نام ژنریک:
- دیفنوکسیلات
نام لاتین:
- Diphenoxylate
نام تجاری:
- ®Lomotil
- ®Lonox
- ®Lomocot
- ®Vi-Atro
گروه دارویی- درمانی:
- مخدر
- ضد اسهال
طبقه بندی در بارداری:
- گروه C
اشکال دارویی:
- قرص: دیفنوکسیلات هیدروکلراید 2.5 میلی گرم+ آتروپین سولفات 25 میکروگرم
موارد مصرف، روش و دوزاژ:
- اسهال حاد غیر اختصاصی
بالغین و کودکان بالای 12 سال:
5 میلی گرم دیفنوکسیلات خوراکی هر 6 ساعت، سپس کاهش دوز متناسب با کاهش اسهال
کودکان 9 تا 12 سال:
2.5 میلی گرم دیفنوکسیلات خوراکی 4 بار در روز
مکانیسم اثر:
- مکانیسم اثر دیفنوکسیلات به نحوی است که سبب مهار حرکات دستگاه گوارشی می گردد.
فارماکوکینتیک:
- متابولیسم دیفنوکسیلات کبدی می باشد.
- نیمه عمر دیفنوکسیلات 2.5 ساعت می باشد.
- دفع متابولیت های دیفنوکسیلات عمدتا از طریق مدفوع می باشد.
نکات با اهمیت:
- مقدار مصرف دیفنوکسیلات و نحوه مصرف دیفنوکسیلات باید توسط پزشک تعیین گردد. در صورتی که در طول 48 ساعت بعد از مصرف دیفنوکسیلات بهبودی در علائم مشاهده نشد، مصرف دیفنوکسیلات باید قطع گردد.
- مقدار مصرف دیفنوکسیلات برای کودکان زیر شش سال تعریف نشده است. بنابراین مصرف دیفنوکسیلات در کودکان زیر شش سال ممنوع می باشد. همچنین مصرف دیفنوکسیلات برای کودکان زیر 13 سال نیز از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شده نمی باشد.
- شایع ترین عوارض دیفنوکسیلات عبارت است از احساس خواب آلودگی، گیجی، سردرد و بی اشتهایی.
- مصرف داروی دیفنوکسیلات در افراد بالای 65 سال باید با احتیاط باشد زیرا احتمال بروز عوارض دیفنوکسیلات افزایش می یابد.
- لوموکسیلات و دیفنوکیم نام تجاری دیفنوکسیلات در ایران می باشد.
موارد منع مصرف:
- حساسیت مفرط به دیفنوکسیلات یا آتروپین
- یرقان انسدادی
- اسهال ناشی از کولیت پسودومامبرانو
موارد احتیاط:
- اسهال ناشی از مسمومیت با سالمونلا و برخی گونه های اشرشیا کلای
- اختلال در عملکرد کبد
- سیروز
- بیماری هپاتورنال پیشرفته
تداخلات دارویی:
تداخلات دیفنوکسیلات عبارت است از:
- اثر تضعیف کنندگی ناشی از دیفنوکسیلات همزمان با مصرف سایر داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی تقویت می شود.
- خواص آنتی کولینرژیک دیفنوکسیلات به دنبال مصرف داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای و دیزوپیرامید تشدید می گردد.
- مصرف دیفنوکسیلات همزمان با داروهای مهارکننده مونوآمینواکسیداز سبب بروز بحران های هیپرتانسیون می شود.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
عوارض جانبی دیفنوکسیلات عبارت است از:
- CNS: آرامش بیش از حد، سرگیجه، سردرد، خواب آلودگی، بی قراری، افسردگی، سرخوشی
- CV: تاکیکاردی
- Derm: خارش، کهیر، راش، خشکی پوست
- EENT: میدریاز (گشادی مردمک چشم)
- GI: خشکی دهان، تهوع، استفراغ، اتساع شکمی، بی اشتهایی، کرامپ شکمی، یبوست
- GU: احتباس ادراری
- Other: آنژیوادم، دپرسیون تنفسی، گرگرفتگی، تب، خشکی مخاط ها
مصرف در بارداری و شیردهی:
- مصرف دیفنوکسیلات در بارداری: مطالعات حیوانی در مورد دیفنوکسیلات، تاثیراتی را بر قدرت باروری نشان داده است، اما مصرف دیفنوکسیلات در بارداری حیوانی تاثیرات تراتوژنیک را در بر نداشته است. عوارض دیفنوکسیلات در بارداری انسان چندان شناخته شده نیست زیرا مطالعات کنترل شده ای در دست نمی باشد.
- مصرف دیفنوکسیلات در شیردهی: دیفنوکسیلات در شیر انسان ترشح می شود. مصرف دیفنوکسیلات در شیردهی باید با احتیاط باشد.
توجهات پزشکی - پرستاری:
- قبل از درمان با داروی دیفنوکسیلات و پس از آن به الگوی دفع روده ای و صدای روده توجه داشته باشید.
- واکنش موثر درمانی با دیفنوکسیلات حداکثر 48 ساعت پس از شروع مصرف دیفنوکسیلات مشخص می شود، در غیر این صورت مصرف دیفنوکسیلات باید قطع گردد.
- اگر داروی دیفنوکسیلات در افراد مبتلا به کولیت زخمی استفاده می شود توجه به نفخ شکم و علایم مگاکولون ضروری می باشد.
- در درمان طولانی مدت با داروی دیفنوکسیلات عملکرد کبد باید مورد بررسی قرار گیرد.
توجهات بیمار - خانواده:
- مقدار مصرف دیفنوکسیلات و نحوه مصرف دیفنوکسیلات توسط پزشک تعیین می شود. هرگز نباید مقدار مصرف دیفنوکسیلات را افزایش دهید. احتمال بروز وابستگی دارویی نسبت به دیفنوکسیلات وجود دارد.
- مصرف دیفنوکسیلات سبب بروز خواب آلودگی می شود بنابراین در طول درمان با دیفنوکسیلات از انجام کارهایی که به هوشیاری بالایی نیاز دارند اجتناب کنید.
- اگر در طول مصرف دیفنوکسیلات دچار اسهال مقاوم، تب، درد شکم و تپش قلب شدید پزشک را در جریان قرار دهید.
- در طول درمان با دیفنوکسیلات از مصرف داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی و الکل اجتناب کنید.
شرایط نگهداری دارو:
- داروی دیفنوکسیلات باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگاهداری شود.
درسنامه جامع داروهای رسمی ایران- ایران فارما تالیف دکتر سعید شهراز- دکتر طاهره غازیانی
مرجع جامع داروهای ژنریک ایران با اقدامات پرستاری و مراقبت تالیف و ترجمه پوران سامی
داروهای ژنریک ایران تالیف دکتر رامین خدام
فارماکولوژی پایه و بالینی کاتزونگ
وبسایت http://www.rxlist.com
- وبسایت http://www.Drugs.com