زخم معده زخم بازی است که در پوشش معده ایجاد می شود. زخم های گوارشی ممکن است در بخشی از روده درست در زیر معده ایجاد شوند که زخم های اثنی عشر نام می گیرند. شایع ترین علامت زخم معده احساس سوزش یا درد سوزشی در قسمت مرکزی شکم است. این درد ممکن است به گردن، ناف یا پشت منتشر شود؛ درد شکم اغلب چند دقیقه تا چند ساعت به طول می انجامد و چند ساعت بعد از غذا خوردن ظاهر می گردد. درد زخم معده ممکن است هنگام خواب فرد را بیدار کند. باید در نظر داشت که علائم زخم معده در همه موارد بروز نمی کنند و برخی ممکن است علائمی چون سوء هاضمه، سوزش سر دل، احساس ناخوشی، کاهش وزن و بی اشتهایی را ظاهر سازند. احساس نفخ و آروغ زدن بعد از غذا نیز می توانند از علائم زخم معده باشند. در صورت بروز علائم زیر فرد باید سریعا به مراقبت های اورژانس مراجعه کند؛ این علائم ممکن است نشانه ای از خونریزی داخلی باشند:
- استفراغ خونی. خون قرمز روشن یا قهوه ای تیره است و ظاهری شبیه به دانه قهوه دارد.
- دفع مدفوع تیره، چسبنده و قیر مانند
- درد ناگهانی و تیر کشنده در شکم که مرتبا تشدید می شود.
علل زخم معده
زخم معده زمانی رخ می دهد که لایه ای که از پوشش معده در مقابل اسید معده محافظت می کند از بین رفته و پوشش معده دچار آسیب می شود. این آسیب معده اغلب در اثر وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری، مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی همانند ایبوپروفن یا آسپیرین خصوصا مصرف طولانی مدت یا دوز بالا، به وجود می آید. تصور بر این است که استرس یا برخی غذاها نیز می تواند علت زخم معده باشند اما شواهد کافی برای این تصور وجود ندارد.
تعداد افرادی که به زخم دچار هستند مشخص نیست اما این یک بیماری گوارشی بسیار شایع در نظر گرفته می شود. زخم معده می تواند افراد در سنین مختلف از جمله کودکان را تحت تاثیر قرار دهد اما عمدتا در افراد 60 ساله و بزرگ تر رخ می دهد. شیوع زخم معده در آقایان بیش از خانم ها است.
روش تشخیص زخم معده:
تشخیص قطعی زخم معده یا اثنی عشر با آندوسکوپی فوقانی می‌باشد که یک روش بسیار دقیق و بی خطر است. آندوسکوپی فوقانی با بیهوشی کامل به راحتی قابل انجام است.
درمان زخم معده
بیشتر زخم های معده ظرف یک یا دو ماه با درمان بهبود می یابند. درمان زخم معده بسته به علت بروز آن تجویز می شود. بیشتر افراد دارویی از دسته مهار کننده های پمپ پروتونی دریافت می کنند که مقدار تولید اسید معده را کاهش داده و امکان بهبودی طبیعی زخم معده را فراهم می کند. اگر عفونت اچ پیلوری عامل بروز زخم معده باشد، آنتی بیوتیک ها نیز برای از بین بردن باکتری ها تجویز می شوند و از بازگشت زخم جلوگیری می کنند. اگر زخم معده در اثر مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ایجاد شده باشد، معمولا مهار کننده های پمپ پروتون تجویز می شوند و پزشک میزان مصرف داروهای ضد التهاب را مورد بازبینی قرار می دهد؛ او ممکن است دارویی چون استامینوفن را جایگزین این داروها کند. امکان بازگشت زخم معده بعد از درمان وجود دارد؛ با این حال اگر علت زمینه ای درمان شود احتمال بازگشت زخم کاهش می یابد.
عواقب احتمالی زخم معده
عواقب زخم معده نسبتا شیوع کمی دارند اما ممکن است بسیار خطرناک و در مواقعی مهلک باشند. از جمله عواقب زخم معده:
- خونریزی در محل زخم
- باز شدن پوشش معده در محل زخم (پرفوراسیون)
- انسداد حرکت مواد غذایی در مجاری گوارشی در اثر زخم معده (انسداد معده)
