براساس بررسی های جدید خانم هایی که سزارین انجام می دهند، بعد از زایمان، با افزایش ریسک بروز لخته های خونی خطرناک در پاها یا ریه ها مواجه اند.

محققین 60 تحقیق بین المللی را بررسی کردند و دریافتند خانم هایی که سزارین انجام می دهند در مقایسه با خانم هایی که زایمان واژینال یا طبیعی انجام می دهند، چهار برابر بیشتر در خطر ابتلا به لخته های خونی هستند.

انجام سزارین اورژانسی (در شرایطی که انجام زایمان واژینال ناموفق است) بیشترین ریسک را به دنبال دارد.

بر اساس گفته متخصصین مدت هاست که مشخص شده صرف بارداری شانس ایجاد لخته های خونی را قبل و یا در هفته های بعد از زایمان افزایش می دهد. خانم هایی که سزارین انجام می دهند در خطر بیشتری قرار دارند، اگر چه با این وجود این خطر هم چنان اندک است.

این بررسی جدید تخمین می زند که احتمال بروز این ریسک 3 مورد در هر 1000 نفر است.

دکتر مارک بلاندن رهبر این تحقیقات از بیمارستان دانشگاه ژنو در سوئیس عنوان کرد اگر چه سزارین ریسک لخته های خونی را افزایش می دهد، اما این ریسک هم چنان اندک است و اغلب خانم ها دچار چنین مشکلی نخواهند شد. 

او افزود در صورتی که پزشکان و خانم ها بدون داشتن اندیکاسیون پزشکی سزارین را انتخاب کنند، باید بروز چنین ریسکی را در نظر داشته باشند.

دکتر بلاندن گفت به طور کلی خانم های باردار باید در مورد مسئله بروز لخته های خونی با پزشک خود صحبت کنند.

او افزود از آن جایی که شرایطی غیر از سزارین نیز می تواند ریسک بروز لخته خونی را افزایش دهد به همین دلیل این موضوع می تواند به همه خانم های باردار مربوط باشد.

دکتر بلاندن متذکر شد خانم هایی که چاق هستند و یا بالای 35 سال قرار دارند بیشتر در خطر بروز لخته هستند. برخی مشکلات بارداری و یا شرایط پزشکی اعم از عفونت ها، دیابت و فشار خون بالا می تواند این ریسک را افزایش دهد.

دکتر آندرا جیمز از دانشگاه پزشکی دورهام عنوان کرد نتایج جدید تایید می کند که سزارین ریسک تشکیل لخته را تقویت می کند.

بارداری به چند دلیل می تواند در بروز لخته تاثیر داشته باشد: از جمله فشار روی عروق خونی لگن و تغییر در میزان هورمون ها و پروتئین هایی که می تواند تمایل خون به لخته شدن را افزایش دهد.

دکتر جیمز توضیح داد سزارین این ریسک را بیشتر هم می کند زیرا جراحی می تواند منجر به بروز لخته شود.

او گفت بدن با فعال کردن مکانیسم ترمیمی خود به جراحی پاسخ می دهد به این ترتیب تمایل خون به لخته شدن افزایش می یابد.

او ادامه داد برخی از همین شرایط نیاز به انجام سزارین را افزایش می دهد و بنابراین ریسک بروز لخته افزایش می یابد.

دکتر جیمز که خود در این بررسی حضور نداشت اما در تهیه دستورالعمل کالج زنان و زایمان آمریکا در مورد سزارین و ریسک بروز لخته همکاری داشته است.

وقتی خانمی فاکتور خطری برای لخته خونی ندارد، انجمن کالج زنان و زایمان آمریکا روش ساده ای را توصیه می کند که این ریسک را از بین می برد: استفاده از دستگاه فشرده سازی پنوماتیک قبل از جراحی. این دستگاه ها روی پاها قرار می گیرند و به پیشگیری از بروز لخته کمک می کند.

دکتر جیمز توضیح داد خانم ها هم چنین تشویق می شوند تا بعد از انجام سزارین هر چه سریعتر روی پای خود بایستند و راه بروند، زیرا عدم تحرک می تواند در تشکیل لخته خونی نقش داشته باشد.

دکتر بلاندن توضیح داد در مواردی که فاکتور خطری برای بروز لخته خونی وجود دارد پزشکان ممکن است از داروهای ضد انعقاد خون مانند هپارین استفاده کنند.

یافته های جدید اخیرا در ژورنال Chest منتشر شده که در آن 60 بررسی انجام شده در 35 سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته است.

در زیرگروهی متشکل از 10 تحقیق انجام شده که سزارین برنامه ریزی شده را از سزارین برنامه ریزی نشده جدا کرده بود، خانم های که سزارین برنامه ریزی شده انجام دادند دو برابر در معرض بروز لخته خونی بودند که برابر با کسانی بود که زایمان واژینال انجام داده بودند. اما در بین کسانی که زایمان سزارین اورژانسی داشتند این ریسک بین سه تا چهار برابر بیشتر بود.

بنا به توضیحات دکتر بلاندن سزارین اورژانسی در مقایسه با سزارین انتخابی منجر به بروز تروما در بدن می شود، زیرا متخصص زایمان ممکن است به دلایلی که سلامت مادر یا جنین را تهدید می کند برای انجام زایمان عجله کند.

هم چنین خانم ها ممکن است به دلیل این که وضع حمل به درستی پیش نمی رود به انجام سزارین برنامه ریزی نشده نیاز داشته باشند. زایمان طولانی تر و فشار بیشتر روی عروق خونی می تواند در تشکیل لخته نقش داشته باشد.

اگر خانمی برای انجام سزارین برنامه ریزی شده اندیکاسیونی داشته باشد، انتخاب زایمان طبیعی برای پیشگیری از بروز لخته راه خوبی نخواهد بود. بیشترین ریسک در خانم هایی است که زایمان واژینال در آن ها با موفقیت انجام نمی شود و نیاز به سزارین برنامه ریزی نشده پیدا می کنند.

بر اساس گفته های دکتر بلاندن اغلب خانم هایی که دچار لخته های خونی مربوط به بارداری می شوند به شرایطی به نام ترومبوز وریدی عمیق یا deep vein thrombosis دچار می شوند. این اصطلاح به لخته هایی در پاها اشاره دارد که سبب بروز التهاب، تورم و درد می شود.

نگرانی اصلی این است که لخته آزاد شده و به سمت ریه ها حرکت کند که در این صورت سبب بروز آمبولیسم ریوی می شود. این شرایط می تواند کشنده باشد و معمولا با تظاهرات بالینی مانند درد در قفسه سینه، سرفه و اشکال در تنفس همراه است.

استفاده از داروهای ضد انعقاد برای هر دوی این شرایط درمان اصلی محسوب می شود.