نام ژنریک:

• والپروات سدیم

نام لاتین:

• Valproate Sodium

نام تجاری:

• ®Orlept
• ®Depacon

گروه دارویی- درمانی:

• مشتقات کربوکسیلیک اسید
• ضد تشنج

طبقه بندی در بارداری:

• گروه D

اشکال دارویی:

• قرص انتریک کوتد: 200 میلی گرم
• قرص آهسته رهش: 200 میلی گرم
• کپسول: 300 میلی گرم
• شربت: 200 میلی گرم بر 5 میلی لیتر
• تزریقی: 100میلی گرم بر میلی لیتر، 4 میلی لیتر

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• تشنج تونیک –کولنیک جنرالیزه، تشنج ساده و کمپلکس petitmal

بالغین:

ابتدا 15 میلی گرم بر کیلوگرم والپروات سدیم خوراکی در 2 تا 3 دوز منقسم تجویز می شود. سپس در صورت نیاز هر هفته می توان 5 تا 10 میلی گرم بر کیلوگرم دوز والپروات سدیم را افزایش داد. حداکثر دوز روزانه والپروات سدیم 60 میلی گرم بر کیلوگرم می باشد. این دوزاژ در مورد قرص های والپروات سدیم انتریک کوتد توصیه شده است. 

• پروفیلاکسی میگرن (والپروات سدیم و میگرن)

بالغین:

250 میلی گرم والپروات سدیم خوراکی دو بار در روز تجویز می شود.

• مانیا

بالغین:

750 میلی گرم والپروات سدیم در دوزهای منقسم تجویز می شود.

مکانیسم اثر:

• والپروات سدیم با مهار کانال های سدیم وابسته به ولتاژ، سطح نوروترانسمیتر مهاری گابا را در سیستم عصبی مرکزی بالا می برد.

فارماکوکینتیک:

• والپروات سدیم جذب گوارشی بالایی دارد.
• والپروات سدیم در بدن به صورت گسترده منتشر می شود.
• اوج اثر والپروات سدیم سه تا پنج ساعت می باشد.
• مدت اثر یا مدت زمان تاثیر والپروات سدیم 24 ساعت می باشد.
• نیمه عمر والپروات سدیم 5 تا 20 ساعت می باشد.
• والپروات سدیم عمدتا از طریق ادرار و کمی هم از طریق تنفس و مدفوع دفع می گردد.

نکات با اهمیت:

• مصارف جانبی والپروات سدیم در سندرم کوشینگ، صرع استاتوس مقاوم (والپروات سدیم تزریقی)، اختلالات اضطرابی، سکسکه مقاوم، اختلالات اکستراپیرامیدال و نورالژی تری ژمینال می باشد.
• والپروات سدیم تزریقی می تواند منجر به پانکراتیت شود. این عارضه ممکن است سال های بعد از استفاده از آمپول والپروات سدیم اتفاق بیفتد.
• در افراد بالای 65 سال تزریق آمپول والپروات سدیم باید با احتیاط باشد.
• والپروات سدیم با نام های تجاری مختلفی در بازار دارویی موجود است و ممکن است گاهی والپروات سدیم به صورت قرص اورلپت یا شربت اپیلیم شناخته شود. 

موارد منع مصرف:

• حساسیت شدید به دارو
• اختلال شدید عملکرد کبدی

موارد احتیاط:

• کودکان زیر 2 سال
• مصرف همزمان داروهای ضد انعقاد
• اختلالات متابولیک مادرزادی توام با عقب ماندگی ذهنی
• SLE

تداخلات دارویی:

تداخلات دارویی والپروات سدیم عبارت است از:

• مصرف همزمان داروهای ضد انعقاد  و ضد پلاکت و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی با والپروات سدیم خطر خونریزی را افزایش می دهد.
• والپروات سدیم اثر تضعیف کننده های سیستم عصبی مرکزی را تشدید می کند.
• والپروات سدیم متابولیسم باربیتورات ها، فنی توئین، پریمیدین را کاهش می دهد و خطر مسمومیت با آن ها را افزایش می دهد.
• مصرف همزمان والپروات سدیم با مهارکننده های مونوآمینو اکسیداز و ترکیبات ضد افسردگی، آستانه تشنج را پایین می آورد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی سدیم والپروات عبارت است از:

• CNS: ضعف، خواب آلودگی، سردرد، توهم، اختلالات رفتاری، اختلال در تفکر، افسردگی، بیش فعالی، لرزش، آتاکسی، سایکوز.
• GI: تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، شکم درد، پراشتهایی، سوء هاضمه، پانکراتیت، استوماتیت، افزایش بزاق.
• Blood: افزایش پروترومبین تایم، ترومبوسیتوپنی، مهار تجمع و چسبندگی پلاکت ها.
• Other: دو بینی، نیستاگموس، آلوپسی، آنوری، تب، ادم محیطی، افزایش یا کاهش وزن، وزوز گوش، فارنژیت، برونشیت، افزایش ترانس آمینازهای کبدی، واکنش پر حساسیتی.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف والپروات سدیم در بارداری: تاثیر والپروات سدیم بر جنین قابل توجه و معنی دار می باشد. والپروات سدیم تزریقی می تواند در صورت باردار بودن نواقصی را در جنین به همراه داشته باشد و می تواند به کاهش آی کیوی او منجر شود. والپروات سدیم تاثیر تراتوژنیک خود مانند نقص در لوله عصبی، سیستم اسکلتی، قلبی و یوروژنیتال، ناهنجاری های رفتاری، عقب ماندگی رشد داخل رحمی و تغییرات هیستوپاتولوژیک مغزی را در مطالعات حیوانی نشان داده است. والپروات سدیم نباید در خانم هایی که پتانسیل باروری دارند استفاده شود مگر آن که ضرورتی برای آن وجود داشته باشد. اگر والپروات سدیم در دوران بارداری استفاده شود باید به صورت مونوتراپی و در دوزهای منقسم در پایین ترین دوز موثر و به صورت فراورده هایی باشد که آزادسازی دارو در آن ها آهسته است.
• مصرف والپروات سدیم در شیردهی: اثرات قطعی والپروات سدیم در شیردهی گزارش نشده است. به لحاظ نظری نوزادان شیرخوار در خطر سمیت کبدی قرار دارند. شیردهی در صورت مونوتراپی مادر با والپروات سدیم به نظر نمی رسد بر رشد نوزاد تاثیر منفی بگذارد. درمان ترکیبی با سایر داروهای ضد تشنج، خواب آور و یا داروهای سایکوتروپ می تواند علائم انزوا و یا خواب آوری را در نوزاد به همراه داشته باشد. نوزادان شیرخوار باید به لحاظ زردی و سایر علائم مربوط به آسیب کبدی تحت نظر باشند. برخی متخصصین توصیه می کنند که میزان سرمی والپروات سدیم در خون نوزاد، پلاکت ها و هم چنین آنزیم های کبدی در طول درمان آنالیز شود.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• قبل و بعد از درمان با والپروات سدیم حملات تشنجی را مورد توجه قرار دهید.
• قبل و بعد از درمان با والپروات سدیم وضعیت ذهنی بیمار را بررسی کنید.
• در طول درمان با والپروات سدیم بیمار را به لحاظ افکار خودکشی تحت نظر داشته باشید.
• در حین درمان با والپروات سدیم تست های سی بی سی، فولات سرم،  تست های عملکرد کبدی، تست های کلیوی، اندازه گیری سطح سرمی ویتامین دی و سطح سرمی والپروات سدیم را اندازه گیری کنید.
• از تجویز والپروات سدیم به فرم شربت در بیماران دچار فشار خون بالا و بیمارانی که محدودیت سدیمی دارند اجتناب کنید.
• از خرد کردن یا شکستن کپسول های والپروات سدیم اجتناب کنید.
• برای کاهش نشانه های گوارشی می توان والپروات سدیم را با غذا تجویز کرد.
• والپروات سدیم بهتر است قبل از خواب تجویز شود.
• والپروات سدیم تزریقی ممکن است سبب افزایش مقدار آمونیاک در خون شود. این عارضه می تواند مشکلات مغزی مرگ آوری را به همراه داشته باشد. برخی از علائم افزایش مقدار آمونیاک عبارت است از: افزایش ضربان قلب، احساس گیجی، بی رنگ شدن پوست، تعریق، تشنج و عدم تنفس نرمال.

توجهات بیمار - خانواده:

• والپروات سدیم باید مطابق با دستورات پزشک مصرف شود. از قطع ناگهانی والپروات سدیم یا تغییر دوز آن اجتناب کنید.
• در طول درمان با والپروات سدیم از انجام فعالیت هایی که به هشیاری بالا نیاز دارند اجتناب کنید.
• در طول درمان با والپروات سدیم ممکن است به سادگی دچار خونریزی شوید بنابراین حین انجام کارهایی مانند مسواک زدن احتیاط کنید.
• در صورت ابتلا به دیابت والپروات سدیم ممکن است کتون ادرار را مثبت کند.
• در صورت بروز علائم زیر به پزشک اطلاع دهید: تهوع، استفراغ جهنده، زردی، راش، خارش، ادرار تیره، مدفوع کم رنگ، اسهال، شکم درد، تغییرات بینایی، واکنش های پرحساسیتی.
• در صورت عدم دریافت پاسخ درمانی مناسب و عدم کنترل تشنج به پزشک مراجعه کنید.
• در طول درمان با والپروات سدیم باید از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
• در طول درمان با والپروات سدیم تزریقی از مصرف الکل و سایر ترکیباتی که عملکرد شما را کاهش می دهد اجتناب کنید.  
• در طول درمان با والپروات سدیم در صورت بروز بی قراری، حملات پانیک، افسردگی و تغییرات خلقی پزشک را در جریان قرار دهید.

شرایط نگهداری دارو:

• والپروات سدیم باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگاهداری شود.