سقط جنین چیست؟

سقط جنین به معنی از دست دادن بارداری می باشد. اصطلاح سقط جنین زمانی استفاده می شود که از دست دادن بارداری قبل از آن اتفاق بیفتد که جنین بتواند در خارج از رحم مادر قادر به بقا باشد، بنابراین سقط جنین به از دست دادن بارداری قبل از هفته های 22 تا 24 بارداری اشاره دارد. سایر اصطلاحات به کار رفته در مورد سقط جنین عبارت است از سقط خود به خودی یا سقط زودرس.

حدود 15 تا 20 درصد بارداری های مشخص شده به سقط می انجامد. اغلب سقط های جنین قبل از هفته 12 اتفاق می افتد. سقط جنین در هفته های اول بارداری، ممکن است به این دلیل اتفاق بیفتد که تخمک بارور شده به درستی به جنین تبدیل نشده است. در خیلی از موارد فعالیت قلب جنین در روزها و یا هفته های قبل از بروز علائم سقط جنین متوقف می شود.

شایع ترین علامت سقط جنین خونریزی است، اگر چه همه بارداری با خونریزی پایان نمی یابد.

در سال هایی که هنوز سونوگرافی کشف نشده بود، سقط جنین وقتی تشخیص داده می شد که بدن خانم بخشی یا همه جنین، جفت و مایع اطراف جنین را خارج کند. امروزه سونوگرافی از دست رفتن بارداری را قبل از این که بدن بخواهد پروسه خارج سازی جنین را آغاز کند تشخیص می دهد.

طبقه بندی انواع سقط جنین و یا سقط های احتمالی

نوعی از سقط جنین زمانی که است که هر گونه خونریزی قبل از هفته بیستم بارداری اتفاق افتاده اما سرویکس هنوز بسته است و شواهدی در دست است که نشان می دهد فعالیت قلب جنین هنوز ادامه دارد. در این حالت احتمال سقط مطرح است.

سقط جنین اجتناب ناپذیر زمانی است که خونریزی از رحم وجود دارد و سرویکس قبل از هفته بیستم بارداری در حال باز شدن می باشد اما نه جنین و نه جفت هیچ کدام هنوز از بدن مادر خارج نشده است. غشاهای پیرامون جنین نیز ممکن است در این حالت پاره شده و یا پاره نشده باشد.

سقط جنین ناقص زمانی را در بر دارد که بخشی از جنین یا جفت قبل از هفته بیستم بارداری خارج شده اما بخشی از جفت و جنین هنوز در رحم باقی مانده است.

سقط جنین کامل به حالتی اشاره دارد که جنین، همه غشاهای پیرامون جنین و جفت کاملا خارج شده و سرویکس نیز بسته می شود و این وقایع در هفته های قبل از بیستم بارداری اتفاق می افتد.

نوعی از حالت سقط جنین زمانی است که جنین قبل از هفته بیستم بارداری مرده است اما نه جنین و نه جفت هیچ کدام هنوز از رحم خارج نشده اند.

سقط جنین مکرر حالتی است که به سقط جنین بیش از سه بار گفته می شود. تقریبا یک درصد خانم ها دچار سقط مکرر می شوند.

تخمک سوخته به حالتی اشاره دارد که کیسه بارداری شکل گرفته است اما بعد از هفت هفته جنینی وجود ندارد.

اگر بارداری بعد از هفته بیستم پایان یابد دیگر به عنوان سقط در نظر گرفته نمی شود. جنین متولد شده و اگر زنده نباشد به آن مرده زایی گفته می شود.

مشکلات مربوط به کروموزوم های جنینی در 50 درصد همه سقط های جنین دخالت دارد. کروموزوم ها رشته های طولانی حاوی DNA هستند که هر کدام در بردارنده هزاران ژن می باشند. این ژن ها حاوی دستورالعملی برای تولید پروتئین ها و سایر مولکول هایی هستند که در رشد بدن و سلامت آن تاثیر دارند.

در اغلب موارد ناهنجاری های کروموزومی که می تواند سبب سقط شود منعکس کننده ناهنجاری در والدین نمی باشد و به زمان ایجاد تخمک یا اسپرم بر می گردد یا با زمان لقاح و تقسیم اولیه تخمک ارتباط دارد.

در برخی شرایط غیر معمول اگر مشکلاتی در دستگاه داخلی رحم وجود داشته باشد یا سرویکس به درستی عمل نکند سقط جنین ممکن است اتفاق بیفتد.

عفونت هایی مانند سرخجه با سقط جنین ارتباط دارد. جای تعجب است که عفونت هایی وجود دارد که می تواند منجر به از دست رفتن بارداری شود اما ارتباط کمی هنوز بین این عفونت ها و بروز سقط جنین تایید شده است. برخی متخصصین مطرح کردند که عدم تعادل هورمونی می تواند منجر به سقط جنین شود اما مشخص کردن ناهنجاری های خاص دشوار است.

در موارد نادر، سیستم ایمنی خانم نسبت به بافت بارداری واکنش نشان می دهد و منجر به سقط جنین می گردد. به طور کلی اختلالات سیستم ایمنی به نظر می رسد مسئول تعداد بسیار کمی از سقط های جنین می باشد اما در بین خانم هایی که سه یا بیش از سه بار سابقه سقط جنین داشته اند اختلالات سیستم ایمنی مسئول 5 تا 10 درصد این نوع از سقط ها می باشد. مشکل آنتی بادی شایعی که می تواند منجر به سقط مکرر جنین شود سندرم آنتی بادی آنتی فسفولیپید نام داد. مثال دیگر در سیستم ایمنی که می تواند به سقط ارتباط داشته باشد تولید آنتی بادی هایی در واکنش به غده تیروئید می باشد.

در مواردی که سقط های مکرر اتفاق می افتد انجام تست هایی برای بررسی این آنتی بادی ها توصیه می شود. درمان اختلالات آنتی بادی می تواند ریسک سقط های آینده را کاهش دهد.

سقط جنین چگونه اتفاق می افتد؟

وقتی خونریزی شروع شده و سقط جنین آغاز می شود یا از دست رفتن بارداری تشخیص داده می شود (برای مثال سقط ناقص تشخیص داده می شود) دشوار است که پیش بینی کنیم خونریزی تا چه زمان ادامه خواهد داشت و چقدر طول می کشد که همه بافت ها از بدن خارج شود. در این موارد خونریزی و کرامپ تدریجا ظرف یک تا دو هفته کاهش می یابد. سقط جنینی که در سه ماهه دوم بارداری آغاز می شود می تواند خونریزی طولانی تری را به همراه داشته باشد.

پیشگیری از سقط جنین

اگر سقط جنین در حال وقوع باشد شما نمی توانید جلوی آن را بگیرید. در گذشته اگر خونریزی در اوایل بارداری اتفاق می افتاد و تشخیص می دادند احتمال سقط جنین وجود دارد به بیمار توصیه می شد تا استراحت کند. امروزه پزشکان شواهد اندکی در دست دارند که نشان دهد اقدامی خاص می تواند ریسک سقط جنین را کاهش دهد.

به هر حال شما با مراقبت صحیح از خود، داشتن رژیم غذایی سالم، مصرف فولیک اسید، انجام ورزش منظم و عدم استفاده از سیگار می توانید شانس بروز سقط جنین را در بارداری های بعدی خود کاهش دهید. اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید بهتر است با کمک پزشک برنامه درمانی را دنبال کنید که شما و جنین شما را تا حد امکان سالم نگاه دارد. توجه داشته باشید که سقط جنین با فعالیت های فیزیکی منظم، حوادث جزئی، ورزش، نزدیکی جنسی یا افتادن جزئی ایجاد نمی شود.

اگر شما چندین بار به صورت متوالی دچار سقط جنین شده اید شما و همسرتان باید تحت ارزیابی های دقیقی قرار بگیرید که به شناسایی دلایل احتمالی سقط های مکرر کمک می کند.

درمان سقط جنین

اگر شما دچار سقط جنین ناقص شده اید سه گزینه درمانی پیش رو دارید. اولین گزینه آن است که به دقت علائم سقط جنین را دنبال کنید و اجازه دهید بافت ها خود به خود دفع شوند. اگر خونریزی سنگین بوده، درد شدید وجود داشت ممکن است با استفاده از اتساع و کورتاژ دهانه سرویکس به آرامی باز شده و بقایای بافتی از رحم شما پاک شود. سومین گزینه آن است که داروهایی در واژن شما کار گذاشته شود (اغلب خودتان می توانید این کار را در منزل انجام دهید) که دفع بافت ها را تسهیل می کند. این گزینه زمان انتظار شما را کاهش داده و در اغلب موارد نیاز به اتساع و کورتاژ را از بین می برد. شما و پزشک می توانید در مورد بهترین گزینه موجود با هم مشورت کنید.

بعد از سه ماهه اول بارداری (12 هفته نخست) کورتاژ و اتساع اغلب توصیه می شود و به ندرت القای زایمان انجام می شود. اگر دهانه سرویکس به طور گسترده ای باز بوده و یا اگر از دست دادن بارداری در نزدیک به هفته های بیستم بارداری اتفاق بیفتد، فرد ممکن است در مقایسه با زمانی که سقط جنین در سه ماهه اول بارداری اتفاق می افتد مدت زمان بیشتری در بیمارستان بماند.

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر با علائم سقط جنین از قبیل خونریزی واژینال یا درد مداوم در ناحیه لگن، شکم و یا کمر مواجه شدید فورا به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

پیش آگهی در رابطه با سقط جنین

شانس تکرار سقط جنین دیگر بستگی به علت سقط جنین اول دارد. همان طور که عنوان شد 15 تا 20 درصد بارداری ها به سقط جنین منتج می شود حتی در زوج های سالم نیز 15 تا 20 درصد شانس سقط جنین در هر بارداری وجود دارد.

توصیه کلی برای تلاش به منظور باردار شدن بعد از سقط جنین آن است که دو تا سه ماه قبل از اقدام برای بارداری منتظر بود اما اگر بارداری زودتر اتفاق افتاد این بدان معنا نیست که افزایش خطر قابل توجهی وجود دارد. بهبود عاطفی بعد از سقط جنین بسیار اهمیت دارد.

احساس ناراحتی یا غم و اندوه بعد از سقط جنین بسیار معمول است. پزشک برای دریافت پشتیبانی بیشتر در این بازه زمانی دشوار منابعی را در اختیار شما قرار خواهد داد.