دروانا: 

آندومتریوز یکی از بیماری‌های نسبتاً شایع در زنان است. این بیماری هنگامی رخ می‌دهد که لایه پوشاننده داخل رحم، در محلی خارج از رحم شروع به رشد کند. رشد این لایه در عضوهایی نظیر مثانه، لگن، تخمدان و لوله‌های رحمی اتفاق می‌افتد. علائم آندومتریوز  عبارتند از:

• دوره‌های قاعدگی دردناک همراه با خونریزی زیاد
• گرفتگی و درد در ناحیه شکم
• کمردرد شدید،
• دفع ادرار دردناک
• ناباروری

دلیل ایجاد آندومتریوز به طور دقیق مشخص نیست اما برگشت خون قاعدگی، عمل‌ جراحی برداشتن رحم و ریختن سلول‌های آندومتر به حفره لگن در اثر برش جراحی، انتقال سلول‌های آندومتر توسط رگ‌های خونی به سایر نقاط بدن و یا اختلال در سیستم ایمنی ازعلل ابتلا به آندومتریوز باشد. تشخیص آندومتریوز از طریق روش‌های سونوگرافی، معاینه لگن و لاپاروسکوپی امکان پذیر است.

برای درمان آندومتریوز نیز از مسکن‌ها برای تسکین درد، هورمون درمانی به منظور کنترل غلظت هورمون‌های مؤثر در پیشرفت آندومتریوز، جراحی برای برداشتن نقاط آندومتریوزی و نهایتاً هیستروکتومی استفاده می‌شود. برای پیشگیری از این بیماری راه‌هایی نظیر ورزش روزانه، رژیم غذایی مفید برای سیستم ایمنی، مصرف قرص‌های ضدبارداری و یوگا اشاره نمود.

مراحل آندومتریوز

طبقه‌بندی مراحل این بیماری، به پزشکان این امکان را می‌دهد تا میزان پیشرفت بیماری را تشخیص داده و سپس درمان متناسب با آن را انتخاب کنند. آندومتریوز شامل چهار مرحله است: مرحله اوّل (خفیف یا Minimal)، مرحله دوّم (ملایم یا Mild)، مرحله سوّم (متوسط یا Moderate) و مرحله چهارم (شدید یا Severe). در ادامه این مقاله به بررسی هر یک از این مراحل خواهیم پرداخت.

• مرحله اوّل (خفیف یا Minimal): شدّت آندومتریوز در این مرحله بسیار کم است. تنها تعداد اندکی لایه‌های آندومتریال کم‌عمق و سطحی در دیواره عضوهای حفره لگن دیده می‌شوند. این ضایعات سبب ایجاد التهاب و احساس سوزش و درد در ناحیه روده و مثانه می‌گردند. علائم دیگر در این مرحله کمتر دیده می‌شوند.
• مرحله دوّم (ملایم یا Mild): این مرحله نیز دارای ویژگی‌های مرحله قبل است، تنها با این تفاوت که علائم شدیدتر و لایه‌های آندومتریال عمقی‌تر می‌شوند. در این مرحله درد بیشتری در ناحیه لگن احساس می‌شود و نقاط آندومتریوزی در تخمدان نیز رشد می‌کنند. این باعث می‌شود درد 2 هفته آخر سیکل قاعدگی افزایش یابد.
• مرحله سوّم (متوسط یا Moderate): خون‌های حاصل از ریزش نقاط آندومتریوزی تخمدان که راهی به بیرون نیافته‌اند، در این مرحله کیست‌هایی تشکیل می‌دهند که آنها را با نام آندومتریوما می‌شناسند. هنگامی که این کیست‌ها دچار شکاف شوند، درد شدیدی در ناحیه شکم و لگن احساس می‌شود.
• مرحله چهارم (شدید یا Severe): در این مرحله آندومتریوز به شدیدترین درجه خود می‌رسد. نقاط آندومتریوزی بیشتر و عمقی‌تر شده، تا لوله‌های رحمی و روده‌ها گسترش می‌یابند. کیست‌های آندومتریوما بزرگ‌تر می‌شوند و احساس درد و سوزش به بیشترین میزان خود می‌رسد. در این مرحله، جراحی و برداشتن کیست‌های آندومتریوما و نقاط آندومتریوزی ضروری می‌باشد.

 آندومتریوز خفیف تا متوسط معمولا سبب نازایی نمی شود. اما موارد شدید آندومتریوز سبب موارد زیر می شود:

1. التهاب لوله
2. پایین آمدن کیفیت تخمک
3. میومتر هتروژن (غیر یکنواخت) که اصطلاحا آدنومیوز نامیده می شود.
4. آندومتر ناواضح که شرایط را برای لانه گزینی جنین نامناسب می کند

که این 4 مورد دلایل نازایی هستند.

درمان آندومتریوز در مواردی که سبب ناباروری می شود در درجه اول تخمک کشی جنین است و در درجه دوم بایستی آندومتریوز جراحی شود و سپس جنین به رحم منتقل شود.

لازم به ذکر است آندومتریوز یک بار و فقط یک بار در طول عمر هر انسانی بایستی جراحی آن هم فقط لاپاراسکوپی توسط تیم ماهر در زمینه لاپاراسکوپی آندومتریوز انجام شود.

برگرفته از: وبسایت https://www.mayoclinic.org