در حالی که خطر overdose در مورد داروهای ضد درد اپیوئیدی قوی مانند اکسی کانتین(Oxycontin) و فنتانیل (Fentanyl) وجود دارد، تحقیقی جدید نشان داد ریسک عوارض قلبی ناخواسته نیز در مصرف این داروها نهفته است.
بیمارانی که از این دسته ضددردها استفاده می کنند، 64 درصد بیشتر در خطر مرگ زودرس قرار دارند و این آمار در مقایسه با افرادی به دست آمده که از داروهای جایگزین دیگری استفاده می کنند. اما بیشتر افزایش ریسک این داروها به دلیل شروع مشکلات تنفسی در خواب و به دنبال آن بروز ناهنجاری هایی در ریتم قلب و یا سایر مشکلات قلبی عروقی است.
Wayne Ray از دپارتمان سلامت دانشگاه پزشکی Vanderbilt گفت ما از افزایش ریسک مرگ هایی که در اثر overdose اتفاق می افتد غافلگیر نشدیم زیرا این مورد به خوبی شناخته شده است، اما افزایش ریسک مرگ به دلیل مشکلات قلبی عروقی یافته ای جدید است و نشان می دهد مصرف داروهای ایپوئیدی در بیمارانی که در خطر بیماری های قلبی عروقی قرار دارند مانند آنهایی که به دیابت مبتلا هستند و یا سابقه حمله قلبی داشته اند خطرناک است و باید در این مورد احتیاط کرد.
در این تحقیق داده های مربوط به 23000 بیمار از سال های 1999 تا 2012 با متوسط بازه سنی 48 سال که از داروهای اپیوئیدی طولانی اثر استفاده می کردند مورد آنالیز قرار گرفت. محققین این داده ها را با داده های به دست آمده از تعداد برابری از بیمارانی که سایر داروهای جایگزین استفاده می کردند مقایسه کردند.
داروهای جایگزین عبارت بود از داروهای ضد تشنج مانند گاباپنیتن، پریگابالین، کاربامازپین و داروهای ضد افسردگی با دوز پایین. داروهای ضد تشنج برای کنترل صرع، اختلال دو قطبی و درد عصبی استفاده می شود. در طول بازه پیگیری 6 ماهه، 185 مورد مرگ در گروه اپیوئیدی اتفاق افتاد حال آن که گروهی که از داروهای جایگزین استفاده می کردند 87 مرگ اتفاق افتاد.
این تیم تحقیقاتی دریافت گروهی که از داروهای اپیوئیدی استفاده می کردند 64 درصد با افزایش ریسک مرگ به دلایل مختلف رو به رو بود. اما بیماران گروه اپیوئیدی 65 درصد بیشتر در خطر مرگ ناشی از مشکلات قلبی قرار داشتند.
محققین جمع بندی کردند که داروهای جایگزین باید بهتر از اپیوئید های طولانی اثر باشند، مخصوصا در مورد بیمارانی که سابقه بیماری های قلبی، حمله قلبی و یا دیابت دارند.
بنا به گفته دکتر Ray این یافته ها سازگار با دستورالعمل مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری هاست که اپیوئیدها باید به عنوان آخرین راه حل مورد استفاده قرار گیرد. بهترین راه این است که اگر مزایای استفاده از دارو بر ضررهای آن غالب باشد تحت نظر پزشک مصرف شود.
دکتر جوزف فرانک استادیار طب در بخش طب داخلی دانشگاه پزشکی کولورادو ضمن این که هشدار داد، گفت ما در سال های اخیر نکات زیادی را درباره خطرات داروهای اپیوئیدی آموخته ایم و هنوز راه زیادی در پیش داریم.
او افزود ممکن است بیمارانی وجود داشته باشند که در اثر استفاده از اپیوئیدها بهبود قابل توجهی را در عملکردشان بیابند و این دستاورد بر ریسک های مطرح شده در این تحقیق غلبه می کند؛ اما این تعادل ارزیابی و ارتباط با بیمار را به چالش می کشد.
دکتر فرانک که خود در مرکز پزشکی واقع در دنور (Denver) فعالیت دارد موافق بود که درمان های غیر اپیوئیدی تا جایی که ممکن باشد در اولویت قرار دارد.
وی افزود در این تحقیق تمرکز بر روی افرادی است که برای اولین بار از اپیوئید ها استفاده می کنند، او تاکید کرد باید تحقیقات بیشتر در مورد کاربرانی انجام شود که به مدت طولانی از اپیوئیدها استفاده می کنند و در تلاشند تا این عادت را تغییر دهند، اگر چه این تحول می تواند بسیار دشوار باشد و همچنین ممکن است ریسک برخی عوارش جانبی را در برخی بیماران افزایش دهد.
Ray و تیم تحقیقاتی اش یافته های خود را در تاریخ 14 ژوئن در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا American Medical Association منتشر کردند.