مروری بر هیسترکتومی ابدومینال
هیسترکتومی ابدومینال نوعی جراحی برای برداشتن رحم می باشد. هیسترکتومی ابدومینال با برشی در بخش پایینی شکم انجام می شود. در طول هیسترکتومی ابدومینال ممکن است لوله های فالوپ و تخمدان ها نیز خارج شوند. تصمیم گیری به منظور خارج سازی این ارگان ها به تشخیص پزشک متخصص زنان و اولویت های بیمار بستگی خواهد داشت. خانم هایی که هیسترکتومی ابدومینال انجام می دهند اما هنوز تخمدان های خود را حفظ می کنند همچنان به تولید هورمون های زنانه ادامه می دهند اما خونریزی ماهانه را دیگر تجربه نخواهند کرد.
هیسترکتومی ابدومینال: دلایل انجام
هیسترکتومی ابدومینال به دلایل متعددی به بیمار توصیه می گردد. برخی از شرایطی که در آن انجام هیسترکتومی ابدومینال به عنوان آخرین گزینه پیشنهاد می شود عبارت است از:
- خونریزی غیر طبیعی رحم: خونریزی های سنگین رحمی که منجر به بروز آنمی، خستگی و اختلال در عملکرد روزانه می شود. خونریزی که بیش از 7 روز در ماه به طول بیانجامد و یا خونریزی که سبب خیس شدن یک پد در ساعت شود به عنوان خونریزی غیر طبیعی رحم در نظر گرفته می شود. در برخی موارد خونریزی غیر طبیعی رحم نشان دهنده سرطان رحم می باشد. خانم هایی که دچار خونریزی غیر طبیعی رحم می شوند باید تحت ارزیابی دقیق تری قرار گیرند.
- فیبروم: فیبروم ها توده های غیر سرطانی در ماهیچه رحم می باشد که شیوع آن در بین زنان نسبتا فراوان است. فیبروم در طول بارداری بزرگ می شود اما معمولا بعد از یائسگی کوچک می شود. فیبروم گاهی سبب خونریزی سنگین و درد شدید لگن می شود.
- پرولپس ارگان لگن: پرولپس ارگان لگن به دلیل ضعیف شدن ماهیچه ها و رباط های لگن روی می دهد. به این ترتیب ممکن است رحم از محور مناسب خود خارج شود. پرولپس لگن در خانم هایی شایع است که زایمان طبیعی یا واژینال انجام داده اند. یبوست های مکرر، برخی فاکتورهای ژنتیکی و برخی شیوه های نا مناسب زندگی مانند بلند کردن اجسام سنگین در ایجاد پرولپس لگن دخالت دارد.
- ناهنجاری های دهانه رحم: هیسترکتومی ابدومینال ممکن است در صورت وجود ضایعات پیش سرطانی مشکوک در دهانه رحم توصیه شود.
- هایپرپلازی آندومتر: هایپرپلازی آندومتر اصطلاحی است که به معنی رشد بیش از حد لایه آندومتریوم رحم می باشد. در برخی موارد هایپرپلازی آندومتر ممکن است به سرطان آندومتر منتج شود. هایپرپلازی آندومتر اغلب با استفاده از دارو درمان می شود اما در برخی موارد انجام هیسترکتومی ابدومینال به عنوان گزینه مناسب در نظر گرفته می شود.
- سرطان: سرطان رحم، دهانه رحم یا تخمدان ها ممکن است اندیکاسیونی برای انجام هیسترکتومی ابدومینال باشد.
- خونریزی شدید بعد از زایمان : هیسترکتومی ابدومینال در برخی موارد نادر در خانم هایی انجام می شود که به خونریزی غیر قابل کنترلی بعد از زایمان دچار می شوند.
- درد مزمن لگن: درد مزمن لگن ناشی از آندومتریوز یا اسکارهای موجود در لگن ممکن است با استفاده از هیسترکتومی ابدومینال تخفیف یابد. اما باید خاطر نشان کرد که درد مزمن لگن ممکن است دلایل دیگری مرتبط با سیستم ادراری یا گوارشی داشته باشد.
هیسترکتومی ابدومینال: روش انجام
هیسترکتومی ابدومینال دربیمارستان انجام می شود و مدت زمان انجام آن حدود 2 ساعت می باشد. قبل از انجام هیسترکتومی ابدومینال از آنتی بیوتیک استفاده می شود تا از بروز عفونت پیشگیری شود. همچنین داروهایی به منظور پیشگیری از بروز لخته های خونی غیر نرمال نیز در نظر گرفته می شود. در ادامه فرایند انجام هیسترکتومی ابدومینال از بی حسی اسپینال یا جنرال همراه با خواب آور استفاده می شود تا درد احساس نگردد. ضربان قلب، فشار خون، میزان خونریزی و وضعیت تنفس در طول جراحی هیسترکتومی ابدومینال بررسی می شود. بعد از انجام هیسترکتومی ابدومینال فرد به اتاق ریکاوری منتقل می گردد تا مراقبت های بعد از بیهوشی دریافت شود. اغلب خانم ها بعد از انجام هیسترکتومی ابدومینال یک تا دو شب در بیمارستان بستری می مانند.
هیسترکتومی ابدومینال: عوارض
احتمال بروز برخی عوارض بعد از عمل هیسترکتومی ابدومینال وجود دارد. خوشبختانه اغلب عوارض بعد از عمل هیسترکتومی ابدومینال قابل درمان و پیگیری می باشد. احتمال بروز مشکلات بلند مدت به عنوان عوارض بعد از عمل هیسترکتومی وجود ندارد. برخی از عوارض بعد از عمل هیسترکتومی عبارت است از:
- خونریزی: خونریزی بیش از حد ممکن است در مواردی بعد از عمل هیسترکتومی ابدومینال روی دهد. در این شرایط برای توقف خونریزی به اقدامات بیمارستانی نیاز خواهیم داشت.
- عفونت: احتمال بروز تب مختصر بعد از هیسترکتومی ابدومینال متداول است اما این تب همیشه با عفونت همراه نیست و معمولا بدون درمان برطرف می شود. اگر تب شدید یا مداوم بعد از هیسترکتومی ابدومینال روی دهد ممکن است نشان دهنده عفونت باشد. احتمال بروز عفونت شدید بعد از هیسترکتومی ابدومینال 10 درصد می باشد. در این شرایط نیاز به درمان با آنتی بیوتیک های وریدی وجود دارد.
- یبوست: به دنبال انجام هیسترکتومی ابدومینال احتمال بروز یبوست بالا می باشد. در این شرایط استفاده از ملین، فیبر و لاگزتیو بسیار مناسب خواهد بود.
- احتباس ادراری: احتباس ادراری یا دشواری در دفع ادرار ممکن است به دنبال بروز هیسترکتومی ابدومینال روی دهد. اما احتمال وقوع این عارضه به دنبال انجام هیسترکتومی واژینال بیشتر می باشد. برای رفع احتباس در این شرایط به مدت 24 تا 48 ساعت از سوند استفاده می شود.
- لخته خونی: جراحی لگن احتمال ایجاد لخته در وریدهای بزرگ پا یا ریه را افزایش می دهد. احتمال بروز لخته خون در طول شش هفته بعد از هیسترکتومی ابدومینال بیشتر می باشد. قبل از جراحی هیسترکتومی ابدومینال استفاده از برخی داروها به منظور پیشگیری از بروز لخته ضروری می باشد. بهتر است استفاده از کنتراسپتیوهای هورمونی قبل از جراحی هیسترکتومی ابدومینال قطع شود. زیرا این داروها احتمال بروز لخته های خونی را افزایش می دهند. در این مدت استفاده از کاندوم برای پیشگیری از بارداری موثر می باشد.
- آسیب به ارگان های مجاور: مثانه، حالب ها، روده کوچک و بزرگ در بخش پایینی شکم واقع شده اند و ممکن است در طول انجام هیسترکتومی ابدومینال آسیب ببینند. احتمال بروز آسیب به ارگان های مجاور به دنبال هیسترکتومی ابدومینال بسیار اندک است. اگر آسیبی در طول هیسترکتومی ابدومینال روی دهد ممکن است انجام جراحی دیگری ضرورت یابد.
- یائسگی زودرس: هیسترکتومی ابدومینال با برداشت رحم و حفظ تخمدان ها ممکن است علائم یائسگی زودرس را به دنبال داشته باشد. زیرا برداشت رحم جریان خون در تخمدان ها را مختل می کند و این امر در بروز علائم دخالت دارد.
