درد مزمن لگن در زنان به صوت دردی طولانی تعریف می شود که اغلب زیر شکم اتفاق می افتد و به مدت حداقل 6 ماه ادامه دارد. درد لگن در زنان با درد های قاعدگی ارتباطی ندارد. درد لگن در زنان عموما علامتی از یک شرایط مزمن است اما برخی اوقات عملکرد غیر نرمال سیستم عصبی منجر به بروز درد لگن در زنان می شود.
طیفی از اختلالات گوارشی و جنیکولوژیک می تواند در علل درد لگن در زنان نقش داشته باشد. در 20 درصد موارد درد لگن در زنان به دلایل جنیکولوژیک روی می دهد. برخی از دلایل جنیکولوژیک که در علل درد لگن در زنان نقش دارد عبارت است از:
- آندومتریوز: در این بیماری دیواره داخلی رحم که آندومتریوم نام دارد در فضای خارج از رحم منتشر می گردد. برخی خانم های مبتلا به آندومتریوز علائم بالینی نشان نمی دهند در حالیکه برخی دیگر درد مزمن لگنی و سایر عوارض مانند ناباروری را نشان می دهند.
- بیمای التهابی مزمن لگن: بیماری التهابی لگن نوعی عفونت حاد می باشد که در اثر انتقال ارگانیسم های مقاربتی روی می دهد. بیماری التهابی لگن رحم، تخمدان ها و لوله های فالوپ را درگیر می سازد. بیماری التهابی لگنی مزمن بعد از ابتلا به بیماری التهابی لگنی حاد روی می دهد و احتمال بروز درد لگن در زنان را به همراه دارد. دلیل چنین امری اثبات نشده است اما احتمالا آسیب دائمی به رحم، تخمدان ها و لوله های فالوپ ممکن است در این میان دخالت داشته باشد.
در توضیح علل غیر جنیکولوژیک دخیل در علل درد لگن در زنان می توان به مواردی مانند سندرم روده تحریک پذیر، سندرم مثانه دردناک، دیورتیکولیت و فیبرومیالژیا اشاره کرد.
تشخیص درد لگن در زنان
از آنجاییکه شرایط مختلفی در علل درد لگن در زنان دخالت دارد، تعیین علل درد لگن در زنان دشوار می باشد. در تشخیص علل درد لگن در زنان به موارد زیر توجه می شود:
- در نظر داشتن سابقه بیمار و معاینه فیزیکی: معاینه فیزیکی شکم و لگن نقش مهمی در تعیین علل درد لگن در زنان ایفا می کند. در معاینه فیزیکی کمر، زیر شکم و ران ها نیز باید در نظر گرفته شوند. بسته به نتایج حاصل از معاینه لگن سایر تست ها مانند شمارش تعداد سلول های سفید خونی، آزمایش ادرار، بررسی احتمال مربوط به عفونت های مقاربتی و انجام تست بارداری ممکن است توصیه شود.
- سونوگرافی لگن: انجام سونوگرافی لگن در شناسایی علل درد لگن در زنان موثر است. با استفاده از سونوگرافی لگن ساختار ارگان های داخلی لگن به دقت بررسی می شود و احتمال مواردی مانند توده های لگنی از جمله کیست های تخمدان و فیبروم بررسی می شود. انجام سونوگرافی در تشخیص مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر که ممکن است درد لگن در زنان را به دنبال داشته باشد چندان موثر نمی باشد.
- لاپاراسکوپی: این روش تشخیصی در بررسی برخی علل درد لگن در زنان موثر می باشد. مواردی مانند آندومتریوز و بیماری مزمن التهابی لگن با استفاده از لاپاراسکوپی بررسی می شود. لاپاراسکوپی روشی شبیه به جراحی می باشد که طی آن ممکن است از داروی بیهوشی برای القای خواب و پیشگیری از درد استفاده شود. در لاپاراسکوپی تلسکوپی کوچک و مجهز به دوربین از طریق برش کوچکی که زیر ناف ایجاد می شود وارد بدن می گردد. با استفاده از تلسکوپ جراح زنان قادر خواهد بود داخل شکم و ارگان های باروری را مشاهده کند. اگر نتایج لاپاراسکوپی نرمال باشد باید تست های تشخیصی مربوط به دلایل غیر جنیکولوژیک درد لگن در زنان مورد بررسی قرار گیرد. اگر نواحی غیر نرمال در لاپاراسکوپی مشاهده گردید (برای مثال مواردی مانند آندومتریوز یا بافت غیر نرمال) در آن صورت علت زمینه ای درمان شده و یا حین انجام لاپاراسکوپی نمونه برداری انجام می شود.
درمان درد لگن در زنان
انتخاب های متعددی برای درمان درد لگن در زنان وجود دارد. گزینه هایی که در درمان دارویی درد لگن در زنان نقش دارند عبارت است از:
- استفاده ترکیبی از داروها برای رفع مشکلات زمینه ای که در علل درد لگن در زنان دخالت دارد، در برخی موارد رویکرد مناسبی می باشد. برای مثال آندومتریوز یکی از شایع ترین مواردی است که در علل درد لگن در زنان دخالت دارد. در درمان آندومتریوز ابتدا یک دوره آزمایشی درمانی در نظر گرفته می شود. چنانچه این دوره موثر واقع نگردد دوره درمانی دیگری آغاز می شود. اگر یکی از این رویکردها در تخفیف درد لگن در زنان موثر باشد در آن صورت احتمال تشخیص آندومتریوز به عنوان عامل دخیل در درد لگن در زنان بیشتر تقویت می شود. باید به خاطر داشته باشید بهبود علائم به معنی تشخیص درست علل درد لگن در زنان نمی باشد زیرا تاثیرات این درمان ها اختصاصی نیست. برای مثال درمان های هورمونی به کار رفته در رفع آندومتریوز می تواند درد لگن ناشی از سندرم روده تحریک پذیر، سندرم مثانه دردناک و یا سندرم احتقانی لگن را بهبود بخشد.
- رویکرد دیگری که در درمان درد لگن در زنان وجود دارد انجام تست های تشخیصی شدید به منظور تعیین علت درد لگن در زنان پیش از انجام درمانی خاص می باشد. از جمله این تست های تشخیصی می توان به برخی تست های آزمایشگاهی، روش های تصویربرداری، لاپاراسکوپی، سیستوسکوپی و اندوسکوپی روده ها اشاره کرد.
- گزینه سوم در درمان درد لگن در زنان مستقیما به اعصابی مربوط می باشد که در ایجاد درد لگن نقش داشته است. به این ترتیب استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، آنتی دپرشنت ها و داروهای ضد صرع می تواند برای کاهش درد لگن در زنان مورد توجه قرار بگیرد. به این ترتیب فعالیت عصبی فیبرهایی که در ایجاد و انتقال سیگنال درد لگن نقش دارد تغییراتی می یابد.
علاوه بر درمان دارویی درد لگن در زنان گزینه های دیگری مانند درمان های فیزیکی نیز وجود دارد (ورزش مناسب برای درد لگن در زنان). درمان های فیزیکی مربوط به کف لگن اغلب در مورد خانم هایی توصیه می شود که به درد میوفاشیال شکمی همراه با درد کف لگن دچار هستند. این درمان ها سبب نرم شدن ماهیچه ها می گردد. درمان فیزیکی درد لگن در زنان مستقیما متمرکز بر شکم، واژن، لگن و کمر می باشد.
علاوه بر این روش ها گزینه هایی مانند طب سوزنی، ریلکسیشن و تکنیک بیوفیدبک، دستگاه های مخصوص تحریک عصب، تزریق داروی بی حسی در موضع نیز وجود دارد که ممکن است در کاهش درد لگن در زنان موثر واقع شود.
برای رفع برخی از علل درد لگن در زنان نیاز به انجام جراحی وجود دارد. برای مثال افراد مبتلا به آندومتریوز در برخی موارد برای رفع درد لگن در زنان به انجام جراحی نیاز دارند. هیسترکتومی به تخفیف درد لگن در زنان مخصوصا در مواردی کمک می کند که اختلالات رحمی مانند فیبروم یا آدنومیوز در میان باشد. انجام هیسترکتومی برای درمان درد لگن در زنان در افرادی که در سنین باروری قرار داشته و قصد بارداری در آینده دارند انتخاب مناسبی نیست.
انجام جراحی به منظور قطع اعصاب لگنی به عنوان درمانی برای درد لگن در زنان به عنوان یک گزینه مورد مطالعه قرار گرفته است. اگر چه این رویکرد در رفع درد لگن در زنان اثربخشی هایی را نشان داده است اما احتمال وقوع برخی عوارض سبب گردیده این رویکرد در همه خانم ها قابل توصیه نباشد.
دکتر غزال همتی
تایید شده: توسط دکتر غزال همتی
برگرفته از: وبسایت https://www.uptodate.com
