انجام تست اچ ای وی به افرادی که در خطر ابتلا به این بیماری می باشند توصیه می گردد زیرا تشخیص به موقع این ویروس شانس طول عمر بیشتر و سالم تری را برای بیمار فراهم می کند. همچنین احتمال انتقال ویروس نیز در این شرایط کاهش می یابد. ویروس اچ آی وی سبب تضعیف سیستم ایمنی می شود. در این شرایط بدن نمی تواند در برابر عفونت ها و سرطان ها دوام بیاورد. افراد مبتلا به ویروس اچ ای وی ممکن است علائم بالینی نداشته باشند و بنابراین در این دوران می توانند ویروس را از طریق نزدیکی جنسی یا استفاده از سوزن آلوده منتقل کنند. در مراحل پیشرفته ویروس اچ ای وی به بیماری ایدز تبدیل می گردد. اگر تست اچ ای وی به طور زودهنگامی وجود ویروس را نشان دهد در آن صورت با استفاده از درمان های فعلی افراد مبتلا می توانند طول عمر مناسبی داشته باشند. برای اینکه این درمان ها اثربخشی مناسبی داشته باشد باید درمان پیش از شروع علائم آغاز گردد. انواع مختلف تست اچ ای وی به منظور تشخیص این ویروس در دسترس می باشد. اغلب موارد تست اچ ای وی مبتنی بر نمونه برداری از خون می باشد. این تست ها بر اساس واکنش آنتی ژن-آنتی بادی تنظیم گردیده است. آنتی ژن ماده ای خارجی است که در بدن وجود دارد. پروتئین ویروسی برای مثال به عنوان یک آنتی ژن در نظر گرفته می شود. آنتی ژن سبب بروز پاسخ سیستم ایمنی می گردد. آنتی بادی پروتئین هایی می باشد که بدن آن ها را علیه آنتی ژن ها تولید می کند. در برخی موارد تست اچ ای وی وجود آنتی بادی هایی را بررسی می کند که بدن علیه ویروس تولید کرده است. اگر نتیجه این تست اچ ای وی مثبت باشد در آن صورت تست دیگری مانند تست های تمایزی یا differentiation assay انجام می شود تا مشخص گردد آیا نتیجه اولین تست دقیق بوده است و آیا ویروس از نوع HIV-1 می باشد یا HIV-2. تست های ترکیبی آنتی ژن- آنتی بادی نوع دیگری از تست اچ ای وی می باشد که در آن حضور آنتی بادی و آنتی ژن بررسی می شود. این تست های ترکیبی در تشخیص زودهنگام عفونت اچ ای وی در مقایسه با تست های آنتی بادی موثر تر می باشد. نتیجه مثبت حاصل از اولین تست نیز در این شرایط نشان دهنده تکرار تست می باشد تا تشخیص تایید گردد. در برخی انواع تست اچ ای وی مقدار RNA ویروس اندازه گیری می شود. RNA بخشی از ویروس می باشد که مقدار آن را می توان در خون اندازه گیری کرد که نتیجه آن به صورت ویرال لود یا بار ویروسی شناخته می شود. در اغلب موارد انجام این مورد از تست اچ ای وی در مقایسه با تست های مبتنی بر آنتی بادی و آنتی ژن مزیت بیشتری را در پی ندارد. در روش های انجام تست اچ ای وی نیز گزینه های مختلفی مطرح می گردد. در برخی موارد تست اچ ای وی به سرعت و تنها با نمونه برداری از انگشت یا آب دهان انجام می شود. نتایج حاصل از این مورد تست اچ ای وی ظرف 5 تا 40 دقیقه آماده می شود. به این نوع تست، تست سریع (rapid) گفته می شود. لازم به ذکر است که اگر در این مرحله نتایج مثبت باشد نیاز به تکرار تست وجود دارد. در روش استاندارد انجام تست اچ ای وی نمونه خون وریدی در آزمایشگاه نمونه برداری شده و نتایج ظرف چند روز آینده آماده می گردد. کیت های خانگی نیز برای تست اچ ای وی در بازار جهانی وجود دارد که در داروخانه ها قابل تهیه است. در این روش های خانگی تست اچ ای وی نیز بخشی از خون انگشت روی فیلتر نواری قرار می گیرد و نمونه برای آزمایشگاه ارسال می گردد و در نهایت نتیجه تنها به خود فرد ابلاغ می گردد. نتایج تست اچ ای وی به صورت منفی، مثبت و نامشخص اعلام می شود. اگر نتایج تست اچ ای وی مثبت باشد نیاز به تکرار تست ها وجود دارد. نتیجه نامشخص در تست اچ ای وی به این معنا است که نتیجه به وضوح احتمال وجود یا عدم وجود ویروس را نشان نمی دهد. در افرادی که فاکتور خطر اندکی در ابتلا به اچ ای وی دارند احتمال دریافت نتایج نامشخص به دنبال انجام تست اچ ای وی 1 مورد در 5000 نتیجه می باشد. در مورد افراد پر خطر دریافت نتیجه نامشخص بعد از انجام تست اچ ای وی ممکن است احتمال ابتلا به مراحل اولیه عفونت را به دنبال داشته باشد و در نهایت نتیجه تست اچ ای وی بعدی مثبت خواهد بود. اگر نتیجه تست اچ ای وی منفی باشد احتمال ابتلا به بیماری اندک می باشد. اگر نتیجه تست اچ ای وی از نوع آنتی بادی-آنتی ژن منفی باشد در آن صورت تکرار تست اچ ای وی به مدتی در حدود 4 ماه بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس موکول می شود. ممکن است مقدار ویرال لود نیز مورد توجه قرار گیرد. اگر تست اچ ای وی از نوع آنتی بادی منفی باشد در آن صورت تکرار تست باید به 6 هفته، 3 ماه و 6 ماه بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس موکول می شود زیرا بدن برای تولید آنتی بادی علیه اچ آی وی ممکن است به 6 ماه زمان نیاز داشته باشد.
دکتر حمید قربانی متخصص بیماری های عفونی و تب دار عنوان می دارند در صورتیکه فرد در معرض ویروس قرار گرفته باشد، تا 72 ساعت بعد از آلوده شدن، شروع درمان آنتی رترو ویرال، موجب جلوگیری از ابتلای فرد به ویروس اچ آی وی می شود. بنابراین آزمایش سریع منبع ویروس و مراجعه به پزشک می تواند از ابتلای افراد جلوگیری کند.
