دروانا:

 سن غربالگری سرطان کولون

پزشکان متخصص داخلی تست های غربالگری خاصی را به افراد سالم که علامت یا نشانه خاصی ندارند به منظور بررسی وجود احتمالی سرطان کولون توصیه می کنند. تست های غربالگری تنها در صورتی استفاده می شوند که فرد علائم روده ای ظاهر نکرده باشد؛ در صورتی که علائمی چون درد شکمی، تغییر عادات روده، خونریزی، یبوست یا اسهال نیز وجود داشته باشد به تست های دیگری برای بررسی این علائم نیاز خواهد بود. شناسایی سرطان کولون در مراحل اولیه، شانس درمان را تا حد زیادی بالا می برد. تست غربالگری سرطان کولون خطر مرگ افراد در اثر این نوع از سرطان را کاهش می دهد.

افرادی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان کولون هستند می توانند غربالگری را از سن 50 سالگی آغاز کنند. افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان کولون قرار دارند (سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان کولون) باید غربالگری را در سن پایین تری آغاز کنند.

چندین گزینه برای غربالگری سرطان کولون وجود دارد که هر یک مزایا و معایب خود را دارند. در صورتی که از تست کولونوسکوپی برای غربالگری سرطان کولون استفاده شود، پولیپ ها پیش از این که سرطانی شوند توسط این روش برداشته می شوند.

غربالگری سرطان کولون در چه سنی متوقف می شود؟

افرادی که سن بیشتر از 75 سال دارند و غربالگری سرطان کولون را از سن 50 سالگی به طور منظم انجام داده اند، در تمام غربالگری ها نتایج منفی داشند (عدم وجود پولیپ آدنوماتوز یا سرطان کولون) و به علت سوابق خانوادگی در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان کولون قرار ندارند، نیازی به ادامه تست غربالگری سرطان کولون ندارند. این توصیه توسط کالج پزشکان آمریکا برای دستورالعمل هایی در غربالگری سرطان کولون ارائه شده است.

محدوده سنی که در بالا مشخص شده است، بر اساس مطالعاتی بوده است که نشان می دهند که مزیت کلی غربالگری سرطان کولون بعد از سن 75 سالگی بسیار پایین است.در هر حال، کالج پزشکان آمریکا همچنان انجام غربالگری سرطان کولون را به افراد بالای 75 سال که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان کولون قرار دارند (سابقه خانوادگی) و یا در گذشته سرطان کولون یا پولیپ آدنوماتوز در آن ها تشخیص داده شده است، توصیه می کند.

انجمن سرطان آمریکا و کالج گاستروانترلوژی آمریکا نیز محدودیت سنی بالاتری را تعیین نمی کنند؛ زیرا که تست غربالگری سرطان کولون در سن بالاتر توصیه نمی شود و مزیت خاصی در پی نخواهد داشت.

کالج پزشکان آمریکا توصیه می کند که غربالگری سرطان کولون باید به کمک یک یا ترکیبی از روش های غربالگری زیر انجام شود:

• کولونوسکوپی
• تست خون مخفی در مدفوع
• تست دی ان ای مدفوع
• سیگموئیدوسکوپی
• سی تی کولونوگرافی

بیمار باید با متخصص گوارش در مورد گزینه ای از غربالگری سرطان کولون که برای او مناسب است، مشورت کند. پزشک با همراهی بیمار و در نظر گرفتن وضعیت کلی سلامتی بیمار روش مناسب را انتخاب می کند. 

چه معیارهایی تعیین کننده انتخاب روش غربالگری مناسب برای بیمار است؟

دکتر عباس زحمتکش فوق تخصص گوارش و کبد به سوال فوق پاسخ می دهند:

اغلب سرطان های کولورکتال (CRC) از پولیپ‌های آدنوماتوز منشا می‌ گیرند که اغلب از نظر بالینی بدون علامت هستند و هرچه سن فرد بالاتر باشد احتمال وجود پولیپ بیشتر است. هر چه اندازه پولیپ آدنوماتوز بزرگ تر باشد، احتمال تبدیل شدن به بدخیمی اش بیشتر است. هر چه پولیپ پرز ویلوس بیشتری داشته باشد احتمال بدخیمی شدنش بیشتر است.

علل کانسر های روده:

چربیهای حیوانی، گوشت قرمز، گوشت های فراوری شده، مقاومت به انسولین، اضافه وزن، چاقی، افزایش TGF، کاهش تحرک، مصرف سیگار، اندوکاردیت، باکتریمی، استرپتوکوک، بیماری های التهابی روده، سندروم های ارثی مثل FAP، MAP، HNPCC.

پیشگیری اولیه:

آسپرین، انسید (NSAID)، استروژن، اسید فولیک، کلسیم در کاهش پولیپ های آدنوماتوز کانسرهای کولورکتال موثرند.

غربالگری:

• معاینه با انگشت
• تست مدفوع: خون مخفی در مدفوع، DNA مدفوع
• عکسهای رادیولوژی: باریوم انما با کانتراست، سی تی اسکن کولورکتال
• کولونوسکوپی

علائم بالینی سرطان کولورکتال:

علائم اصلی کانسرهای سکوم و کولون صعودی: کم خونی، ضعف، تپش قلب، حتی درد قفسه سینه

علائم اصلی کانسرهای کولون عرضی: کرامپ ‌های شکمی و گاهی انسداد و حتی سوراخ شدن و پارگی

علائم اصلی کانسرهای رکتوسیگموئید: خونریزی، دل پیچه و کاهش قطر مدفوع

دکتر عباس زحمتکش

فوق تخصص گوارش و کبد

دكتر عباس زحمتكش فوق تخصص گوارش و کبد بالغین از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دکتر عباس زحمتکش عضو انجمن تخصصی گوارش و کبد ایران می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر عباس زحمتکش