استئوآرتریت شایع ترین نوع بیماری آرتریت است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. بیماری استئوآرتریت زمانی اتفاق می افتد که غضروف محافظتی در انتهای استخوان ها در طول زمان تحلیل می روند.
در حالی که استئوآرتریت می تواند به هر مفصلی در بدن شما آسیب برساند، این بیماری بیشتر مفاصل دست ها، زانوها (استئوآرتریت زانو)، ران ها و ستون مهره ها را درگیر می کند.
علائم استئوآرتریت عموما به طور موثری قابل کنترل است در حالی که علت زمینه ای آن قابل درمان نیست. داشتن فعالیت، حفظ وزن مناسب و سایر راه های درمان استئوآرتریت می توانند روند پیشرفت بیماری را کُند کرده و در بهبود درد و عملکرد مفصل کمک کننده باشند.
علائم استئوآرتریت
علائم بیماری استئوآرتریت اغلب به آرامی ظاهر شده و در طول زمان تشدید می شوند. نشانه ها و علائم استئوآرتریت شامل:
- درد: مفاصل شما ممکن است در طول و یا بعد از حرکت دچار آسیب شوند.
- حساسیت: مفصل شما با اعمال فشار اندکی دچار درد می شود.
- سفتی: سفتی مفصل زمانی که شما از خواب بیدار می شوید و یا بعد از یک دوره عدم تحرک، قابل توجه خواهد شد.
- عدم انعطاف پذیری: شما ممکن است توانایی حرکت دادن کامل مفصل در محدوده حرکتی خود را نداشته باشید.
- احساس ساییدگی: شما ممکن است زمانی که از مفصل خود استفاده می کنید ساییدگی را شنیده و یا احساس کنید.
- ضایعه های استخوانی: این ضایعه ها به صورت برجستگی های سختی احساس می شوند که ممکن است در اطراف مفصل درگیر بیماری استئوآرتریت ایجاد شوند.
علت استئوآرتریت
بیماری استئوآرتریت زمانی اتفاق می افتد که غضروف پوشاننده مفاصل در انتهای استخوان به تدریج از بین برود. غضروف یک بافت مستحکم و لغزنده است که امکان حرکت مفصلی بدون سایش را فراهم می کند.
در بیماری استئوآرتریت سطح نرم و صاف غضروف ناهموار می شود. در نهایت، اگر غضروف به طور کامل از بین برود استخوان ها مستقیما روی هم سایش دارند.
فاکتورهای خطر بیماری استئوآرتریت
فاکتورهایی که ممکن است احتمال بروز بیماری استئوآرتریت را افزایش دهند عبارتند از:
- افزایش سن: خطر استئوآرتریت با افزایش سن بیشتر می شود.
- جنسیت: بنا به دلیل نامشخصی، احتمال بروز استئوآرتریت در خانم ها بیشتر است.
- چاقی: حمل وزن اضافه بدن از چند طریق موجب استئوآرتریت می شود و هر چه وزن شما بیشتر باشد خطر این بیماری نیز بیشتر است. اضافه وزن فشار بیشتری بر مفاصل تحمل کننده وزن مانند ران ها و زانوها وارد می کنند. علاوه بر این، بافت چربی پروتئین هایی را تولید می کند که ممکن است موجب التهاب در داخل و اطراف مفاصل شوند.
- آسیب های مفصلی: آسیب هایی مانند آسیب های ناشی از ورزش و یا تصادف خطر ابتلا به بیماری استئوآرتریت را افزایش می دهند. حتی آسیب هایی که سال ها پیش اتفاق افتده اند و ظاهرا بهبود یافته اند نیز خطر ابتلا به استئوآرتریت را بالا می برند.
- حوادث خاص: اگر شغل شما مسئولیت هایی دارد که موجب فشار مکرر بر یک مفصل خاص می شود، این مفصل ممکن است در نهایت دچار بیماری استئوآرتریت شود.
- ژنتیک: برخی افراد ژن های مربوط به بیماری استئوآرتریت را به ارث می برند.
- دفرمه شدن استخوان: برخی افراد استخوان هایی با مفاصل غیر طبیعی یا غضروف معیوب دارند که خطر بیماری استئوآتریت را بالا می برند.
عوارض استئوآرتریت
استئوآرتریت یک بیماری تحلیل برنده است که در طول زمان تشدید می شود. درد مفصلی و سفتی آن ممکن است تا حدی شدید شود که انجام فعالیت های روزمره را با مشکل روبه رو نماید. برخی افراد مدت زیادی قادر به کار کردن نیستند. زمانی که درد مفصلی ناشی از استئوآرتریت شدید است، پزشک ممکن است جراحی جایگزینی مفصل را توصیه کند.
درمان استئوآرتریت
درمان علت زمینه استئوآرتریت امکان پذیر نیست اما علائم استئوآرتریت معمولا به کمک تغییرات شیوه زندگی، درمان های فیزیکی، داروها و جراحی قابل کنترل هستند. وزرش کردن و حفظ وزن متعادل مهم ترین راهکارها برای درمان استئوآرتریت هستند.
داروها
علائمی چون درد ناشی از استئوآرتریت با برخی داروها قابل کنترل است:
- استامینوفن: استامینوفن برای افراد مبتلا به استئوآتریت موثر است که درد خفیف تا متوسط دارند. مصرف بیش از دوز مشخص شده از این دارو موجب آسیب کبدی می گردد.
- ضد التهاب های غیر استروئیدی: مصرف ضد التهاب های غیر استروئیدی غیر نسخه ای مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم در دوز توصیه شده، عموما درد ناشی از بیماری استئوآرتریت را برطرف می سازند. داروهای قوی تر که اغلب نسخه ای هستند نیز به همراه کنترل درد اندکی التهاب را نیز کاهش می دهند.
ضد التهاب های غیر استروئیدی عوارضی همچون زخم معده، مشکلات قلبی عروقی، مشکلات خونریزی و آسیب کبدی و کلیوی را موجب می گردند. استفاده از داروهای موضعی عوارض کمتری داشته و به خوبی درد را کنترل می کنند.
- دولوکستین: این داروی ضد افسردگی برای درمان درد مزمن مانند درد استئوآرتریت تایید شده است.
راه های درمانی
- درمان فیزیکی: یک متخصص طب فیزیکی یک برنامه ورزشی منحصر به فردی را برای بیمار تنظیم می کند که ماهیچه های اطراف مفصل را تفویت کرده محدود حرکتی شما را افزایش داده و درد ناشی از بیماری استئوآرتریت را کاهش می دهد. ورزش آرام و منظم که خود انجام می دهید مانند شنا کردن و پیاده روی نیز در درمان استئوآرتریت موثر هستند.
- کار درمانی: یک متخصص کار درمانی به شما کمک می کند تا راه هایی را برای انجام فعالیت های روزمره و یا شغل خود بدون اعمال فشار اضافی بر مفصل دردناک بیابید. برای مثال، اگر دچار استئوآرتریت انگشت هستید یک مسواک با دسته بزرگ در مسواک زدن آسان تر به شما کمک می کند.اگر شما به استئوآرتریت زانو مبتلا هستید، استفاده از یک نیمکت حین حمام کردن درد ناشی از ایستادن در مفاصل را برطرف می سازد.
- یوگا: این درمان حرکتی شامل نرمش ها و کشش های آرام به همراه تنفس عمیق هستند. بسیاری از افراد از این روش درمانی برای کاهش استرس در طول زندگی استفاده می کنند و تحقیقات نشان می دهند که یوگا می تواند درد ناشی از بیماری استئوآرتریت را کاهش داده و حرکت را بهبود بخشد.
جراحی و روش های دیگر
- تزریق کورتیزون: تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی می تواند درد مفصلی را در بیماری استئوآرتریت درمان کند. در این روش درمان استئوآرتریت، پزشک یک سوزن را وارد فضای اطراف مفصل می کند و دارو را تزریق می نماید. تعداد تزریق هایی که شما در طول سال می توانید انجام دهید معمولا سه تا چهار تزریق است؛ زیرا در طولانی مدت دارو ممکن است آسیب مفصلی ناشی از استئوآرتریت را تشدید کند.
- تزریق روان کننده ها: تزریق هیالورونیک اسید با ایجاد لایه ای در مفصل زانوی شما درد ناشی از بیماری استئوآرتریت را تخفیف می دهد با این حال برخی تحقیقات نشان می دهند این تزریقات تاثیر چندانی به دنبال ندارند. هیالورونیک اسید ماده ای است که به طور طبیعی در ترکیب مایع مفصلی وجود دارد.
- بازسازی استخوان: اگر استئوآتریت به یک طرف زانوی شما بیش از طرف دیگر آسیب رسانده است، انجام استئوتومی می تواند کمک کننده باشد. در استئوتومی زانو، جراح برش عرضی را در بالا یا پایین زانو ایجاد می کند و سپس لبه ای از استخوان را برداشته و یا به آن اضافه می کند. با این کار فشار از روی قسمت آسیب دیده مفصل زانو شما برداشته می شود.
- جایگزینی مفصل: در جراحی جایگزینی مفصل (آرتروپلاستی)، جراح سطوح آسیب دیده مفصل شما را برمی دارد و آن ها را با ابزار فلزی و یا پلاستیکی جایگزین می کند. خطرات ناشی از جراحی استئوآرتریت بروز عفونت و لخته خونی هستند. مفاصل مصنوعی به تدریج از بین می روند و در نهایت به جایگزینی مجدد نیاز خواهد بود.
