درمان ایدز
آیا بیماری ایدز درمان دارد؟ در پاسخ به این پرسش باید عنوان داشت درمان ایدز شناخته شده نیست، اما امروزه داروهای مختلفی در دست می باشد که ما را در کنترل ویروس ایدز یاری خواهد داد. با استفاده از داروهای ضد ویروس می توان روند پیشرفت ایدز را آهسته ساخت. این داروها ویروس ایدز را به طرق مختلفی مهار می کنند. صرف نظر از تعداد CD4T درمان های آنتی یروس برای همه افراد مبتلا به ویروس ایدز توصیه می شود. معمولا ترکیبی از سه دارو با مکانیسم های مختلف می تواند از ایجاد سویه های مقاوم ویروس ایدز جلوگیری کند.
دسته داروهای ضد ویروس ایدز عبارت است از:
- مهار کننده معکوس ترانس کریپتاز غیر نوکلئوتیدی: این دسته از داروها با خاموش کردن پروتئینی که برای تکثیر ویروس ایدز ضروری می باشد مانع کپی شدن ویروس ایدز می شوند. مثال هایی که در این دسته قرار می گیرند عبارت است از: efavirenz، etravirine و nevirapine.
- مهار کننده معکوس ترانس کریپتاز نوکلئوتیدی یا نوکلئوزیدی: این دسته از داروها نسخه معیوبی از پایه های سازنده ویروس ایدز می باشند که ویروس برای تکثیر به آن ها نیاز دارد. مثال هایی که در این دسته قرار می گیرند عبارت است از: Abacavir و برخی داروهای ترکیبی مانند emtricitabine/tenofovir ، tenofovir alafenamide/emtricitabine و lamivudine-zidovudine
- مهارکننده های پروتئاز: این دسته از داروها آنزیم پروتئاز را غیر فعال می کنند. آنزیم پروتئاز در تکثیر ویروس ایدز نقش دارد. مثال هایی که در این دسته قرار می گیرند عبارت است از: atazanavir ، darunavir ، fosamprenavir و indinavir.
- مهارکننده های فیوژن: این دسته از داروها مانع از ورود ویروس ایدز به سلول های CD4T می شوند. مثال هایی که در این دسته قرار می گیرند عبارت است از: enfuvirtide و maraviroc.
- مهارکننده های اینتگراز: این دسته از داروها با مهار کردن پروتئینی به نام اینتگراز تاثیرات ضد اچ آی وی خود را نشان می دهند. با استفاده از پروتئین اینتگراز ویروس ایدز قادر خواهد بود تا مواد ژنتیکی خود را به سلول های CD4T منتقل سازد. مثال هایی که در این دسته قرار می گیرند عبارت است از: raltegravir و dolutegravir.
همه افراد مبتلا به ویروس ایدز صرف نظر از تعداد سلول های CD4T باید داروهای ضد ویروس را دریافت کنند. درمان ویروس ایدز در موقعیت های زیر بسیار اهمیت خواهد داشت:
- علائم بسیار شدید باشد
- فرد به عفونت های فرصت طلب دچار شده باشد
- تعداد سلول های CDT4 زیر 350 باشد
- بارداری
- ابتلا به بیماری کلیوی مرتبط با ویروس ایدز
- فرد به دلیل هپاتیت بی و سی تحت درمان قرار داشته باشد
درمان ایدز به این معنا خواهد بود که بیمار باید در باقی روزهای عمر خود چند بار در روز قرص هایی را مصرف کند. داروهای مصرفی دارای عوارض جانبی خواهد بود. بنابراین ضروری است که بیمار به طور مکرر با متخصص بیماری های عفونی در ارتباط باشد. برخی عوارض درمانی شایع ناشی از داروهای ضد ویروس ایدز عبارت است از:
- تهوع، استفراغ، اسهال
- بیماری های قلبی
- تضعیف استخوان ها یا از دست رفتن توده استخوانی
- رابدومیولیز
- میزان غیر نرمال کلسترول
- افزایش قند خون
ابتلا به برخی بیماری ها با افزایش سن طبیعی می باشد، این روند درمان ایدز را در افراد میانسال دشوار خواهد ساخت. برخی داروها که در افراد میانسال به دلیل مشکلات قلبی و یا استخوانی استفاده می شود ممکن است با داروهای ضد ویروس ایدز تداخل داشته باشد. بنابراین پیش از آغاز درمان ضروری است که تمامی داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک برسانید.
پزشک در طول درمان، بار ویروسی و تعداد سلول های CD4 T را اندازه گیری خواهد کرد تا پاسخ به درمان آنتی ویروس ایدز مورد ارزیابی قرار گیرد. این آزمایشات هر سه تا شش ماه یک بار تکرار خواهد شد. بار ویروسی در شروع درمان باید چک شود، پس از آن در طول درمان هر سه تا چهار ماه باید اندازه گیری شود. اگر درمان ضد ویروس ایدز به خوبی پیش رود مقدار بار ویروسی در خون قابل تشخیص نخواهد بود. درمان ضد ویروس ایدز باید بار ویروسی را کاهش دهد اما این بدین معنا نخواهد بود که ویروس ایدز از بین رفته است بلکه تعداد ویروس به اندازه ای کاهش یافته که با استفاده از آزمایش بار ویروسی قابل تشخیص نخواهد بود.
سایر راه های درمان
افراد مبتلا به ویروس ایدز ممکن است از مکمل هایی استفاده کنند که مدعی تقویت عملکرد سیستم ایمنی می باشد. باید توجه داشت شواهد علمی مبنی بر مصرف مکمل ها و بهبود سیستم ایمنی وجود ندارد. این احتمال وجود دارد که مصرف مکمل ها سبب ایجاد تداخلات دارویی با داروهای ضد ویروس ایدز شود.
مکمل هایی که ممکن است مفید باشد عبارت است از:
- استیل-ال-کارنیتین: برخی تحقیقات نشان داده است استیل ال کارنیتین می تواند درد عصب را در افراد مبتلا به دیابت بهبود دهد. ممکن است این مکمل در بهبود درد عصب در افراد مبتلا به ویروس ایدز نیز موثر باشد اما در این زمینه شواهد علمی محکمی در دست نیست.
- مکمل Whey protein: برخی شواهد نشان می دهد این مکمل که بر پایه پنیر به دست می آید می تواند در برخی افراد مبتلا به ویروس ایدز موثر باشد. به نظر می رسد این مکمل در کاهش تعداد سلول های CD4 T نقش دارد.
مصرف مکمل های زیر در افراد مبتلا به ویروس ایدز خطرناک می باشد:
- John's wort: این مکمل اثر بخشی برخی از داروهای ضد ویروس ایدز را کاهش می دهد.
- مکمل های سیر: گیاه سیر ممکن است در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر باشد، اما برخی مکمل های سیر با برخی از داروهای ضد ویروس ایدز تداخل دارد.