حفظ سلامت استخوان ها
حفظ سلامت استخوان ها بسیار ساده تر از آن چیزی است که در ذهن دارید. توجه به فاکتورهایی مانند فعالیت فیزیکی، رژیم غذایی و سایر عوامل مرتبط با شیوه زندگی می تواند بر سلامت استخوان ها تاثیر بگذارد. استخوان ها نقش مهمی را در بدن ایفا می کنند. استخوان ها به حفظ ساختار، محافظت از ارگان ها، ماهیچه ها و ذخیره کلسیم در بدن کمک می کنند. در حالی که حفظ سلامت استخوان ها در دوران کودکی و نوجوانی از اهمیت برخوردار می باشد، در دوران بلوغ نیز می توانیم برای تقویت استخوان ها اقداماتی را انجام دهیم.
چرا سلامت استخوان ها از اهمیت برخوردار است؟
استخوان ها به طور مداوم در تغییر می باشند. استخوان های جدید مستمرا در بدن ایجاد شده و استخوان های قدیمی تر تجزیه می شوند. زمانی که شما جوان هستید بدن می تواند با سرعت بیشتری استخوان سازی کند. سرعت استخوان سازی در این دوران از سرعت تجزیه شدن استخوان ها بیشتر است. به این ترتیب توده استخوانی در این دوران تقویت می گردد. اغلب افراد در سن 30 سالگی به بیشترین مقدار توده استخوانی در زندگی خود می رسند. پس از آن، سرعت از دست رفتن توده استخوانی تدریجا افزایش می یابد.
و اما پوکی استخوان چگونه ایجاد می شود؟ پوکی استخوان شرایطی است که طی آن استخوان ها شکننده می گردند. در این شرایط سرعت تحلیل توده استخوان با افزایش سن سرعت می یابد. ممکن است این سوال به ذهن برسد که آیا پوکی استخوان قابل درمان است؟ در پاسخ باید توجه داشت پوکی استخوان با استفاده از برخی داروها قابل کنترل می باشد اما درمان قطعی برای آن وجود ندارد.
چه عواملی بر حفظ سلامت استخوان ها تاثیر می گذارند؟
فاکتورهایی وجود دارد که بر سلامت استخوان ها تاثیر گذار می باشد. از جمله این فاکتورها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقدار کلسیم در رژیم غذایی: رژیم غذایی حاوی مقدار اندک کلسیم به کاهش تراکم استخوان ها کمک می کند و ریسک شکستگی استخوان را افزایش می دهد. بنابراین در پاسخ به این پرسش که برای تقویت استخوان چه بخوریم؟ می توانید به مصرف منابع غذای حاوی کلسیم توجه داشته باشید.
- ورزش و سلامت استخوان: افرادی که به لحاظ فیزیکی غیر فعال هستند بیشتر در خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. بنابراین توجه به ارتباط ورزش و سلامت استخوان ها بسیار اهمیت دارد.
- سیگار و پوکی استخوان، استفاده از تنباکو و الکل: تحقیقات نشان می دهد استفاده از موارد عنوان شده در تحلیل استخوان ها نقش بسزایی دارد. نوشیدن مستمر الکل می تواند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد. الکل می تواند در جذب کلسیم اختلال ایجاد کند.
- جنسیت: خانم ها بیش از مردان در خطر ابتلا به پوکی استخوان ها قرار دارند؛ زیرا بافت استخوانی خانم ها کمتر از آقایان می باشد.
- لاغر بودن: افرادی که به لاغری شدید دچارند یا توده بدنی آن ها کمتر از حد نرمال باشد بیشتر دچار تحلیل در توده استخوانی می گردند.
- سن: به طور کلی با افزایش سن توده استخوانی تحلیل می رود.
- سابقه خانوادگی و نژادی: در برخی نژادهای سفید پوست و آسیایی احتمال ابتلا به پوکی استخوان بیشتر است. علاوه بر این اگر در خانواده شما یکی از فرزندان یا والدین به پوکی استخوان دچار باشند در آن صورت احتمال ابتلا به پوکی استخوان در شما افزایش می یابد.
- سطح هورمونی: افزایش در مقدار هورمون تیروئید می تواند سبب تحلیل استخوان ها شود. در خانم ها به هنگام یائسگی تحلیل توده استخوانی به دلیل افت میزان استروژن افزایش می یابد.
- فقدان قاعدگی یا آمنوره قبل از دوران یائسگی: آمنوره نیز می تواند ریسک ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد. در مردان مقدار اندک تستوسترون با از دست رفتن توده استخوانی ارتباط دارد.
- ابتلا به اختلالات خوردن یا سایر شرایط: افرادی که به بی اشتهایی یا پرخوری عصبی دچارند در خطر از دست دادن توده استخوانی قرار دارند. علاوه بر این افرادی که گاسترکتومی انجام می دهند و یا افراد مبتلا به بیماری کرون، سلیاک و یا کوشینگ نیز در جذب کلسیم با مشکلاتی رو به رو هستند.
- مصرف برخی داروها: مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزون، کورتیزون، پردنیزولون و یا دگزامتازون آسیب استخوان ها را به دنبال دارد. مهارکننده های آروماتاز که در درمان سرطان سینه استفاده می شوند، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین، متوترکسیت، برخی دارهای ضد تشنج مانند فنی توئین نیز ممکن است ریسک ابتلا به پوکی استخوان را به دنبال داشته باشند.
