پیشگیری و درمان لیکن اسکلروز
لیکن اسکلروز یک وضعیت پوستی است که به صورت پلاک های سفید ظاهر می شود. این مشکل پوستی بیشتر پوست اطراف ناحیه تناسلی و مقعد را درگیر می کند؛ جایی که موجب درد و خارش می گردد. لیکن اسکلروز همچنین در سایر بخش های بدن همانند بالا تنه، بازوها، سینه ها، باسن و قسمت خارج ران ها ایجاد می شود. این مشکل پوستی بیشتر در خانم ها دیده می شود. با این ممکن است در هر سنی رخ دهد، لیکن اسکلروز اغلب قبل از بلوغ (قبل از شروع قاعدگی در دختران) یا بعد از یائسگی (بعد از این که قاعدگی در خانم ها متوقف می شود) بروز می کند. بیشتر شیوع لیکن اسکلروز در خانم های یائسه است. نشانه ها و علائم شایع این مشکل پوستی شامل موارد زیر هستند:
- لکه های سفید کوچک بر روی پوست که به پلاک های سفید بزرگ تبدیل می شوند.
- پوست نازک، شکننده و چروک می شود و به راحتی دچار بریدگی می گردد.
- خارش شدید در ناحیه تناسلی یا مقعد (خارش شایع ترین علامت است). این علامت اغلب شب تشدید می شود و ممکن است اختلال در خواب ایجاد کند.
- پوست دچار قرمزی، کبودی یا ترک می شود.
- ناحیه درگیر لیکن اسکلروز دچار خونریزی یا تاول می گردد.
- درد حین نزدیکی جنسی، درد حین ادرار کردن یا اجابت مزاج
- یبوست (در صورتی که مقعد درگیر شده باشد)
برخی خانم های مبتلا به لیکن اسکلروز علائمی ندارند. در مردان، لیکن اسکلروز در افرادی که ختنه نشده اند شیوع بیشتری دارد. علائم لیکن اسکلروز در مردان شامل سفتی پوست روی آلت تناسلی، تغییر در رنگ این پوست، نعوظ دردناک و تغییر در جریان ادرار هستند.
درمان لیکن اسکلروز
درمان این مشکل پوستی در مواقعی که بیماری ناحیه تناسلی یا مقعد را درگیر کرده انجام می شود. هدف از درمان لیکن اسکلروز در این نواحی کاهش علائم و پیشگیری از اسکار است. پمادهای استروئیدی قوی مانند کلوبتازول اولین خط درمان هستند. اگر درمان سریع انجام نشود، بافت اسکار بر روی ولوو (ناحیه اطراف حفره واژن) تشکیل می گردد. این بافت مقاربت را دردناک کرده و ادرار کردن را با مشکل روبه رو می کند. اگر اسکار بر روی ولوو تشکیل شود، جراحی به منظور برداشتن این بافت انجام می گیرد. پماد استروئیدی قوی هر روز و برای چند هفته تا چند ماه بر روی پوست نواحی درگیر مالیده می شود. هنگامی که بافت و رنگ پوست طبیعی شد، دوز استروئید کاهش می یابد. لیکن اسکلروز معمولا تا آخر عمر ادامه می یابد؛ در برخی بیماران علائم به طور کامل برطرف می شوند و برخی دیگر دچار عود بیماری می گردند. پزشک زمان مراجعه بیمار، مدت زمان ادامه درمان و زمان قطع آن را مشخص می کند. نکته قابل توجه این است که استروئیدها نباید به طور ناگهانی قطع شوند؛ دوز و دفعات استفاده از پماد باید به تدریج کاهش یابد و مصرف دارو نباید بدون مشورت با پزشک قطع شود.
پیشگیری از لیکن اسکلروز
برخی از اقدامات به منظور پیشگیری از لیکن اسکلروز عبارتند از:
- پرهیز از پوشیدن شلوارهای تنگ، جوراب شلواری و لباس های نایلونی و استفاده از لباس زیر نخی
- عدم استفاده از صابون های معطر، محصولات بهداشتی زنانه معطر، عطرها و لوسیون های بدن معطر
- شستشوی کامل شامپو و صابون از پوست حین حمام کردن
- عدم استفاده از نرم کننده های لباس، شوینده های لباس بسیار معطر
