نکاتی پیرامون قرصهای ضد بارداری ترکیبی
قرصهای ضد بارداری ترکیبی یا کنتراسپتیوهای خوراکی حاوی استروژن و پروژسترون می باشند. مکانیسم اثر قرصهای ضد بارداری ترکیبی به ترتیبی است که مانع آزادسازی تخمک توسط تخمدان ها می شود. قرصهای ضد بارداری ترکیبی سبب ایجاد تغییراتی در مخاط دهانه رحم می شود و از طرفی نازک شدن دیواره رحم را نیز به دنبال دارد. نتیجه تمام این تغییرات این است که اسپرم نمی تواند به تخمک متصل شود.
انواع قرص ضد بارداری ترکیبی حاوی دوزهای متفاوتی از استروژن و پروژسترون هستند. برخی از قرصهای ضد بارداری ترکیبی به گونه ای فرموله شده اند که از دفعات پریود شدن در سال می کاهند. قرص ضد بارداری یاسمین، قرص ضد بارداری مارولون، قرص ضد بارداری ال دی و قرص ضد بارداری روکین از جمله انواع قرص ضد بارداری ترکیبی محسوب می شوند.
دلایل استفاده از انواع قرص ضد بارداری ترکیبی
استفاده از انواع قرص ضد بارداری ترکیبی روش مطمئنی برای پیشگیری از بارداری محسوب می شود. از طرفی اثرات قرص ضد بارداری ترکیبی به گونه ای است که با قطع مصرف قدرت باروری به راحتی باز می گردد. همچنین سایر مزیت های قرصهای ضد بارداری ترکیبی عبارت است از:
- کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و اندومتر، بارداری خارج رحم، کیست های تخمدانی و بیماری های خوش خیم پستانی
- بهبود آکنه (در اکثر موارد)
- کاهش دردهای قاعدگی (دیسمنوره)
- کاهش تولید آندروژن تولید شده توسط تخمدان در سندرم تخمدان پلی کیستیک
- کاهش مقدار خونریزی سنگین قاعدگی ناشی از فیبروئیدهای رحمی و به طور کلی کاهش مقدار خون از دست رفته در طی قاعدگی
- تخفیف مشکلات ناشی از سندرم پیش از قاعدگی
- تنظیم دفعات و کاهش حجم خون قاعدگی
- کنترل بهتر چرخه های ماهانه و کاهش گرگرفتگی در خانم هایی که نزدیک به دوران یائسگی قرار دارند
خطرات و عوارض انواع قرص ضد بارداری
قدرت قرصهای ضد بارداری ترکیبی بسیار مناسب است. آمارها نشان می دهد 9 نفر از هر 100 خانم مصرف کننده قرصهای ضد بارداری ترکیبی در سال اول استفاده از این داروها باردار می شوند (یعنی هر 100 زوج که یک سال تمام منظما مقاربت دارند و مورد بارداری رخ داده است). با استفاده مناسب و به موقع نرخ وقوع بارداری به یک درصد در سال کاهش خواهد یافت. استفاده از قرصهای ضد بارداری ترکیبی در اوایل دوران بارداری ریسک ایجاد نقص در جنین را افزایش نمی دهد اما اگر مشکوک به بارداری هستید هر چه سریع تر مصرف قرصهای ضد بارداری ترکیبی را متوقف کنید. همچنین توجه داشته باشید استفاده از قرصهای ضد بارداری ترکیبی شما را علیه ابتلا به بیماری های مقاربتی محافظت نمی کند.
عوارض جانبی قرص های ضد بارداری ترکیبی عبارت است از:
- لکه بینی
- حساس شدن پستان ها
- افزایش فشار خون
- سردرد
- تهوع
- نفخ
لازم به ذکر است که این عوارض شایع نیستند و در همه رخ نمی دهند و میزان بروز آنها به نوع داروی مصرفی و فرد مصرف کننده هم ربط دارد.
برخی از عوارض قرصهای ضد بارداری ترکیبی اعم از تهوع، سردرد، حساس شدن پستان ها و لکه بینی با استفاده مستمر کاهش می یابد. همچنین استفاده از قرص های ضد بارداری ترکیبی می تواند ریسک بروز برخی عوارض مربوط به لختگی بیش از حد خون را افزایش دهد. از جمله این مشکلات عبارت است از:
- لخته های خون در پاها
- حملات قلبی و سکته مخصوصا اگر فرد سیگاری باشد
- اختلالات کبدی
- بیماری های صفراوی
- عوارض عروقی مغزی و چشمی
اگر در طول مصرف قرص های ضد بارداری ترکیبی عوارض زیر را تجربه کردید، فورا با پزشک متخصص زنان تماس حاصل فرمایید:
- دردهای شکمی
- وجود توده هایی در پستان ها
- درد قفسه سینه
- افسردگی
- دشواری در صحبت کردن
- مشکلاتی در بینایی مانند تاری دید و یا از دست رفتن بینایی
- غش کردن
- زردی
- تجربه سردردهای جدید یا تشدید سردردهای قبلی
- تشنج
- راش های پوستی آلرژیک
- ورم و درد شدید در پاها
- تغییرات خلقی
- بروز علائم بارداری
قبل استفاده از قرصهای ضد بارداری ترکیبی به موارد زیر توجه داشته باشید:
- در مورد تاریخ شروع استفاده از قرص های ترکیبی با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
- در مواردی که استفاده از قرص ضد بارداری ترکیبی را فراموش می کنید تا اولین روز پریود بعدی از کاندوم استفاده کنید. (ولی قرص را قطع نکنید)
- برای مصرف روزانه قرصهای ضد بارداری ترکیبی برنامه منظمی ترتیب دهید. برای مثال تصمیم بگیرید هر شب بعد از مسواک زدن از قرص های ترکیبی ضد بارداری استفاده کنید. بنابراین زمان مصرف قرص ضد بارداری حائز اهمیت می باشد.
- دستورالعمل پزشک را در مصرف قرصهای ضد بارداری ترکیبی به دقت رعایت کنید. قرصهای ضد بارداری ترکیبی با مصرف صحیح اثر گذاری خود را نشان می دهند. بنابراین طریقه مصرف قرص ضد بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
- اگر استفاده از یک قرص را فراموش کردید، پس از به خاطر آوردن آن را مصرف کنید. به این ترتیب ممکن است در یک روز ناچار به مصرف دو قرص فعال باشید.
دکتر مهتاب مرجانی متخصص زنان، مامائی و نازایی عنوان می دارند لازم به ذکر است که در شروع مصرف قرص های ضد بارداری، 2 هفته اول از دومین بسته قرص زنان غیر مطمئن محسوب می شود و باید روش جلوگیری همزمان دیگری به کار برد. در قرص های 21 روزه، 3 هفته (21 روز) قرص بخورید و بنا به نظر پزشک معالج 6 یا 7 روز نخورید و دیگر کاری به قاعدگی بعدی نداشته باشید و قرص را شروع کنید. قرص های با بسته های 28 تایی را نباید قطع کرد و باید مداوم خورد. روش های سیکل طولانی extended cycle هم وجود دارند که طبق نظر پزشک تجویز می شوند. قرص ضد بارداری خطر سرطان پستان را کمی افزایش می دهد اما اگر 2 سال منظم خورده شود خطر سرطان تخمدان را به نصف کاهش می دهد. قرص ضد بارداری موجب نازایی نمی شود مگر اینکه سالهای خیلی خیلی طولانی خورده شود.
