قارچ ناخن علائم، علل، تشخیص و درمان
قارچ ناخن چیست؟ قارچ ناخن نوعی شرایط پوستی است که به صورت لکه های زرد یا سفید زیر ناخن انگشتان ایجاد می شود. مادامی که عفونت قارچی عمیق تر می شود قارچ ناخن می تواند سبب تغییر رنگ ناخن شما شود. قارچ ناخن می تواند چندین ناخن را تحت تاثیر قرار دهد اما عموما همه ناخن ها را درگیر نمی کند.
اگر عفونت قارچ ناخن خفیف باشد و شما را آزار ندهد در آن صورت نیازی به درمان نخواهید داشت. اگر قارچ ناخن شما سبب درد یا ضخیم شدن ناخن شود اقدامات شخصی و برخی داروها می تواند در درمان قارچ ناخن مفید باشد. حتی اگر درمان موفقیت آمیز باشد قارچ ناخن اغلب عود خواهد کرد.
به قارچ ناخن اونیکومایکوز (onychomycosis) یا tinea unguium گفته می شود. وقتی عفونت قارچی نواحی بین انگشتان پا و پوست انگشتان شما را تحت تاثیر قرار می دهد به آن قارچ پای ورزشکاران (تینه آی پا یا تینه آی پدیس tinea pedis) گفته می شود.
علائم قارچ ناخن
اگر یک یا چند مورد از ناخن های شما علائم زیر را داشت در آن صورت ممکن است به قارچ ناخن یا اونیکومایکوز مبتلا باشید:
- ضخیم شدن
- شکننده شدن
- تغییر شکل
- عدم براقیت
- رنگ تیره که ناشی از بقایای ساخته شده در زیر ناخن می باشد
شما ممکن است در ناخن انگشتان خود احساس درد داشته باشید و ناخن شما کمی بوی بد بدهد. قارچ ناخن بیشتر انگشتان پا را تحت تاثیر قرار می دهد (قارچ ناخن پا) اما در انگشتان دست نیز می تواند اتفاق بیفتد.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر اقدامات شخصی موثر نبود در آن صورت باید به پزشک مراجعه کنید. اگر به دیابت مبتلا هستید و احتمال ایجاد قارچ ناخن می دهید به پزشک مراجعه کنید.
علت قارچ ناخن
عفونت قارچ ناخن ناشی از قارچ های درماتوفیت می باشد. قارچ نوعی ارگانیسم میکروسکوپی می باشد که برای بقا نیازی به نور خورشید ندارد. برخی قارچ ها مفید هستند اما برخی دیگر می توانند سبب عفونت و بیماری شوند. قارچ ها در محیط های مرطوب و گرم مانند استخرها زندگی می کنند. آن ها می توانند از طریق برش یا زخم هایی وارد پوست شوند. اگر شما ناخن های خود را در معرض شرایط گرم و مرطوب قرار دهید در آن صورت قارچ ها می توانند مشکلاتی را در پی داشته باشند.
قارچ ناخن عموما در انگشتان پا رشد می کند تا انگشتان دست زیرا:
- انگشتان پا اغلب در محیط تاریک، مرطوب و گرم یعنی داخل کفش ها قرار دارند که محیطی مناسب برای رشد قارچ ناخن می باشد
- انگشتان پا معمولا جریان خون ضعیف تری در مقایسه با انگشتان دست دارند و به همین دلیل سیستم ایمنی سخت تر می تواند عفونت های انگشتان پا را تشخیص داده و آن را متوقف کند.
فاکتورهای خطر در ایجاد عفونت قارچ ناخن
فاکتورهایی که می تواند ریسک ایجاد عفونت قارچ ناخن را افزایش دهد عبارت است از:
- افزایش سن: با افزایش سن جریان خون کاهش می یابد و روند رشد ناخن ها کمتر می شود که این زمینه را برای ابتلا بیشتر به قارچ ناخن فراهم می کند.
- تعریق شدید
- مردان بیشتر مستعد ابتلا به قارچ ناخن هستند مخصوصا اگر سابقه خانوادگی در ابتلا به عفونت قارچ ناخن وجود داشته باشد.
- کار کردن در محیط های گرم و مرطوب یا مشاغلی که در آن دست ها اغلب خیس باشد.
- پوشیدن کفش ها یا جوراب هایی که تهویه را کاهش می دهد.
- زندگی کردن با فردی که به عفونت قارچ ناخن مبتلا باشد.
- راه رفتن پا برهنه در فضاهای مرطوب مانند استخرهای شنا، باشگاه ها و یا حمام
- داشتن سابقه قارچ پای ورزشکاران
- ابتلا به شرایط پوستی مانند پسوریازیس
- داشتن دیابت، مشکلاتی در گردش خون، سیستم ایمنی ضعیف یا سندرم داون که احتمال ابتلا به عفونت قارچ ناخن را بالا می برند.
عوارض قارچ ناخن
آیا قارچ ناخن خطرناک است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت در موارد شدید قارچ ناخن دردناک می شود و آسیب دائمی را به ناخن ها وارد می کند. هم چنین اگر شما به دیابت دچار بوده و یا داروهایی مصرف کنید که سیستم ایمنی شما را تضعیف می کند در آن صورت قارچ ناخن می تواند به سایر عفونت هایی منجر شود که فراتر از پا خواهد بود و از عوارض قارچ ناخن به شمار می آیند.
اگر به دیابت مبتلا هستید ممکن است گردش خون شما کاهش یابد و پای شما را به درستی تغذیه نکند. شما در این صورت بیشتر در خطر ابتلا به عفونت باکتریایی به نام سلولیت خواهید بود. آسیب های اندک به پا (مانند عفونت قارچ ناخن) می تواند به عوارض جدی منجر شود. اگر به دیابت مبتلا هستید و به وجود عفونت قارچی مشکوک هستید فورا به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص قارچ ناخن
برای تشخیص قارچ ناخن پزشک ابتدا ناخن های شما را معاینه خواهد کرد. او سپس از زیر ناخن نمونه برداری می کند و آن را برای شناسایی نوع قارچ هایی که سبب عفونت شده است به آزمایشگاه می فرستد.
شرایطی مانند پسوریازیس نیز می تواند علائم قارچ ناخن را تقلید کند. میکروارگانیسم هایی مانند مخمرها و باکتری ها نیز می توانند ناخن را آلوده کنند. دانستن علت عفونت می تواند به انتخاب درمان قارچ ناخن کمک کند.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
شما می توانید به متخصص پوست یا درماتولوژیست برای درمان قارچ ناخن مراجعه کنید. قبل از ملاقات با پزشک بهتر است آمادگی لازم را داشته باشید. برای مثال:
- لیستی از علائم مربوط و غیر مربوط به قارچ ناخن فراهم کنید.
- اطلاعات شخصی مانند استرس ها و تغییراتی که اخیرا در زندگی تجربه کرده اید را لیست کنید.
- داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرفی خود را یادداشت کنید.
- لیستی از سوالاتی که از پزشک دارید را آماده کنید.
در مورد قارچ ناخن برخی سوالات احتمالی عبارت است از:
- علت احتمالی علائم من چیست؟
- آیا علت دیگری برای این علائم وجود دارد؟
- چه آزمایش هایی را باید برای تشخیص قارچ ناخن انجام دهم؟
- من به بیماری دیگری نیز مبتلا هستم، چطور می توانم این شرایط را با هم کنترل کنم؟
- آیا بروشور و یا وب سایتی وجود دارد تا در مورد قارچ ناخن اطلاعات بیشتری به دست بیاورم؟
درمان قارچ ناخن
و اما چگونه قارچ ناخن را درمان کنیم؟ اگر مراقبت های شخصی یا استفاده از محصولات غیرنسخه ای کمکی در درمان قارچ ناخن نکند در آن صورت پزشک ترکیبی از داروهای نسخه ای و سایر رویکردها را پیشنهاد خواهد کرد. اما حتی اگر عفونت قارچ ناخن بهبود یابد احتمال تکرار آن وجود دارد.
داروهای مورد استفاده در قارچ ناخن
- داروهای ضد قارچ خوراکی: پزشک ممکن است داروی ضد قارچ را برای درمان قارچ ناخن به شما پیشنهاد دهد. تحقیقات نشان داده است که تربینافین و ایتراکونازول اثربخشی مناسبی را در درمان قارچ ناخن نشان داده اند. این داروها کمک می کنند تا ناخن تازه فاقد عفونت باشد و به آرامی بخش های عفونی را ترمیم می کنند.
شما معمولا به مدت شش تا دوازده هفته باید از این داروها استفاده کنید. اما باید توجه داشته باشید که تا رشد ناخن جدید نتایج کامل درمان قارچ ناخن را نخواهید دید که ممکن است چهار ماه یا بیشتر به طول انجامد.
نرخ موفقیت درمان با این داروها در افراد بالای 65 سال کمتر است. موفقیت درمان قارچ ناخن به نظر می رسد با ترکیب درمان های ضد قارچ خوراکی و موضعی حاصل می شود.
داروهای ضد قارچ خوراکی می تواند طیفی از عوارض جانبی از راش های پوستی گرفته تا آسیب کبدی را به دنبال داشته باشند. شما باید در طول درمان قارچ ناخن با این داروها مرتب آزمایش خون بدهید تا متوجه شوید بدن شما چطور عمل می کند. انجام آزمایش خون معمولا به بیماران کبدی یا افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب توصیه می شود. هم چنین افرادی که از برخی داروها استفاده می کنند نیز باید تحت نظر باشند.
- استفاده از لاک های دارویی: پزشک ممکن است لاک ناخن ضد قارچ به نام ciclopirox را به شما توصیه کند. شما از این ترکیب به مدت یک بار در روز بر روی ناخن های عفونی خود و پوست اطراف آن می مالید.
- کرم های دارویی: شما از کرم های ضد قارچ نسخه ای می توانید بر روی ناخن های آلوده تان به منظور رفع قارچ ناخن استفاده کنید.
- در مورد ناخن های نازک می توانید از لوسیون های غیرنسخه ای حاوی اوره برای رفع قارچ ناخن استفاده کنید.
سایر راه های درمان قارچ ناخن
جراحی
- برداشت ناخن: اگر عفونت قارچ ناخن بسیار شدید و یا بی نهایت دردناک باشد در آن صورت پزشک برداشتن ناخن را برای رفع قارچ ناخن پیشنهاد خواهد کرد. ناخن جدید معمولا در همان جا رشد خواهد کرد. اما روند رشد ناخن جدید آهسته خواهد بود و ممکن است یک سال به طول انجامد. برخی اوقات جراحی در ترکیب با ciclopirox برای درمان قارچ ناخن استفاده می شود تا بستر ناخن درمان شود.
- لیزر درمانی و درمان های مبتنی بر نور: در این مورد هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است؛ اما این روش ها به تنهایی یا با برخی داروها می تواند به بهبود قارچ ناخن کمک کنند. در یک تحقیق اثربخشی لیزر درمانی کربن دی اکساید همراه با کرم ضد قارچ ناخن تست شد. اغلب افراد در این تحقیق از این رویکرد درمانی بهره بردند. لیزر درمانی و درمان های مبتنی بر نور در همه جا در دسترس نیست پر هزینه می باشند و اغلب توسط بیمه پوشش داده نمی شوند.
درمان خانگی قارچ ناخن
شما می توانید با انجام برخی اقدامات از عفونت قارچ ناخن مراقبت کنید:
- استفاده از کرم ها و پمادهای ضدقارچ غیرنسخه ای: اگر متوجه علائمی از سفیدی در سطح ناخن شدید ناخن خود را در آب بشویید و سپس خشک کنید و در نهایت از کرم یا لوسیون های ضد قارچ استفاده کنید.
- اگر شما به قارچ پای ورزشکار دچار هستید می توانید آن را با پودرها یا اسپرهای دارویی درمان کنید و پاهای خود را تمیز و خشک نگاه دارید.
- از ویکس استفاده کنید: در تحقیقی متشکل از 18 بیمار نشان داده شد 56 درصد مصرف کنندگان ویکس به لحاظ بهبود علائم قارچ ناخن موفقیت نسبی داشتند و 17 درصد نیز بهبودی را نشان ندادند. برای استفاده از این روش، مقدار اندکی از این محصول را روزانه با استفاده از پنبه روی ناخن بمالید.
- ناخن های خود را کوتاه نگاه دارید: به این ترتیب با کاهش فشار روی ناخن درد کاهش می یابد. بنابراین قبل استفاده از ترکیبات ضد قارچ، ناخن خود را کوتاه کنید به این ترتیب دارو می تواند به لایه های عمیق تر ناخن برسد.
- اوره را روی ناخن های عفونی بمالید: شب هنگام اوره را به صورت یک بانداژ بر روی ناخن قرار دهید و سپس صبح هنگام آن را با آب و صابون شستشو دهید. این کار را تا جایی تکرار کنید که ناخن ها نرم شود. می توانید پوست اطراف ناخن را با ژل پترولیوم محافظت کنید.
درمان های جایگزین برای برطرف کردن عفونت قارچ ناخن
برخی افراد با استفاده از برخی رویکردها می توانند ناخن های خود را درمان کنند:
- روغن درخت چای: این محصول می تواند روزانه دو بار استفاده شود و به نظر می رسد احتمالا در درمان قارچ ناخن موثر باشد اما برای نتیجه گیری قطعی به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.