تعریف:

مرگ جنین در کمتر از 24 هفته. انواع آن عبارتند از: تهدید به سقط (T)، سقط اجتناب ناپذیر (IE)، سقط ناکامل (IC)، سقط فراموش شده (M)، سقط عفونی (S) و سقط مکرر (R). (سقط مکرر عبارت است از: بیش از سه بار سقط پشت سر هم).

اتیولوژی:

علل ایدیوپاتیک: در 25 درصد از موارد دیده می شود.

علل جنینی: در بیش از 50 درصد از موارد، در جنین اختلالات ساختاری، کروموزومی و یا نقایص ژنتیکی دیده می شود.

علل مربوط به جفت: کاشت غیر طبیعی ( ابزارهای داخل رحمی)، ایسکمی، دکولمان.

علل مربوط به رحم: اختلالات مادر زادی، فیبروئید‌ها، نارسایی سرویکس ( سقط دیررس).

علل عفونی: سالمونلا، لیستریا، بروسلا، ویروس سایتومگال، سوش‌های کمپیلوباکتر، روبلا، ویروس هرپس سیمپلکس، سیفیلیس.

بیماری مادری: SLE، آنتی بادی‌های آنتی کاردیولیپتین، سندرم آنتی فسفولیپید، عفونت‌های تب زا، بیماری فون ویلبراند¹، بیماری ویلسون².

اختلالات غددی: سندرم تخمدان پلی کیستسک، اختلالات فاز لوتئال.

سموم: داروهای سایتوتوکسیک.

ریسک فاکتور‌ها:

دیابت ملیتوس (به ویژه در مواردی که سطوح HbA1c، بالا باشد)، بیماری‌های تیروئیدی، سن بالا، بارداری چند قلو، سیگار، الکل (ارتباط نسبی دارد).

اپیدمیولوژی:

10 تا 15 درصد از بارداری‌ها، سقط می انجامند، در کمتر از 50 درصد از موارد، سقط ها از نوع ساب کلینیکال هستند (بسیار زود هنگام اتفاق می افتند و گاهی حتی با قاعدگی‌های سنگین اشتباه گرفته می شوند). خون ریزی خفیف واژینال در مراحل اولیه، در 20 تا 25 درصد از بارداری ها دیده می شود.

شرح حال:

علایم اولیه: خون ریزی واژینال، ترشحات قهوه ای رنگ، کرامپ همراه با درد قسمت تحتانی شکم. بیمار احساس بارداری را نخواهد داشت.

علایم دیررس: ROM، دردهای زایمانی.

معاینه لگن:

تهدید به سقط (T): خون ریزی واژینال، سوراخ سرویکس بسته است.

سقط اجتناب ناپذیر و سقط ناکامل: خون ریزی سنگین واژینال و دفع لخته. سوراخ سرویکس باز است.

سقط کامل: رحم به طور کامل منقبض است، سوراخ سرویکس بسته است.

سقط فراموش شده: ترشحات قهوه ای رنگ، سایز رحم کوچک تر از حد نرمال، سوراخ سرویکس بسته است.

سقط عفونی: تب، تاکی کاردی، ترشحات خونی، چرکی واژینال.

پاتولوژی:

سونوگرافی:

• تهدید به سقط: بارداری قابل حیات،
• سقط اجتناب ناپذیر و سقط ناکامل: باقی ماندن محصولات بارداری.
• سقط کامل: رحم خالی است.
• سقط فراموش شده: فقدان FH، ساک حاملگی کلاپس شده و خالی است، در بارداری بیش از 16 هفته ممکن است، اسکلت جنین، به صورت کلاپس یافته دیده شود.
• سقط عفونی: ارگانیزم های اصلی عبارتند از: اشرشیاکلی، سوش‌های استرپتوکوک و استافیلوکوک اورئوس. عفونت، در اغلب موارد محدود به رحم است اما می تواند به صورت موضعی و یا از راه خون، انتشار یابد.

ارزیابی‌ها:

آزمایشات اولیه:

• آزمایشات خونی: FBC (از نظر هموگلوبین و شمارش گلبول‌های سفید)، سطوح ßhCG سرم، آزمایشات انعقادی، تعیین گروه خونی و رزرو خون.
• آزمایشات ادراری: ßhCG.
• سایر روش‌های تشخیصی: سونوگرافی.

ارزیابی‌های تکرار شونده: این ارزیابی ها براساس علایم بالینی تعیین می شوند.

آزمایشات خونی: FBC (از نظر هموگلوبین؟) گلوکز، HbA1c(از نظر بررسی کنترل دیابت)، آنتی بادی های آنتی فسفولیپید و آنتی کاردیولپتین (از جهت رد بیماری لوپوس و سندرم آنتی فسفولیپید)، آزمایشات انعقادی (از جهت رد اختلالات انعقادی)، نسبت LH به FSH (از نظر رد علل اندوکرین).

سایر روش ها: سواب واژینال، تعیین کاریوتیپ مادر و جنین، لاپاراسکوپی، هیستروسکوپی.

درمان:

تهدید به سقط: اطمینان بخشی. در 50 درصد از موارد، نتیجه موفقیت آمیزی به دنبال خواهد داشت (در صورتی که بیش از 8 هفته بارداری باشد، ساک حاملگی نرمال باشد و محتویات بارداری در سنوگرافی دیده شود، شانس موفقیت بارداری، به میزان 90 درصد خواهد بود).

سقط اجتناب ناپذیر و ناکامل: در سه ماهه اول بارداری، ارگومترین³ و اکسی توسین و در سه ماهه دوم بارداری، پروستاگلاندین E2 تجویز می شود. درمان حمایتی (جبران خون از دست رفته، مسکن، آنتی بادی RH، در صورت منفی بودن RH) ضروری است. در صورتی که پروسه سقط غیر کامل باشد، باید کورتاژ انجام داد.

سقط فراموش شده: سه ماهه اول بارداری: تخلیه با ساکشن، سه ماهه دوم بارداری: PGE2 و اکسی توسین.

سقط مکرر: در صورت وجود عامل زمینه‌ای، آن را برطرف سازید، برای مثال استفاده از سوچور مک دونالد⁴ (در موارد نارسایی سرویکس)، آسپرین با دوز کم و هپارین زیر جلدی (در موارد SLE و سندرم آنتی فسفولیپید).

سقط عفونی: استفاده از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف و کورتاژ.

عوارض: خون ریزی، عفونت DIC، ترومای روانی.

پیش آگهی:

در اکثریت موارد، پیش آگهی خوب بوده و در نهایت، بارداری موفقیت آمیز خواهند داشت.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با سقط جنین به مطلب زیر مراجعه نمایید:

• سقط جنین - از دیدگاه دانشگاه هاروارد