نام ژنریک:
- آزیترومایسین
نام لاتین:
- Azithromycin
نام تجاری:
- ®Azirocin
- ®Zithromax
گروه دارویی- درمانی:
- ماکرولید – آنتی بیوتیک
طبقه بندی در بارداری:
- گروه B
اشکال دارویی:
- قرص: 250 میلی گرم، 500 میلی گرم
- کپسول: 250 میلی گرم، 500 میلی گرم
- سوسپانسیون خوراکی: 100 میلی گرم بر 5 میلی لیتر، 200 میلی گرم بر 5 میلی لیتر (سوسپانسیون آزیترومایسین)
موارد مصرف:
- آزیترومایسین در عفونت های مختلف باکتریایی پوست و دستگاه تنفس (عفونت های ریوی) مانند فارنژیت، تونسیلیت، سینوزیت، برونشیت مزمن، پنومونی، اوتیت حاد میانی کاربرد دارد، بدین معنی که آزیترومایسین برای گلودرد و گوش درد و آزیترومایسین در سرماخوردگی با علت عفونت باکتریایی استفاده می شود.
- قرص آزیترومایسین 250 برای چیست؟ در مواردی قرص آزیترومایسین 250 برای جوش های عفونی پوست با علت باکتریایی (قرص آزیترومایسین 250 برای جوش) کاربرد دارد.
- آزیترومایسین در عفونت های یورتریت و سرویسیت نیز مصرف میشود. بدین معنی که آزیترومایسین برای عفونت ادراری و عفونت رحم در زنان کاربرد دارد.
روش و مقدار مصرف:
- دوز مصرفی آزیترومایسین در بالغین و نوجوانان بالای 16 سال، معمولا به این ترتیب است که ابتدا در روز اول 500 میلی گرم از راه خوراکی به صورت دوز واحد استفاده می شود، سپس در روز های دوم تا پنجم، روزانه 250 میلی گرم از راه خوراکی (هر 24 ساعت یک بار) مصرف می شود.
- دوز مصرفی آزیترومایسین در نوزادان بالای 6 ماه، معمولا به این ترتیب است که ابتدا در روز اول 10 میلی گرم بر کیلوگرم از دارو از راه خوراکی (سوسپانسیون آزیترومایسین) به صورت دوز واحد استفاده می شود، سپس در روز های دوم تا پنجم، روزانه 5 میلی گرم بر کیلوگرم از دارو (هر 24 ساعت یک بار) مصرف می شود.
- دوز مصرفی آزیترومایسین برای کودکان بالای 2 سال، 12 میلی گرم بر کیلوگرم از راه خوراکی بصورت دوز واحد (هر 24 ساعت یک بار) بمدت 5 روز تجویز می شود.
مکانیسم اثر:
آزیترومایسین از طریق اتصال به RNA 50 S ریبوزومی، موجب مهار سنتز پروتئین در باکتری می شود و اثرات باکتریواستاتیکی ایجاد می شود.
فارماکوکینتیک:
- نیمه عمر این دارو 68 ساعت است.
- دارو متابولیزه نمی شود و اغلب در مدفوع و همراه صفرا دفع می شود. کمتر از 10 درصد دارو در ادرار دفع می شود.
نکات با اهمیت:
- آزیترومایسین از مشتقات اریترومایسین است، آزیترومایسین که ماکرولیدی با حلقه لاکتونی 15 اتمی است به واسطه افزودن یک نیتروژن متیله به حلقه لاکتون اریترومایسین به دست می آید.
- طیف فعالیت و مصارف بالینی آن عملا معادل کلاریترومایسین است. آزیترومایسین علیه مجموعه مایکوباکتریوم آویوم و توکسوپلاسما گوندی فعال است.
- آزیترومایسین در مقایسه با اریترومایسین و کلاریترومایسین، تا حدودی تاثیر کمتری بر استافیلوکوکها و استرپتوکوکها و تاثیر بیشتری بر هموفیلوس آنفولانزا دارد.
- آزیترومایسین علیه کلامیدیا به شدت فعال است.
- مهمترین تفاوت آزیترومایسین با اریترومایسین و کلاریترومایسین در ویژگی های فارماکوکینتیک است.
- تجویز آزیترومایسین برای کودکان باید با احتیاط و دقت صورت گیرد.
موارد منع مصرف:
- افرادی که به دارو حساسیت مفرط دارند.
موارد احتیاط:
- افرادی که دچار بیماری های کبدی هستند باید سوسپانسیون آزیترومایسین یا سایر فرم های این دارو را با احتیاط مصرف نمایند.
تداخلات دارویی:
- مصرف همزمان این دارو با آنتی اسید های حاوی آلومینیوم و منیزیم، سطح سرمی این دارو را کاهش می دهد.
- مصرف این دارو سطح پلاسمایی تئوفیلین را افزایش می دهد.
- مصرف همزمان آزیترومایسین با فنی توئین، باربیتوراتها، کاربامازپین و سیکلوسپورین، خطر مسمومیت با این داروها را افزایش می دهد.
- مصرف آزیترومایسین در بیمارانی که از وارفارین استفاده می کنند، زمان PT را افزایش می دهد.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نماییض جانبی آزیترومایسین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- CNS: سرگیجه، ورتیگو، سردرد، ضعف، بیخوابی
- CV: طپش قلب، درد قفسه سینه
- Derm: بثورات جلدی، حساسیت به نور
- GI: تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، سوء هاضمه، نفخ، یرقان کلستاتیک، کولیت پسودومامبرانو
- GU: کاندیدیاز، واژینیت، نفریت
- Other: آنژیوادم
مصرف در بارداری و شیردهی:
- آزیترومایسین در بارداری: مطالعات حیوانی نشان دادند که مصرف آزیترومایسین در بارداری به جنین آسیب نمی زند اما آزمایشاتی روی انسان در این مورد انجام نگرفته است و در صورتی آزیترومایسین در بارداری استفاده می شود که نیاز آن کاملا مشخص شده باشد و فواید استفاده از دارو باید در برابر مضرات احتمالی آن سنجیده شود.
- آزیترومایسین در شیردهی: ترشح آزیترومایسین در شیر مادر ثابت نشده است و استفاده از آزیترومایسین در شیردهی باید با احتیاط صورت گیرد.
توجهات پزشکی - پرستاری:
- علائم مسمومیت کبدی با آزیترومایسین عبارتند از: درد شکم، تهوع، استفراغ، تب، لکوسیتوز و ائوزینوفیلی. ممکن است زردی ایجاد نشود.
- ایجاد اسهال آبکی بدنبال مصرف دارو باید جدی گرفته شود زیرا احتمال ایجاد کولیت پسودومامبرانوس وجود دارد و باید در این صورت مصرف دارو قطع گردد.
- در بیمارانی که بطور همزمان از داروهای ضد انعقاد خوراکی استفاده می کنند، در طول درمان باید تست های انعقادی انجام گیرد.
توجهات بیمار - خانواده:
- سوسپانسیون آزیترومایسین یا سایر اشکال این دارو را با معده خالی (یک ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا) مصرف نمایید.
- بین مصرف این دارو و مصرف آنتی اسید ها حاوی آلومینیوم و منیزیم، باید حداقل دو ساعت فاصله باشد.
- در صورت ایجاد اسهال آبکی بدنبال مصرف آزیترومایسین، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
شرایط نگهداری دارو:
- دارو را در ظروف در بسته و در درجه حرارت 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.
- راهنمای کاربرد داروهای ژنریک ایران، تالیف دکتر رامین خدام
- درسنامه جامع داروهای رسمی ایران - ایران فارما، تالیف دکتر سعید شهراز- دکتر طاهره غازیانی
- فارماکولوژی پایه و بالینی کاتزونگ
- وبسایت http://www.Drugs.com