دروانا: 

خونریزی شدید بعد از زایمان، فاکتورهای خطر

خونریزی شدید بعد از زایمان زمانی رخ می دهد که فرد بعد از زایمان دچار خونریزی سنگین می گردد؛ این یک وضعیت خطرناک اما نادر است و معمولا در روز اول بعد از زایمان رخ می دهد اما می تواند تا 12 هفته بعد از تولد کودک نیز ادامه داشته باشد. این نوع خونریزی می تواند موجب افت شدید فشار خون شود و در صورت عدم درمان سریع، شوک و مرگ را به دنبال دارد. شوک زمانی رخ می دهد که اندام های بدن خون کافی را دریافت نمی کنند. از دست دادن مقداری خون بعد از زایمان، طبیعی است؛ خانم ها معمولا 500 میلی لیتر در زایمان طبیعی و 1000 میلی لیتر در زایمان سزارین خون از دست می دهند. زایمان سزارین یک روش جراحی است که در آن نوزاد از طریق ایجاد برشی در شکم و رحم متولد می گردد.

فاکتورهای خطر

برخی عوامل خطر احتمال بروز خونریزی شدید بعد از زایمان را بالا می برند. داشتن فاکتور خطر بدین معنی نیست که فرد به طور قطعی به این مشکل دچار می شود اما احتمال بروز خونریزی وجود دارد. خونریزی شدید بعد از زایمان معمولا بدون هشدار رخ می دهد اما فرد می تواند پیرامون اقدامات لازم به منظور کاهش خطر خونریزی با پزشک مشورت نماید. برخی شرایط پزشکی که فاکتور خطری برای این خونریزی محسوب می شوند عبارتند از:

شرایطی که بر رحم اثر می گذارند:

• آتونی رحم. این علت شایع خونریزی شدید بعد از زایمان است. آتونی رحم زمانی رخ می دهد که عضلات رحم بعد از زایمان به خوبی منقبض نمی شوند. انقباضات رحمی بعد از زایمان به توقف خونریزی از محلی از رحم که جفت از آن جدا شده است، کمک می کنند. جفت در رحم رشد کرده و مواد غذایی و اکسیژن را از طریق بند ناف به جنین می رساند. اگر رحم در اثر زایمان دوقلو یا نوزاد درشت دچار کشیدگی شده و بزرگ شده باشد، آتونی ایجاد می گردد. همچنین اگر فرد چندین زایمان انجام داده باشد، مدت طولانی درد زایمان را تحمل کرده باشد یا مایع آمنیوتیک زیادی داشته باشد دچار این مشکل می شود.
• پارگی رحم. این حالت زمانی رخ می دهد که رحم در طول زایمان پاره میشود؛ پارگی رحم بسیار نادر است. اگر فرد در اثر سزارینی که در گذشته انجام داده یا سایر جراحیهای رحم اسکاری در رحم داشته باشد، دچار پارگی میشود.

شرایطی که بر جفت اثر می گذارند:

• جدا شدن جفت. جدا شدن جفت زمانی است که جفت قبل از زایمان از دیواره رحم جدا می شود. جدا شدن جفت ممکن است جزئی یا کامل باشد.
• جفت اکرتا، اینکرتا یا پرکرتا. این شرایط در اثر رشد جفت در عمق زیاد به داخل دیواره رحم ایجاد می شوند.
• جفت پرویا. در این مشکل، جفت در پایین رحم قرار گرفته و تمام یا بخشی از دهانه رحم را پوشانده است.
• جفت باقی مانده. در این وضعیت خانم طی 30 تا 60 دقیقه بعد از زایمان جفت را دفع نمی کند. حتی اگر فرد طی این مدت جفت را دفع نماید، باید جفت برای اطمینان از این که تمام بافت به طور کامل خارج شده است، چک شود. اگر بخشی از بافت از دست رفته باشد یا از رحم جدا نشده باشد، عاملی برای خونریزی بعد از زایمان خواهد بود.

شرایط حین زایمان:

پارگی. در مواردی بافت های واژن یا دهانه رحم طی زایمان دچار پارگی یا بریدگی می شوند. دهانه رحم حفره ای در رحم است که در بالای واژن قرار گرفته است. در صورتی که نوزاد درشت باشد، زایمان طبیعی بسیار سریع انجام گیرد یا فرد اپیزیوتومی داشته باشد که باز شود، پارگی حین زایمان و خونریزی ناشی از آن رخ می دهد. اپیزیوتومی برشی در حفره واژن است که به منظور کمک به خروج نوزاد ایجاد می شود. همچنین اگر پزشک از ابزاری چون انبر یا وکیوم برای کمک به حرکت نوزاد در کانال زایمان استفاده کند، پارگی رخ می دهد.