نام ژنریک:

• انسولین آسپارت

نام لاتین:

• Insulin Aspart

نام تجاری:

• ®Novolog

گروه دارویی- درمانی:

• آنالوگ انسولین انسانی
• ضد دیابت

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C

اشکال دارویی:

• انسولین تزریقی: به فرم سوسپانسیون 100 واحد بین المللی بر میلی لیتر

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• از داروی انسولین آسپارت در تنظیم قند خون در دیابت شیرین استفاده می شود:

مصرف انسولین آسپارت در کودکان بالای 6 سال و بالغین:

نیاز روزانه انسولین 0.5 واحد بین المللی به ازای هر کیلوگرم می باشد که البته بسته به رژیم غذایی متغیر می باشد. 70 درصد نیاز بدن به انسولین از این طریق و بقیه آن از طریق یک انسولین طولانی اثر یا متوسط الاثر تامین می شود. معمولا نیمی از کل نیاز هر بیمار به انسولین به صورت بولوس زیر جلدی تزریق می شود و بقیه بسته به نیاز فردی تنظیم می شود.

مکانیسم اثر:

• انسولین آسپارت با اتصال به گیرنده های انسولین در عضلات و بافت آدیپوز، گلوکز خون را پایین می آورد. برداشت سلولی گلوکز را افزایش و برون ده گلوکز از کبد را کاهش می دهد.

فارماکوکینتیک:

• فراهمی زیستی انسولین آسپارت شبیه انسولین رگولار می باشد.
• باند شدن انسولین آسپارت با پروتئین های پلاسما ناچیز است.
• جذب انسولین آسپارت سریع می باشد.
• نیمه عمر انسولین آسپارت از انسولین رگولار کمتر است.
• پس از تجویز زیر جلدی داروی انسولین آسپارت اوج اثر آن 1 تا 3 ساعت و مدت اثر 3 تا 5 ساعت می باشد.

نکات با اهمیت:

• انسولین از چه حیوانی گرفته میشود؟ در قدیم از انسولین های گاوی و خوکی استفاده می شد، انسولین گاوی در 2 آمینواسید و انسولین خوکی در 1 آمینواسید با انسولین انسانی تفاوت دارند. اما در حال حاضر به علت آلرژی های ایجاد شده فقط از انسولین انسانی استفاده می شود.
• انواع انسولین: انسولین انواع کوتاه اثر (short acting)، طولانی اثر (long acting) و متوسط اثر (intermediate acting) دارد. انسولین کوتاه اثر مانند انسولین رگولار، متوسط اثر مانند انسولین NPH و انسولین طولانی اثر مانند انسولین گالارژین.
• تمامی انواع انسولین باید در یخچال نگهداری شوند. تاریخ انقضا در داروی انسولین اهمیت بسیار زیادی دارد.
• سرنگ انسولین: یک سرنگ انسولین کامل 1 سی سی است که گنجایش 100 واحد انسولین را دارد. خط های بزرگ روی سرنگ انسولین 10 واحد است و خط های کوچک 2 واحد.
• واکنش درمانی مناسب به داروی انسولین عبارت است از تنظیم و تثبیت قند خون و رفع علائم هایپرگلایمسی و هایپوگلایسمی.

موارد منع مصرف:

• هایپوگلیسمی
• حساسیت شدید به دارو

موارد احتیاط:

• بیماران مستعد هایپوکالمی و هایپوگلایسمی

تداخلات دارویی:

• الکل، استروئیدهای آنابولیک، MAIO، گوانتیدین و سالیسیلات ها ممکن است اثرات هایپوگلایسمی انسولین آسپارت را تشدید کنند.
• مصرف همزمان انسولین آسپارت با مهار کننده های ACE، فیبرات ها، فلوکسیتین، ضد دیابت های خوراکی ممکن است باعث هایپرگلیسمی شود.
• بتابلوکرها و کلونیدین اثر انسولین را کاهش می دهند.
• رزرپین علایم هاپیوگلایسمی را پنهان می کند.
• لیتیم و پنتامیدین ممکن است باعث کاهش یا افزایش اثرات انسولین شوند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی انسولین آسپارت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Metabolic: هیپوگلیسمی، هیپوکالمی و نشانه های مربوط به آن ها
• Derm: خارش، راش جلدی، لیپودیستروفی در محل تزریق دارو، واکنش های آلرژیک

مصرف در بارداری و شیردهی:

• انسولین آسپارت در دوران بارداری جز گروه C می باشد.
• مصرف انسولین در بارداری: انسولین (حداقل طی سه ماه دوم بارداری) از جفت عبور نمی کند و داروی انتخابی جهت کنترل دیابت بارداری است. لازم است که قند خون بیمار به شدت کنترل شود و از وقوع کتواسیدوز پیشگیری شود. نیاز به انسولین اغلب طی سه ماهه نخست کاهش یافته، طی سه ماهه دوم و سوم بارداری افزایش می یابد.
• مصرف انسولین در شیردهی: انسولین در دستگاه گوارش تخریب می شود، بنابراین ممکن نیست نوزاد از طریق شیر مادر انسولین دریافت کند. البته مصرف مقادیر کم یا بیشتر انسولین می تواند تولید شیر مادر را دچار اختلال نماید.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• علائم هایپوگلایسمی (ضعف، لرز، تعریق، تهوع، استفراغ، گیجی، سردرد، تاری دید، نبض تند و ضعیف، خستگی، تاکیکاردی، اضطراب، لرزش و گرسنگی) و هایپرگلایسمی (عطش، پر ادراری، بوی کتون در نفس، خستگی، خشکی پوست، برافروختگی صورت و خواب آلودگی) را بشناسید و گزارش کنید.
• FBS و قند خون 2 ساعت پس از مصرف غذا را چک کنید (قند خون ناشتا: 80 تا 150 میلی گرم در دسی لیتر، 2HPP=70-130 MG/DL). برای بررسی سابقه دیابت هموگلوبین A1C را نیز کنترل کنید.
• در دوران استرس (بیماری،تشنج، جراحی، تب) نیاز بدن به انسولین افزایش می یابد.
• انسولین را قبل از تزریق به دمای اتاق برسانید. چون انسولین در یخچال نگهداری می شود سرد است و باید مقداری بین دستان خود نگه دارید تا به دمای بدن نزدیک شود.
•  محل تزریق زیرجلدی را علامت گذاری کنید و به طور چرخشی عوض نمایید.
• از تجویز محلول کدر یا تغییر رنگ داده اجتناب کنید.

توجهات بیمار - خانواده:

• با روش تزریق انسولین آشنا شوید و سعی کنید این کار را خودتان انجام دهید.
• انسولین باید صبح ها قبل از صبحانه تزریق شود و به دلیل اینکه انسولین آسپارت جذب سریعی دارد باید یک ربع قبل از صبحانه تزریق شود.
• انسولین دیابت را درمان نمی کند بلکه فقط نشانه های آن را کنترل می کند.
• علائم و نشانه های هایپوگلایسمی و هایپرگلایسمی را بشناسید و به پزشک اطلاع دهید.
• در کنار دارو درمانی با انسولین به رژیم غذایی و ورزش اهمیت دهید.
• همواره چند دانه قند یا آب نبات شیرین همراه خود داشته باشید تا در صورت وقوع هایپوگلایسمی استفاده کنید.
• از مصرف هر گونه داروهای بدون نسخه بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید.
• در صورت تاری دید به چشم پزشک مراجعه کنید.  

شرایط نگهداری دارو:

• انسولین آسپارت را در یخچال و دور از نور و گرما نگهداری نمائید. بعد از باز کردن ظرف انسولین می توان یک تا دو ماه خارج از یخچال از آن نگهداری کرد.