بیماری کارسینوم سلول مرکل چیست
کارسینوم سلول مرکل نوعی سرطان پوستی است و به سرعت رشد می کند و علت دقیق کارسینوم مرکل مشخص نیست از جمله دلایل کارسینوم مرکل قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید، سیستم ضعیف بدن و سابقه به ابتلا به سرطان پوست می باشد و از جمله راه های درمان کارسینوم سلول مرکل جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی می باشد.
بیماری کارسینوم سلول مرکل
کارسینوم سلول مرکل نوعی سرطان نادر پوستی است که به صورت ندول های به رنگ گوشت و یا توده های آبی-قرمز روی پوست صورت، سر و یا گردن مشخص می شود. کارسینومای سلول مرکب هم چنین کارسینومای نورواندوکریان نیز نامیده می شود. کارسینوما سلول مرکل اغلب در افراد مسن ایجاد می شود. قرار گرفتن طولانی مدت در آفتاب و یا تضعیف سیستم ایمنی سبب افزایش ریسک ایجاد کارسینوم سلول مرکل می شود.
کارسینوم سلول مرکل به سرعت رشد کرده و به سایر بخش های بدن منتشر می شود. انتخاب های درمانی برای کارسینوم سلول مرکل اغلب بستگی به این موضوع دارد که آیا سرطان به خارج از پوست نیز گسترش یافته است یا خیر.
علائم کارسینوم سلول مرکل
علائم اولیه کارسینوم سلول مرکل معمولا به صورت ندول های بی درد بر روی پوست ظاهر می شود که به سرعت رشد می کند. ندول پوستی ممکن است رنگی بوده و ممکن است رنگ قرمز، آبی یا بنفش را نشان دهند. اغلب کارسینوم سلول مرکل روی پوست صورت، گردن و سر ظاهر می شود اما می تواند در هر جای دیگری از بدن نیز وجود داشته باشد، بخش هایی که ممکن است درمعرض آفتاب نیز قرار نگرفته باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما متوجه خط و خال یا برجستگی شدید که به لحاظ اندازه، رنگ و سرعت رشد تغیراتی را نشان داد و با بعد از ضربه ای اندک به سادگی دچار خونریزی گردید (مانند شستن پوست و یا اصلاح کردن) باید فورا به ملاقات پزشک بروید.
علت کارسینوم سلول مرکل
علت دقیق کارسینوم مرکل مشخص نیست. کارسینوم سلول مرکل در سلول های مرکل آغاز می شود. سلول های مرکل در پایه بیرونی ترین لایه پوست به نام اپیدرمیس یافت می شود. سلول های مرکل به پایانه های عصبی در پوست متصل می شود و مسئول احساس لمس هستند.
محققین اخیرا کشف کرده اند که ویروسی شایع در ایجاد کارسینوم سلول مرکل نقش دارد. این ویروس که ویروس پاپیلومای سلول مرکل شناخته می شود روی پوست زندگی می کند و سبب بروز علائم نمی گردد. این که چطور ویروس سبب کارسینوم سلول مرکل می شود هنوز مشخص نشده است. با توجه به این که این ویروس بسیار شایع است و کارسینوم سلول مرکل بسیار نادر است این احتمال وجود دارد که فاکتورهای خطر دیگری در ایجاد کارسینوم سلول مرکل نقش داشته باشند.
فاکتورهای خطر کارسینوم سلول مرکل
فاکتورهایی که می تواند ریسک کارسینوم مرکل را افزایش دهد عبارت است از:
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید طبیعی یا مصنوعی. قرار گرفتن در معرض فرابنفش مانند نوری که از خورشید ساطع می شود و یا نور مربوط به تخت های برنزه، ریسک ابتلا به کارسینوم سلول مرکل را افزایش می دهد. بیشتر کارسینوم سلول مرکل روی بخش هایی از بدن ظاهر می شود که در معرض خورشید قرار دارد.
- سیستم ایمنی ضعیف شده: افرادی با سیستم ایمنی ضعیف (از جمله آن ها که به اچ آی وی مبتلا هستند، آن هایی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند یا آن هایی که به لوکمیای مزمن دچارند) بیشتر در خطر ابتلا به کارسینوم سلول مرکل قرار دارند.
- سابقه ابتلا به سایر سرطان های پوست: کارسینوم سلول مرکل با ایجاد سایر سرطان های پوست مانند کارسینوم سلول سنگفرشی یا کارسینوم سلول بازال ارتباط دارد.
- افزایش سن: ریسک ابتلا به کارسینوم سلول مرکل با افزایش سن افزایش می یابد. کارسینوم سلول مرکل در افراد بالای 50 سال بیشترین شیوع را دارد اگر چه ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.
- رنگ پوست روشن: کارسینوم سلول مرکل معمولا در افرادی اتفاق می افتد که رنگ پوست روشن دارند. افراد سفید پوست در مقایسه با سیاه پوستان بیشتر در خطر ابتلا به کارسینوم سلول مرکل قرار دارند.
مشکلات ناشی از کارسینوم سلول مرکل
کارسینوم سلول مرکل به سایر بخش های بدن منتشر می شود. حتی در صورت درمان، کارسینوم سلول مرکل فراتر از پوست منتشر می شود و متاستاز می دهد. کارسینوم سلول مرکل توسط اولین غده لنفاوی مجاور منتشر می شود و ممکن است به مغز، بینی، کبد و ریه ها نیز برسد و در عملکرد این ارگان ها اختلال ایجاد کند. سرطان هایی که متاستاز می دهند به سختی قابل درمان اند و می توانند کشنده باشند.
تشخیص کارسینوم سلول مرکل
تست ها و روش های تشخیص کارسینوم سلول مرکل عبارت است از:
- معاینه فیزیکی: پزشک پوست را به لحاظ علائم هشدار دهنده بررسی و معاینه می کند.
- از بخش های مشکوک پوست با استفاده از بیوپسی پوست نمونه برداری می شود. نمونه برای آنالیز بیشتر به لابراتوار ارسال می شود.
با استفاده از تست های زیر پزشک می تواند تعیین کند آیا سرطان به بخش های فراتر از پوست رسیده است یا خیر:
- بیوپسی غده لنفاوی نگهبان: بیوپسی غده لنفاوی نگهبان روشی است برای تعیین این که آیا سرطان به غدد لنفاوی وارد شده است یا خیر. در این روش رنگی نزدیک به سرطان تزریق می شود. رنگ سپس از طریق سیستم لنفاوی به غدد لنفاوی منتقل می شود. اولین غده لنفاوی که رنگ را دریافت کند غده نگهبان نامیده می شود. پرشک این غده را برداشته و ان را به لحاظ وجود پیش سازهای سرطانی زیر میکروسکوپ بررسی می کند.
- تست های تصویر برداری: پزشک ممکن است عکس برداری از قفسه سینه و سی تی اسکن از قفسه سینه و شکم را انجام دهد تا ببیند ایا سرطان گسترش یافته است یا خیر.
- پزشک هم چنین ممکن است از سایر تست ها مانند اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون و یا اسکن اکتروتاید استفاده کند، تستی که با تزریق ردیاب رادیواکتیوی میزان گسترش سرطان بررسی می شود.
درمان کارسینوم سلول مرکل
درمان کارسینوم سلول مرکل می تواند شامل گزینه های زیر باشد:
- جراحی: در طول جراحی پزشک تومور را بر اساس مرز پوست نرمال بر می دارد. اگر شواهدی مبنی بر گسترش سرطان به غدد لنفاوی وجود داشته باشد ان غدد لنفاوی نیز برداشته می شود. جراح اغلب از تیغ جراحی استفاده می کند اما در برخی موارد ممکن است از روشی به نام جراحی موس استفاده شود. در طول جراحی موس لایه های نازکی از بافت برداشته و زیر میکروسکوپ آنالیز می شود تا مشخص شود آیا حاوی سلول های سرطانی می باشد یا خیر. اگر سلول های سرطانی مشخص شد پروسه جراحی تکرار می شود تا دیگر سلول های سرطانی در بافت قابل رویت نباشد. این نوع جراحی مقدار اسکار کمتری دارد اما باید نسبت به مرز پوستی فاقد تومور مطمئن بود.
- رادیوتراپی: رادیوتراپی عبارت است از پرتوهایی با انرژی بالا مانند اشعه ایکس که به سلول های سرطانی برخورد می کند. در طول رادیو تراپی بیمار روی یک میز می خوابد و ماشین بزرگی دور تا دور او حرکت می کند و پرتوها به نقاط دقیقی در بدن برخورد می کند.رادیوتراپی برخی اوقات بعد از جراحی توصیه می شود تا هر گونه سلول سرطانی باقی مانده بعد از برداشت تومور از بین برود. رادیو تراپی ممکن است در افرادی که جراحی را انتخاب نمی کنند به عنوان خط اول درمان محسوب شود. رادیوتراپی می تواند نواحی را درمان کند که سرطان در ان گسترش یافته است.
- شیمی درمانی: در شیمی درمانی از داروهایی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود. داروهای شیمی درمانی می تواند به صورت وریدی در بازو و یا به صورت قرص و یا به هر دو شکل استفاده شود. اگر کارسینوم سلول مرکل به غدد لنفاوی یا سایر ارگان های بدن گسترش یافته باشد و یا اگر با وجود سایر درمان ها بیماری برگشته باشد، شیمی درمانی پیشنهاد می شود.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
اگر روی پوست خود خال، کک و مک و یا برجستگی مشاهده کردید که شما را نگران می کند باید از پزشک متخصص وقت ملاقات بگیرید.
بهتر است قبل از ملاقات با پزشک اطلاعاتی را آماده کنید تا به روند ملاقات کیفیت دهد. ابتدا تمام علائمی که تجربه می کنید حتی علائمی که به نظر نمی رسد ارتباط مستقیمی با بیماری تان دارد را لیست کنید. هر گونه استرس و یا تغییر اخیری که در زندگی تجربه کرده اید را یادداشت کنید. لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود حتی مکمل ها، ویتامین ها و داروهای غیر نسخه ای که مصرف می کنید تهیه بفرمایید. برای ملاقات با پزشک بهتر است همراهی با خود داشته باشید که شما را در به خاطر سپردن تمام مواردی که پزشک می گوید یاری کند. لیستی از سوالات احتمالی تان تهیه بفرمایدد.
در ادامه پرسش هایی مطرح می شود که می تواند برای آمادگی قبل از ملاقات با پزشک مفید باشد:
- علت علائم و یا شرایطم چیست؟
- آیا علل احتمالی دیگری برای علائمم وجود دارد؟
- چه نوع تست های تشخیصی باید انجام دهم؟ این تست ها چگونه انجام می شود؟
- چه انتخاب های درمانی دارم؟
- چطور می توان پاسخ به درمان را چک کرد؟
- آیا این شرایط عود خواهد کرد؟ چه انتخاب های درمانی در ان صورت وجود دارد؟
- چه تست هایی را برای پیشگیری و مانیتور عود بیماری باید انجام دهم؟
- من به مشکلات دیگری نیز دچارم، با این وجود چطور می توانم این شرایط را با هم کنترل کنم؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که باید ان را رعایت کنم؟
- هزینه احتمالی تست ها چه مقدار خواهد بود؟ آیا پوشش درمانی بیمه برای انجام آن وجود دارد؟
- آیا بروشور یا وب سایتی وجود دارد که مرا برای دریافت اطالاعت بیشتر در مورد بیماری ام یاری کند؟
پزشک نیز احتمالا سوالاتی را از شما خواهدپرسید. برخی سوالات احتمالی پزشک عبارت است از:
- چه زمانی برای نخستین بار متوجه علائم تان شدید؟
- علائم در طول زمان چگونه تغییر کرد؟
- آیا چیزی وجود دارد که به نظر می رسد به بهبود شما کند؟
- آیا مدت زمان زیادی در افتاب بوده اید و آیا از دستگاه های برنزه کننده استفاده کرده اید؟
- آیا سابقه ابتلا به سایر شرایط پوستی مانند سرطان پوست و یا پسوریازیس را داشته اید؟ برای درمان ان چه چیزی دریافت کرده اید؟
- آیا به اختلال مربوط به سیستم ایمنی دچارید؟ اگر پاسخ مثبت است چه درمانی را برای ان دریافت می کنید؟
- آیا برای سایر مشکلا تحت درمان قرار دارید؟
نکاتی برای پیشگیری از ابتلا به کارسینوم سلول مرکل
اگر چه قرار گرفتن در معرض خورشید به عنوان علت روشن کارسینوم سلول مرکل شناخته نشده است اما به عنوان فاکتور خطری برای ان شناخته می شود. تا جایی که می توانید کمتر در معرض خورشید قرار بگیرید زیا به این ترتیب ریسک سرطان کاهش می یابد.
- سعی کنید در ساعات اوج تابش خورشید در معرض ان قرار نگیرید ( از ده صبح تا چهار بعد از ظهر). سعی کنید فعالیت های بیرون از خانه خود را در ساعات دیگری از روز انجام دهید.
- پوست و چشمان خود را محافظت کنید. از کلاه لبه پهن و عینک آفتابی استفاده کنید.
- از کرم های ضد آفتاب استفاده کنید. کرم ضد آفتاب شما باید حداقل اس پی اف 15 را دارا باشد. کرم ضد آفتاب خود را دو ساعت یک بار تمدید کنید. در صورت شنا کردن و یا تعریق با سرعت بیشتری کرم را ترمیم کنید.
- مراقب تغییرات پوستی خود باشید. اگر متوجه خط و خال و یا برجستگی در حال تغییر ( به لحاظ اندازه و رنگ) شدید به پزشک مراجعه کنید. اغلب این تغییرات پوستی هرگز سرطانی نخواهند شد اما تشخیص سرطان در این مرحله شانس موفقیت درمان را افزایش می دهد.