کک و مک چیست؟
کک و مک لکه های دایره ای شکل مسطح و قهوه ای رنگ است که عموما در اندازه سر یک ناخن معمولی ظاهر می شود. لکه های کک و مک چند تایی هستند و ممکن است در اثر قرارگیری مکرر در معرض نور خورشید ایجاد گردند. کک و مک اغلب در افرادی با موهای قرمز و پوست روشن مشاهده می شود. کک و مک ممکن است در افراد یک یا دو ساله نیز بروز کند. در بیشتر موارد کک و مک رنگ یکنواختی دارد. رنگ کک و مک در افراد مختلف متفاوت است؛ قرمز، زرد، قهوه ای مایل به زرد، قهوه ای روشن، قهوه ای تیره یا سیاه. در واقع کک و مک اندکی از پوست اطراف تیره تر است. این لکه های پوستی بعد از قرارگیری در معرض نور خورشید تیره تر شده و در ماه های زمستان رنگ روشن تری پیدا می کنند و یا از بین می روند. کک و مک در اثر افزایش مقدار رنگدانه پوستی به نام ملانین و افزایش تعداد سلول های تولید کننده رنگدانه پوستی به نام ملانوسیت ها ایجاد می گردد.
علت کک و مک
تصور بر این است که کک و مک در اثر ترکیبی از زمینه ژنتیکی و قرارگیری در معرض نور خورشید ایجاد می شود. خورشید و دستگاه های برونزه کننده هر دو پرتو فرابنفش را متصاعد می کنند که جذب شدن آن به پوست، تولید رنگدانه ملانین توسط ملانوسیت های پوستی افزایش می یابد. افرادی که موهای بلوند یا قرمز، چشم هایی با رنگ روشن و پوست روشن دارند به طور خاص مستعد آسیب دیدن تحت تاثیر پرتوهای فرابنفش و در نتیجه ابتلا به کک و مک هستند. کک و مک چیزی بیش از یک تجمع زیاد و غیر طبیعی ملانین در نقطه ای از پوست نیست.
آیا کک و مک ژنتیکی است؟
ژنتیک یا به طور دقیق تر رنگ پوست فاکتور بسیار مهم در احتمال ابتلا به کک و مک است. استعداد ایجاد کک و مک توسط افرادی با پوست روشن و یا موهای بلوند یا قرمز به ارث می رسد. احتمال بروز کک و مک در افرادی با پوست بسیار تیره پایین است.
تحقیقات انجام شده بر روی فرزندان دوقلو (دوقلوهای همسان و دوقلوهای غیر همسان) نشان می دهد که شباهت قابل توجهی میان تعداد کک و مک های یافت شده در دوقلوهای همسان دیده می شود. این شباهت ها در دوقلوهای غیر همسان کمتر است. این مطالعات نشان می دهند که بروز کک و مک تحت تاثیر فاکتورهای ژنتیکی قرار دارد. گوناگونی در تعداد کک و مک های ظاهر شده تا حد زیادی به وراثت بستگی دارد.
درمان کک و مک
درمان کک و مک به ندرت انجام می شود. برخی از روش های ایمن برای کمک به روشن تر شدن یا کاهش کک و مک ها وجود دارند. در بیشتر موارد، ترکیبی از چندین روش برای دستیابی به نتایج مناسب در درمان کک و مک به کار گرفته می شوند. روش های مختلف درمان کک و مک اثرات متفاوتی بر روی پوست افراد مختلف دارند و کک و مک اغلب با قرارگیری در معرض پرتو فرابنفش بازمی گردد.
- کرم های روشن کننده. محصولات حاوی هیدروکینون و کوجیک اسید به صورت نسخه و غیر نسخه ای برای درمان کک و مک به کار می روند. غلظت بالای هیدروکینون (بالای 2 درصد) دارویی نسخه ای است. این محصولات در صورت استفاده مداوم در طول چند ماه می توانند به روشن تر شدن کک و مک ها کمک کنند. کرم های روشن کننده اغلب در کنار عدم قرارگیری در معرض نور خورشید و استفاده از ضد آفتاب می تواند در درمان کک و مک موثر باشد.
- رتیئونیدها. داروهایی چون ترتینوئین، تازاورتن و آداپالن می توانند در ترکیب با کرم های روشن کننده در درمان کک و مک به کار گرفته شوند. این داروها با استفاده مداوم برای مدت چند ماه به روشن تر شدن کک و مک ها کمک می کنند.
- کرایوسرجری. انجاد پرتو با نیتروژن مایع می تواند در درمان برخی از انواع کک و مک به کار رود. همه انواع کک و مک به روش درمانی کرایوسرجری پاسخ نمی دهند.
- لیزر درمانی. لیزر درمانی روش دیگری است که برای روشن کردن و رفع کک و مک به کار می رود. در این روش از یک منبع نوری قوی برای درمان کک و مک استفاده می شود.
- روش های درمانی با نور با پالس بالا از دیگر راه های درمان کک و مک و روشن تر کردن آن ها هستند.
- پیلینگ شیمیایی نیز می تواند در روشن تر کردن کک و مک و بهبود پیگمنتاسیون نامنظم کمک کننده باشد.
