تعریف:
توقف سیکل قاعدگی نرمال. کلیماکتریک¹ : سالهای ابتدایی منوپوز.
اتیولوژی:
کلیماکتریک: کاهش پاسخ تخمدانها به ترشحات FSH و LH و استروژن.
منوپوز: نارسایی تخمدانها
اپیدمیولوژی:
یکی از مهم ترین عوامل آن، سن است. در انگلستان، سن متوسط شروع منوپوز اغلب در 51 سالگی است. منوپوز زودرس، در سنین زیر 40 سالگی دیده می شود (شیوع آن معادل با 1 درصد) است.
شرح حال:
منوپوز: آمنورهء طولانی مدت، برای مدت بیش از 12 ماه.
تظاهرات اولیهء کلیماکتریک: نامنظم شدن سیکلهای قاعدگی.
علایم وازوموتور: گر گرفتگی(گر گرفتگی و تعریق)، تعریق شبانه، طپش قلب، سردرد.
علایم واژینال: خشکی و احساس سوزش واژن، دیس پارونی، علایم روانی: بی خوابی شبانه، از دست دادن قدرت تمرکز، ضعف و بی حالی، تحریک پذیری، کاهش میل جنسی، استرس، افسردگی.
تظاهرات بینابینی کلیماکتریک (پس از 2 تا 4 سال): آتروفی پستان، تغییرات پوستی، از دست دادن موها، تکرر ادرار، بی اختیاری.
معاینه بالینی:
آتروفی پستان، آتروفی واژن، پرولاپس رحم، نازک شدن و خشک شدن پوست.
ارزیابیها:
آزمایش خون: سطوح FSH پلاسما، بالای 20 واحد در لیتر (در موارد مشکوک وجود منوپوز را تایید خواهد کرد)، اندازه گیری سطوح استروژن (در مراحل اولیه چندان مورد استفاده نیست).
درمان:
مشاوره(رعایت اصول سلامت عمومی، رژیم غذایی، نحوه صحیح زندگی، درمان جایگزین هورمونی)، تجویز استروژن موضعی (علایم واژینال)، درمان جایگزین هورمونی، تجویز کلونیدین (50 تا 70 میلی گرم، هر 12 ساعت برای گرگرفتگیهای شدید).
عوارض:
عوارض طولانی مدت کمبود استروژن:
- عوارض استخوانی: تسریع از دست دادن تودهء استخوانی، که منجر به استئوپروز و ایجاد تظاهرات پاتولوژیک می شود.
- عوارض قلبی- عروقی: افزایش شانس بیماریهای شریانی، بیماریهای ایسکمیک قلبی، سکته مغزی.
- سایر عوارض: کاهش تون عضلات کف لگن، افزایش ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر.
1- Climacteric
کتاب: مروری سریع بر بیماری های زنان و مامایی
نوشته: میشا داتا، لوئیس رندال، نانومی هولمز
ترجمه: دکتر سارا آرین مهر
زیر نظر: دکتر فاطمه قائم مقامی (استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران)