است.
درمان شپش سر
اگر به شپش سر مبتلا هستید تمام اعضای خانواده را برای وجود این حشره بررسی کنید خصوصا اگر از تختخواب مشترک استفاده می کنید. شپش به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.
شامپوهای نسخه ای
درمان شپش سر می تواند به کمک شامپوهای دارویی انجام گیرد. این شامپوها حاوی پرمترین و پیرترین و گامابنزن هگزاکلراید هستند که شپش ها را می کشند و استفاده آن ها اغلب برای بزرگسالان و کودکان بالای دو سال توصیه می شود. بعد از اولین استفاده از شامپو، شما باید بعد از گذشت 7-10 روز برای اطمینان از ریشه کن شدن کامل شپش ها، مجددا موهای خود را با شامپوهای تجویز شده بشویید.
برای استفاده از شامپو در درمان شپش سر نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- برای جلوگیری از خیس شدن یا رنگی شدن، لباس خود را قبل از استفاده از شامپو در آورید.
- دارو را طبق دستور نوشته شده بر روی جعبه آن استفاده کنید. اگر موهای بلندی دارید ممکن است به شیشه دوم دارو نیاز داشته باشید.
- بعد از گذشت 8-12 ساعت از استفاده از دارو، سر را برای وجود شپش سر زنده بررسی کنید. شپش های زنده و مرده را به کمک شانه ای با دندانه های ریز خارج کنید.
اغلب توصیه می شود که درمان شپش سر تا زمانی که تمام شپش ها و تخم ها از سر بین بروند، ادامه پیدا کند. بسته به نوع دارو، ادامه درمان عموما 7-9 روز بعد از اولین درمان و یا زمانی که متوجه وجود شپش زنده شدید، توصیه می شود.
داروها
شما ممکن است به استفاده از داروهای نسخه یا غیر نسخه ای برای درمان شپش سر نیاز داشته باشید. این داروها عبارتند از:
- پیرترین
- لوسیون 1 درصد پرمترین
- لوسیون 5 درصد بنزیل الکل
- لوسیون 0.5 درصد ایورمکتین
- گامابنزن هگزاکلراید شامپو
- سوسپانسیون موضعی 0.9 درصد اسپینوزاد
درمان خانگی شپش سر
درمان های غیر دارویی نیز می توانند در کنار شامپوهای دارویی برای کمک به پیشگیری از انتشار شپش سر کمک کنند.
لباس ها، حوله ها و رختخواب ها را در آب بسیار داغ بشویید و آن ها در با حرارت بسیار بالا خشک کنید. روی مبلمان و فرش ها را بپوشانید و اسباب بازی ها را برای 3 روز تا دو هفته در کیسه هایی بسته بندی کنید. در این صورت شپش های باقی مانده بدون دسترسی به غذا از بین می روند.
درمان شوره سر
شامپوها
شما می توانید درمان شوره سر را به کمک شامپوهای مخصوصی که برای کند کردن فرآیند پوست ریزی یا درمان عفونت های قارچی (که عاملی پوسته پوسته شدن پوست هستند) طراحی شده اند، انجام دهید. از شامپوهای حاوی قطران زغال سنگ، سالیسیلیک اسید، کتوکنازول، سلنیوم سولفید هستند یا زینک پریتیون استفاده کنید. برای کنترل پوست ریزی در شوره سر شدید هر روز و برای پوست ریزی در شوره سر خفیف هر هفته از شامپوهای ضد شوره استفاده کنید.
درمان خانگی شوره سر
برخی مطالعات نشان می دهند که استفاده از روغن درخت چای در درمان شوره سر موثر خواهد بود.
