نام ژنریک:

• نیتروفورانتوئین

نام لاتین:

• Nitrofurantoin

نام تجاری:

• ®Furadantin
• ®Macrobid
• ®Macrodantin
• ®Nitrofan

گروه دارویی- درمانی:

• نیتروفوران- آنتی بیوتیک

طبقه بندی در بارداری:

• گروه B

اشکال دارویی:

• قرص روکشدار: 100 میلی گرم
• سوسپانسیون خوراکی: 25 میلی گرم بر 5 میلی لیتر

موارد مصرف:

• این دارو در درمان عفونت های ادراری به کار می رود. در پیلونفریت، پیلیت و سیستیت ناشی از ارگانیسم های حساس کاربرد دارد.

روش و مقدار مصرف:

• بالغین و کودکان بالای 12 سال: 50 تا 100 میلی گرم از دارو هر 6 ساعت ( 4 بار در روز ) از راه خوراکی مصرف می شود.
• کودکان 1 ماه تا 12 سال: روزانه 5 تا 7 میلی گرم بر کیلوگرم از دارو هر 6 ساعت ( 4 بار در روز ) از راه خوراکی مصرف می شود.

مکانیسم اثر:

• نیتروفورانتوئین احتمالا از طریق مداخله در سیستم های آنزیمی باکتری، اثر خود را اعمال می کند. این دارو یک باکتریواستاتیک است و در PH اسیدی فعالیت بیشتری دارد.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر دارو حدود 20 دقیقه است.
• در حدود 30 تا 50 درصد دارو بدون تغییر از راه ادرار دفع می شود.

نکات با اهمیت:

• در افرادی که نارسایی کلیوی دارند، سطح ادراری دارو برای عملکرد ضد باکتریایی در عفونت های ادراری، کافی نیست و میزان زیاد دارو در خون آنها ممکن است باعث مسمومیت شود. بنابراین تجویز نیتروفورانتوئین در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی شدید، ممنوع است.
• بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، عوارض جانبی اصلی نیتروفورانتوئین هستند.
• در افرادی که فاویسم دارند به علت کمبود آنزیم گلوکز 6-فسفات دهیدروژناز یا G6PD، بدنبال مصرف این دارو ممکن است نوروپاتی و کم خونی همولیتیک اتفاق بیفتد.

موارد منع مصرف:

• افرادی که اختلال شدید عملکرد کلیه دارند.
• نوزادان زیر یک ماه
• خانم های باردار
• افرادی که فاویسم دارند ( کمبود آنزیم گلوکز 6-فسفات دهیدروژناز یا G6PD ).
• افرادی که حساسیت مفرط به دارو دارند.

موارد احتیاط:

• افرادی که دیابت ملیتوس دارند.
• افرادی که آسم دارند.
• افرادی که آنمی یا کم خونی دارند.
• افرادی که دچار کمبود ویتامین B هستند.
• افرادی که دچار اختلالات الکترولیتی هستند.

تداخلات دارویی:

• مصرف پروبنسید و سولفید پیرازون از افزایش غلظت دارو در ادرار جلوگیری نموده و اثر دارو را کاهش می دهد.
• مصرف همزمان با آنتی اسید ها، جذب دارو را کاهش می دهد.
• مصرف همزمان این دارو با داروهای نوروتوکسیک، خطر مسمومیت عصبی را افزایش می دهد.
• خطر مسمومیت کبدی ناشی از مصرف این دارو به دنبال مصرف سایر داروهای هپاتوتوکسیک افزایش می یابد.
• خطر پنومونیت ناشی از مصرف این دارو به دنبال مصرف همزمان با داروهایی که اثر سمی بر ریه دارند، افزایش می یابد.
• مصرف این دارو اثر ضد میکروبی داروهای سیپروفلوکساسین و نوروفلوکساسین را کاهش می دهد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

• CNS: نوروپاتی محیطی، سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، پلی نوروپاتی صعودی(در دوز های بالا)
• Derm: بثورات پوستی، خارش، کهیر، درماتیت اکسفولیاتیو، سندرم استیون-جانسون
• GI: بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، درد شکمی، اسهال، هپاتیت
• HEMA: همولیز در بیماران مبتلا به کمبود G6PD، آگرانولوسیتوز، ترومبوسیتوپنی
• Other: حمله آسم در بیماران با سابقه آسم، آنافیلاکسی، افزایش حساسیت، واکنش های حساسیتی ریوی ( سرفه، درد قفسه سینه، تب، لرز، تنگی نفس)

توجه: در صورت بروز واکنش افزایش حساسیت، همولیز، نوروپاتی محیطی یا واکنش های ریوی، مصرف دارو باید قطع شود.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• بی ضرر بودن این دارو در دوران بارداری و شیردهی به اثبات نرسیده است. بهرحال نباید این دارو در اواخر دوران بارداری مصرف نمود. ( احتمال بروز کم خونی همولیتیک در نوزاد وجود دارد)
• هر چند این دارو با غلظت های کم در شیر مادر ترشح می شود، با این وجود برای مصرف این دارو در دوران شیردهی پزشک باید منافع مصرف دارو را در برابر ضررهای احتمالی آن بسنجد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• واکنش حساسیت ریوی حاد، اغلب در خلال هفته اول درمان و بخصوص در افراد مسن دیده می شود. ممکن است علائمی شبیه به سندرم شبه آنفلوآنزا خفیف تا شدید را ایجاد نماید. بهبودی اغلب بسرعت بعد از قطع دارو ایجاد می شود.
• نوروپاتی محیطی ممکن است شدید و برگشت ناپذیر باشد. در صورت بروز علائم نوروپاتی، مصرف دارو را بسرعت متوقف نمائید.

توجهات بیمار - خانواده:

• جهت جلوگیری از تحریک دستگاه گوارش، دارو را همراه با غذا یا شیر مصرف نمائید.
• بدلیل احتمال رنگ پذیری دندان ها، از خرد کردن قرص خودداری نموده و سوسپانسیون دارو را می توان در شیر، آب و آبمیوه رقیق نمود.
• توصیه می شود دارو را مطابق دستور پزشک و در وقت معین، مصرف نمائید و در صورت فراموش نمودن یک دوز، بلافاصله پس از بخاطر آوردن با رعایت حداقل فاصله 2 تا 4 ساعتی با دوز بعدی آن را مصرف نموده و از حذف دوز فراموش شده یا دو برابر کردن دوز بعدی، پرهیز نمائید.
• احتمالا مصرف دارو باعث سرگیجه و خواب آلودگی خواهد شد. توصیه می شود تا مشخص نشدن اثر دارو از رانندگی و سایر امور نیازمند هشیاری، پرهیز نمائید.
• ممکن است بدنبال مصرف دارو، ادرار به رنگ تیره ( زرد تیره تا قهوه ای) در آید که مساله قابل توجهی نیست.
• توصیه می شود در صورت بروز علائمی مانند تب، لرز، سرفه، درد قفسه سینه، تنگی نفس، راش پوستی، کرختی یا سوزن سوزن شدن انگشتان دست یا پا، به پزشک مراجعه نمائید.
• توصیه می شود در صورت بروز علائم عفونت ثانویه ( ادرار شیری رنگ و متعفن، درد موقع دفع ادرار ) به پزشک اطلاع دهید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در ظروف مقاوم به نور و در دمای زیر 25 درجه سانتیگراد نگهداری نمائید.