دروانا: 

 درمان ناباروری زنان، آمپول گنادوتروپین

ناباروری به عدم توانایی یک زوج در باردار شدن بعد از یک سال نزدیکی جنسی محافظت نشده اشاره دارد. گزینه های درمان ناباروری زنان متعدد است. هورمون های گنادوتروپین (آمپول گنادوتروپین) یکی از گزینه هایی است که در لیست داروهای ناباروری وجود دارد. آمپول گنادوتروپین شامل هورمون جسم زرد و هورمون محرک فولیکول می باشد. آمپول گنادوتروپین تخمدان ها را به تولید فولیکول وا می دارد، فولیکول هایی که حاوی تخمک می باشند. زنانی که با استفاده از کلومیفن قادر به بارداری نمی باشند استفاده از آمپول گنادوتروپین را در خط دوم درمان خود دارند. قبل از آنکه درمان ناباروری زنان آغاز شود هر دو شریک جنسی باید مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرند تا بهترین روش برای درمان ناباروری زنان یا مردان مورد توجه قرار گیرد. در ارزیابی هایی که در تعیین درمان ناباروری زنان انجام می شود مواردی مانند سابقه بیمار، معاینه فیزیکی، آزمایش خون و سایر تست ها انجام می شود.

درمان ناباروری زنان: آمپول گنادوتروپین چیست؟

گنادوتروپین ها شامل دو هورمون جسم زرد و هورمون محرک فولیکول می باشد که به طور طبیعی توسط هیپوفیز تولید می شود. این هورمون ها تخمدان ها را تحریک می کنند تا فولیکول تولید شود. بنابراین به این مورد از داروهای ناباروری آمپول تحریک تخمدان نیز اطلاق می گردد. هر فولیکول حاوی تخمک می باشد. اغلب ترکیبات گنادوتروپین در شرایط آزمایشگاهی تولید می شود که به آن فراورده نوترکیب نیز اطلاق می گردد (آمپول گنادوتروپین). آمپول گنادوتروپین زیر پوست تزریق می شود. برای درمان ناباروری زنان در اغلب موارد استفاده از  آمپول گنادوتروپین حاوی هورمون محرک فولیکول توصیه می شود. برای درمان ناباروری زنان در مواردی که پریودهای قاعدگی منظم نمی باشد و در افرادی که مقدار هومون محرک فولیکول و هورمون جسم زرد هر دو اندک می باشد استفاده از آمپول گنادوتروپین حاوی هر دوی این هورمون ها توصیه می گردد.

درمان ناباروری زنان: موارد مصرف آمپول گنادوتروپین

در موارد زیر استفاده از آمپول گنادوتروپین در درمان ناباروری زنان مورد توجه قرار دارد:

• خانم هایی که تخمک گذاری انجام نمی دهند یا تخمک گذاری در آن ها به طور نامنظم روی می دهد. آمپول تحریک تخمدان یا آمپول گنادوتروپین در این افراد به منظور تحریک تخمدان و تخمک گذاری استفاده می شود.
• خانم هایی که تخمک گذاری نرمالی دارند. آمپول گنادوتروپین در این دسته از افراد احتمال باردار شدن را با استفاده از تکنیک های کمک باروری مانند آی وی اف، تلقیح درون رحمی یا بارداری طبیعی تقویت می کند. در این مورد نیز آمپول گنادوتروپین نقش آمپول تحریک تخمدان را ایفا می کند که سبب تولید فولیکول بیشتر می گردد. باید توجه داشت استفاده از هر کدام از رویکردهای مذکور احتمال چند قلو شدن را افزایش می دهد.

در درمان ناباروری زنان بسته به موقعیت یکی از درمان ها و داروهای ناباروری زنان مورد توجه قرار دارد. در خانم هایی که تخمک گذاری انجام نمی دهند کلومیفن نسبت به آمپول گنادوتروپین در خط اول درمان قرار دارد. اما در برخی خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک استفاده از مهار کننده آروماتاز به نام لتروزول مورد توجه قرار دارد. مزایای استفاده از کلومیفن و لتروزول در مقایسه با آمپول گنادوتروپین شامل عوارض جانبی کمتر و هزینه کمتر ، کمتر بودن احتمال چند قلو شدن همچنین سهولت استفاده از دارو می باشد. به طور کلی اگر استفاده از کلومیفن موثر واقع نشود در آن صورت برای تحریک تخمدان ها از آمپول گنادوتروپین استفاده می شود. همانطور که عنوان شد در درمان ناباروری زنان استفاده از آمپول گنادوتروپین می تواند توام با روش های دیگری باشد.

درمان ناباروری زنان: پروتوکل آمپول گنادوتروپین

در درمان ناباروری زنان با استفاده از آمپول گنادوتروپین پرتوکل های متعدی بر حسب نوع، دوز و زمان بندی القای تخمک گذاری وجود دارد. پروتوکل به کار رفته در درمان ناباروری زنان به موقعیت بیمار و اولویت های پزشک بستگی دارد. در ادامه مثالی از پروتوکول های آمپول گنادوتروپین به منظور درمان ناباروری زنان ارائه می شود:

• روز اول خونریزی قاعدگی را به عنوان روز اول چرخه در نظر داشته باشید. اغلب متخصصین نازایی از بیمار می خواهند در روز اول چرخه آزمایش خون و سونوگرافی انجام دهد.
• در روز سوم تا پنجم از بیمار خواسته می شود تا به منظور اندازه گیری مقدار هورمون ها آزمایش خون انجام دهد، همچنین انجام سونوگرافی از لگن نیز برای اطمینان از عدم وجود کیست های تخمدانی ضرورت دارد. بر اساس نتایج تست ها زمان تزریق آمپول گنادوتروپین تعیین خواهد شد. خانم ها به لحاظ پاسخ به آمپول گنادوتروپین متفاوت می باشند. برخی خانم ها برای تحریک تخمدان ها به دوز اندکی از آمپول گنادوتروپین نیاز دارند. اما برخی دیگر به دوز بیشتری از آمپول گنادوتروپین احتیاج دارند. اغلب متخصصین نازایی ترجیح می دهند از دوز اندک آمپول گنادوتروپین در گام اول استفاده کنند تا احتمال رشد همزمان چندین فولیکول کاهش یابد. اگر ابتدا از دوز اندک آمپول گنادوتروپین استفاده شود در روزهای دیگر نیاز به تکرار تزریق آمپول گنادوتروپین برای تحریک رشد فولیکول ها وجود دارد.
• در اغلب موارد تزریق آمپول گنادوتروپین یک بار در روز هنگام غروب (ساعت 5 تا 8 عصر) توصیه می شود. در بیشتر موارد تزریق آمپول گنادوتروپین به صورت زیر پوستی انجام می شود.
• چند روز بعد از تزریق آمپول گنادوتروپین برای اندازه گیری رشد فولیکول سونوگرافی لگن انجام می شود. همچنین بعد از تزریق آمپول گنادوتروپین انجام آزمایش خون نیز به منظور اندازه گیری هورمون ها ضرورت می یابد. بسته به نتایج تست ها دوز بعدی آمپول گنادوتروپین افزایش یا کاهش می یابد. در طول هر چرخه، آزمایش خون و سونوگرافی لگن سه بار یا بیشتر تکرار می شود.
• در مورد خانم هایی که تخمک گذاری انجام نمی دهند هدف این است که اندازه فولیکول به 5 تا 18 میلی متر برسد. اگر سه یا چند فولیکول با اندازه بیش از 15 میلی متر دیده شود چرخه درمان ناباروری کنسل می گردد زیرا احتمال چند قلو شدن وجود دارد. در اغلب موقعیت ها استفاده از آی وی اف برای کنترل تعداد رویان انجام می شود. اگر چرخه کنسل شود در آن صورت تزریق آمپول گنادوتروپین متوقف می گردد و شما باید دوباره تحت نظر متخصص خود قرار بگیرید.
• اگر آزمایش خون و نتایج سونوگرافی نشان دهد که فولیکول آماده می باشد در این شرایط با تزریق آمپول hcg تخمک گذاری آغاز می گردد. hcg گنادوتروپین جفتی انسان می باشد که معمولا هنگام غروب و به صورت زیر جلدی تزریق می گردد.
• به برخی از زنان آموزش داده می شود تا دوره های زمانی مخصوصی نزدیکی داشته باشند. در سایر موارد انجام تلقیح درون رحمی توصیه خواهد شد.

درمان ناباروری زنان: عوارض جانبی آمپول گنادوتروپین

استفاده از آمپول گنادوتروپین به طور مستقیم سبب بروز عواض جانبی نمی شود. اما احتمال متورم شدن تخمدان ها در طول درمان با آمپول گنادوتروپین وجود داد. تورم تخمدان ها عوارضی مانند ناراحتی شکمی و در موارد شدید حالت تهوع را به همراه دارد. یکی از عمده ترین عوارضی که به دنبال درمان با آمپول گنادوتروپین روی می دهد ایجاد سندرم هایپر استیمولاسیون تخمدان و بارداری چند قلو می باشد. سندرم هایپر استیمولاسیون تخمدان سبب تورم بیش از حد و شدید تخمدان ها می شود که طی آن فولیکول های متعددی داخل تخمدان ها ایجاد می شود. در موارد شدید خانم ها عوارضی مانند درد شکمی شدید، استفراغ، لخته های خونی در پا یا ریه ها و عدم تعادل مایعات در خون را نشان می دهند. احتمال بروز موارد خفیف هایپر استیمولاسیون تخمدان کمتر از 6 درصد و موارد شدید این عارضه در حدود کمتر از 2 درصد می باشد. برای پیشگیری از احتمال بروز سندرم هایپر استیمولاسیون تخمدان باید چرخه درمان را زمانی که مقدار استروژن خون بسیار بالا می باشد کنسل کرد. همچنین در مواردی که فولیکول های زیادی در سونوگرافی نشان داده می شود باید روند درمان ناباروری زنان را متوقف ساخت. اگر چرخه کنسل شود در آن صورت نیازی به تزریق آمپول گنادوترپین و یا آمپول hcg وجود ندارد. بسته به مقدار تورم تخمدان ها ممکن است درمان های دیگری لازم باشد. چرخه بعدی درمان ناباروری زنان با آمپول گنادوتروپین زمانی آغاز می شود که تخمدان ها به اندازه طبیعی خود بازگشته باشند.

 

برگرفته از: وبسایت https://www.uptodate.com