سرطان کولورکتال در روده بزرگ (کولون) یا رکتوم ایجاد می شود. هدف اولیه در غربالگری سرطان کولورکتال پیشگیری از مرگ ناشی از این سرطان می باشد. تست های غربالگری به شناسایی سرطان در مراحل اولیه کمک می کند به این ترتیب احتمال درمان شدن آن ها تقویت می گردد. در تست های غربالگری با شناسایی ناهنجاری های پیش سرطانی می توان از بروز بدخیمی جلوگیری کرد.
غربالگری سرطان کولورکتال بستگی به وجود برخی فاکتورهای خطر دارد. به منظور غربالگری سرطان کولورکتال چندین تست موجود می باشد که هر کدام معایب و مزیت هایی به دنبال دارد. انتخاب بهترین گزینه برای انجام غربالگری بستگی به اولویت بیمار و احتمال ایجاد سرطان دارد. اغلب موارد سرطان کولورکتال از پولیپ های پیش سرطانی ایجاد می شود. پولیپ ها توده هایی هستند که در دیواره کولون ایجاد شده و در تست هایی مانند کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی یا سی تی اسکن قابل رویت می باشد. دو نوع پولیپ وجود دارد: آدنوماتوز و هایپرپلاستیک. آدنوماتوز پولیپ هایی هستند که در طول زمان سرطانی می شوند و فرایند تبدیل شدن آن ها به سرطان در اغلب افراد 10 سال به طول می انجامد.
تست های غربالگری سرطان کولورکتال بر اساس تشخیص پولیپ ها یا سرطان هایی که در مرحله اول قرار دارند عمل می کند. اگر پولیپ یا توده ای مشخص گردد پیش از جدی شدن و بروز عوارض خطرناک خارج می گردد. انجام غربالگری سرطان کولورکتال به طور منظم به منظور برداشتن پولیپ ها احتمال ایجاد سرطان کولورکتال را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد. تشخیص زودهنگام سرطان در کولون شانس موفقیت آمیز بودن درمان را افزایش داده و احتمال مرگ ناشی از سرطان را کاهش می دهد. به منظور انجام غربالگری سرطان کولورکتال چندین تست در دست می باشد. که برخی از آن ها را در این مقاله مرور می کنیم.
کولونوسکوپی یکی از تست هایی است که برای غربالگری سرطان کولورکتال انجام می شود. این روش غربالگری سرطان کولورکتال امکان مشاهده رکتوم و کل فضای کولون را فراهم می کند. برای انجام این روش غربالگری سرطان کولورکتال ابتدا باید فضای کولون و رکتوم پاکسازی شود. به این منظور داروی مایعی استفاده می گردد که منجر به ایجاد اسهال موقتی در فرد می شود. قبل از انجام این روش غربالگری سرطان کولورکتال معمولا از یک داروی خواب آور استفاده می شود. در طول انجام این روش غربالگری سرطان کولورکتال لوله ای مجهز به نور مستقیما وارد رکتوم و کولون می شود. در طول انجام تست نمونه برداری انجام می گیرد. همچنین ممکن است پولیپ ها و برخی توده های سرطانی نیز در طول کولونوسکوپی برداشته و خارج شوند. کولونوسکوپی به عنوان ابزاری در غربالگری سرطان کولورکتال در شناسایی اغلب پولیپ های کوچک و پولیپ های بزرگ بسیار موثر است و احتمال ایجاد سرطان و مرگ ناشی از سرطان کولورکتال را به شدت کاهش می دهد. کولونوسکوپی به عنوان یکی از مهم ترین گزینه های غربالگری سرطان کولورکتال محدودیت هایی نیز دارد. احتمال خونریزی یا پارگی دیواره رحم در برخی افراد به دنبال انجام کولونوسکوپی مطرح می باشد.
سیگموئیدوسکوپی روش دیگری است که در غربالگری سرطان کولورکتال مطرح می باشد. این روش غربالگری سرطان کولورکتال امکان معاینه رکتوم و بخش پایین کولون را برای متخصص فراهم می کند. در این روش غربالگری سرطان کولورکتال ابتدا باید پاکسازی در بخش پایینی روده انجام شود. به این منظور مدت کوتاهی قبل از انجام این روش غربالگری سرطان کولورکتال از رژیم مایعات استفاده می شود. در اغلب موارد نیازی به مصرف داروی خواب آور وجود ندارد. در طول انجام این روش غربالگری سرطان کولورکتال لوله ای نازک و مجهز به نور وارد رکتوم شده و از سمت چپ کولون امکان بررسی پولیپ و سرطان را فراهم می کند. احتمال انجام نمونه برداری در این روش غربالگری سرطان کولورکتال وجود دارد. این روش غربالگری سرطان کولورکتال می تواند در مطب پزشک انجام شود. این روش غربالگری سرطان کولورکتال امکان تشخیص پولیپ و سرطان ها را در بخش هایی از کولون و رکتوم با دقت بالایی فراهم می کند. احتمال ایجاد پارگی در دیواره روده به دنبال انجام این روش غربالگری سرطان کولورکتال وجود دارد اما این ریسک اندک است. یکی از مهم ترین محدودیت های این روش غربالگری سرطان کولورکتال این است که امکان شناسایی سرطان یا پولیپ هایی که در سمت راست کولون واقع شده اند در این روش فراهم نمی باشد. اگر در نتیجه انجام این روش غربالگری سرطان کولورکتال پولیپ یا سرطانی مشخص شود انجام کولونوسکوپی برای مشاهده کل کولون توصیه می گردد.
سی تی کولونوگرافی روش دیگری است که در آن با استفاده از اسکنرهای سی تی اقدام به ایجاد تصاویری از کل روده می نماید. این تصاویر به صورت دو بعدی یا سه بعدی می باشد و امکان تعیین پولیپ و سرطان را فراهم می کند. این روش غیر تهاجمی بوده و نیازی به استفاده از خواب آور ندارد. اما اگر نتایج غیر نرمالی در این روش غربالگری سرطان کولورکتال مشخص شود نیاز به انجام کولونوسکوپی مطرح می شود. همچنین در این روش بیمار در معرض تابش برخی امواج مضر قرار خواهد داشت.
