دروانا:

 سیروز کبدی چیست؟

سیروز کبدی آخرین مرحله از اسکار یا فیبروز کبدی است که در اثر بسیاری از شرایط و بیماری های کبدی مانند کبد چرب، هپاتیت و الکلیسم مزمن ایجاد می شود. کبد عملکردهای ضروری همچون سم زدایی مواد مضر در بدن، پاکسازی خون و تولید مواد مغذی ضروری را انجام می دهد. سیروز کبدی در پاسخ به آسیب کبدی ایجاد می شود. زمانی که کبد شما آسیب می بیند، برای ترمیم خود تلاش می کند. در این فرآیند بافت اسکار تشکیل می شود. همچنان که بیماری سیروز کبدی پیشرفت می کند، بافت اسکار بیشتر و بیشتری ایجاد می گردد و عملکرد کبد را دشوار می سازد. آسیب کبدی ناشی از سیروز کبدی عموما برگشت پذیر نیست اما اگر موارد پیش سیروز کبدی سریعا تشخیص داده شود و علت آن درمان گردد، از آسیب بیشتر جلوگیری می شود.

درمان سیروز کبدی: کند کردن یا برگرداندن علت سیروز کبدی

اولین بخش درمان سیروز کبدی شامل شناسایی علت زمینه ای سیروز و در صورت امکان درمان آن است. برای مثال، سیروز کبدی به علت الکلیسم ایجاد شده باشد، درمان سیروز کبدی با قطع مصرف الکل امکان پذیر خواهد بود. همچنین اگر فردی در اثر عفونت دچار بیماری سیروز شده باشد مانند هپاتیت سی، درمان عفونت درمان سیروز کبدی را به دنبال دارد.

درمان سیروز کبدی: محافظت از کبد در برابر سایر عوامل آسیب

افرد مبتلا به بیماری سیروز کبدی باید مراقبت بیشتری برای محافظت از کبد در برابر هر عامل دیگری که در کنار بیماری سیروز می تواند به کبد آن ها آسیب برساند، اعمال کنند. اقدامات لازم برای محافظت از کبد از آسیب بیشتر در ادامه بررسی می شود.

واکسن ها برای محافظت از کبد. واکسن هپاتیت ب و واکسن هپاتیت آ برای افرادی که تا به حال آن ها را دریافت نکرده اند از جمله راه کارهایی برای پیشگیری از آسیب بیشتر به کبد است و به درمان سیروز کبدی کمک می کند. از آن جایی که عفونت ها در افراد مبتلا به سیروز شرایط سخت تری را ایجاد می کنند، دریافت سایر واکسن ها همچون واکسن آنفلوانزا به صورت سالانه، واکسن پنومونی، کزاز و دیفتری (هر 10 سال یکبار) و سیاه سرفه (یکبار در بزرگسالی) در روند درمان سیروز کبدی کمک کننده است.

خودداری از مصرف الکل و داروهایی که به کبد آسیب می رسانند. افراد مبتلا به بیماری سیروز کبدی برای کمک به درمان سیروز کبدی باید از مصرف موادی که به کبد آسیب می رسانند خودداری کنند. از جمله این مواد عبارتند از:

• الکل
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
• برخی مکمل ها و درمان های گیاهی
• برخی داروهای نسخه ای
• دیابت و چاقی

عامل مهم سیروز کبدی در دهه اخیر سیروز کبدی بوده است. عوامل مهم بروز کبد چرب دیایت، چاقی، اضافه وزن و مصرف الکل می باشد.

همچنین افراد مبتلا به سیروز که داروی استامینوفن مصرف می کنند، دوز این دارو نباید بیش از 2000 میلی گرم در روز باشد. بسیاری از داروهای نسخه ای و غیر نسخه ای برای درمان سرماخوردگی، آنفلوانزا، تب، درد و سایر مشکلات حاوی استامینوفن هستند بنابراین برای کمک به درمان سیروز کبدی باید بروشور همه داروهای مصرفی برای وجود استامینوفن در ترکیب آن ها بررسی شوند تا دوز استامینوفن از دوز توصیه شده برای مبتلایان به سیروز کبدی تجاوز نکند.

مصرف دوز صحیح دارو برای فرد مبتلا به بیماری کبدی. بیماران مبتلا به سیروز کبدی در مقایسه با افراد سالم باید کمتر از برخی داروها استفاده کنند. بدین دلیل است که یکی از عملکردهای کبد شکست داروها و پاکسازی آن ها از خون است. زمانی که کبد به خوبی کار نمی کند این داروها در بدن باقی مانده و سمی خواهند بود.

برخی داروها نیز عواقب سیروز کبدی را تشدید کرده و درمان سیروز کبدی را دشوار می سازند. داروهایی چون بنزودیازپین ها می توانند انسفالوپاتی کبدی را تشدید کنند. بسیاری از داروهای نسخه ای و غیر نسخه ای و مکمل های گیاهی می توانند این اثرات را داشته باشند. در روند درمان سیروز کبدی، از مصرف هر گونه دارو یا مکمل بدون نظر پزشک خودداری کنید. برای کمک به درمان سیروز کبدی، زمانی که داروی جدیدی برای شما تجویز می شود پزشک را از بیماری خود مطلع سازید.

درمان سیروز کبدی: کنترل علائم و ناهنجاری های خونی

افرادی مبتلا به بیماری سیروز کبدی برخی مواقع دچار علائمی مرتبط با بیماری خود می شوند. آن ها همچنین دچار ناهنجاری های خونی می شوند که در درمان سیروز کبدی در نظر گرفته می شوند.

• کرامپ های عضلانی. در سیروز کبدی امکان بروز کرامپ های عضلانی که گاها شدید هستند وجود دارد. در روند درمان سیروز کبدی، راه هایی برای درمان این کرامپ ها همچون داروی کینین وجود دارد. برای استفاده از این دارو در برنامه درمان سیروز کبدی، ابتدا با پزشک خود مشورت نمایید.
• فتق ناف. فتق ناف یک تورم یا برآمدگی است که در بالای ناف ایجاد می شود. این نوع از فتق زمانی اتفاق می افتد لایه بافتی محکمی که به طور طبیعی اندام های شکمی را در برمی گیرد ضعیف می شود. بعد از ایجاد فتق، احشا شکمی وارد آن شده و برآمدگی ایجاد می کنند.

در روند درمان سیروز کبدی، جراحی فتق ناف نیز در نظر گرفته می شود. در مواقعی ممکن است پزشک این جراحی را تا زمان انجام پیوند کبد برای درمان سیروز کبدی به تعویق بیاندازد.

• هیپوناترمی. حالتی است که در آن سطح سدیم خون کاهش می یابد. افراد مبتلا به بیماری سیروز پیشرفته دچار هیپوناترمی می شوند. حفظ غلظت مناسب سدیم در بدن بسیار اهمیت دارد. متاسفانه، حفظ سطح نرمال سدیم در افرادی مبتلا به بیماری سیروز دشوار است و باید در روند درمان سیروز کبدی در نظر گرفته شود. هیپوناترمی معمولا هشداری برای انجام پیوند برای درمان سیروز کبدی است.
• مشکلات انعقاد خون. انعقاد خون در بیماران مبتلا به سیروز به خوبی انجام نمی گیرد. بدین دلیل است که کبد پروتئین ها و موادی که موجب انعقاد خون می شوند را تولید می کند. بدین ترتیب در سیروز کبدی خطر جدی خونریزی وجود دارد. در برنامه درمان سیروز کبدی، این مشکل با انتقال خون به فرد برطرف می شود.

درمان سیروز کبدی: پیوند کبد

پیوند کبد شامل جایگزینی کبد بیمار با کبد سالم است. این روش برای درمان سیروز کبدی راهی قطعی در درمان سیروز پیشرفته است. همه افراد مبتلا به سیروز پیشرفته گزینه های مناسبی برای پیوند نیستند. در صورت وجود سرطان کبد که به بیرون از کبد انتشار یافته است یا بیماری های قلبی یا ریوی شدید، پیوند کبد راه مناسبی برای درمان سیروز کبدی نیست. زمانی که پیوند برای درمان سیروز کبدی انتخاب می شود، افراد باید برای مدت طولانی (دو سال) در لیست انتظار پیوند کبد باقی بمانند.

بیشتر دهندگان پیوند افرادی هستند که دچار مرگ مغزی شده اند. بیش از 80 درصد دریافت کنندگان پیوند برای درمان سیروز کبدی، یک سال بعد از پیوند زنده می مانند و برخی از آن ها 5 سال بعد از پیوند به زندگی خود ادامه می دهند. روند درمان سیروز کبدی بعد از پیوند به علت زمینه ای بیماری بستگی دارد؛ در برخی موارد احتمال بازگشت آن وجود دارد.