سندرم کارسینوئید علائم، علل، تشخیص و درمان
سندرم کارسینوئید چیست؟ سندرم کارسینوئید زمانی اتفاق می افتد که تومور سرطانی به نام تومور کارسینوئید ترکیبات شیمیایی خاصی را به جریان خون ترشح می کند که سبب بروز برخی علائم می گردد. تومورهای کارسینوئید اغلب در مسیر گوارشی یا ریه ها ایجاد می شوند.
سندرم کارسینوئید معمولا در افرادی اتفاق می افتد که تومورهای کارسینوئیدی پیشرفته دارند. درمان سندرم کارسینوئید معمولا شامل درمان سرطان می باشد. اما اغلب تومورهای کارسینوئید تا زمانی که پیشرفته نشوند سبب بروز سندرم کارسینوئید نمی شوند و به همین دلیل به درمان نیازی ندارند. در صورت نیاز به درمان، داروها به تخفیف علائم سندرم کارسینوئید کمک می کنند و شرایط را برای شما راحت تر می کنند.
علائم بیماری سندرم کارسینوئید
علائم و نشانه های سندرم کارسینوئید بستگی به ترکیبات شیمیایی ترشح شده توسط تومورهای کارسینوئیدی به جریان خون دارد شایع ترین علائم سندرم کارسینوئید عبارت است از:
- قرمز شدن پوست: پوست صورت و بخش بالایی قفسه سینه احساس داغ بودن خواهد داشت و تغییر رنگی در بازه صورتی تا بنفش در این نواحی ایجاد می شود. این حمله های ناشی از سندرم کارسینوئید می تواند چند دقیقه تا چند ساعت به طول انجامد. قرمز شدن می تواند دلیل مشخصی نداشته باشد اگر چه برخی اوقات عواملی مانند استرس، ورزش و یا نوشیدن الکل می تواند منجر به بروز این عارضه گردد.
- ضایعات پوستی در ناحیه صورت: رگه هایی شبیه به عنکبوت به رنگ ارغوانی بر روی بینی و یا لب بالایی ظاهر می شود.
- اسهال: مدفوع مکرر و آبکی همراه با کرامپ های شکمی در افراد مبتلا به سندرم کارسینوئید اتفاق می افتد.
- دشواری در تنفس: علامی شبیه آسم مانند خس خس و تنگی نفس می تواند همزمان با گرگرفتن صورت اتفاق بیفتد که نشانه ای از سندرم کارسینوئید است.
- افزایش ضربان قلب: افزایش دوره ای ضربان قلب می تواند نشانه ای از سندرم کارسینوئید باشد.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد
اگر متوجه علائمی شدید که شما را نگران کرد فورا باید به پزشک مراجعه کنید.
علت ایجاد بیماری سندرم کارسینوئید
سندرم کارسینوئید ناشی از تومور کارسینوئید می باشد که با ترشح سروتونین و سایر ترکیبات شیمیایی به جریان خون ارتباط دارد. تومورهای کارسینوئید اغلب در مسیر گوارشی از جمله معده (کارسینوئید معده)، روده کوچک، آپاندیس (تومور کارسینوئید آپاندیس)، کولون و یا رکتوم و یا در ریه ها اتفاق می افتد.
تنها درصد کوچکی از تومورهای کارسینوئید ترکیبات شیمیایی را ترشح می کنند که می تواند سبب بروز سندرم کارسینوئید شود. در اغلب موارد کبد به طور موثری این ترکیبات شیمیایی را قبل از ورود به بدن و ایجاد علائم سندرم کارسینوئید خنثی می کند. اما زمانی که تومورهای کارسینوئید پیشرفته و متاستاز شوند و به کبد حمله کنند در این صورت این ترکیبات شیمیایی دیگر قبل از رسیدن به جریان خون خنثی نمی شوند. اغلب افرادی که به سرطان پیشرفته دچار شده اند سندرم کارسینوئید را تجربه می کنند.
برخی تومورهای کارسینوئیدی پیشرفته نشده نیز می توانند منجر به بروز سندرم کارسینوئید شوند. برای مثال، تومورهای ریوی کارسینوئیدی (کارسینوئید ریه) که ترکیبات شیمیایی را به جریان خون آزاد می کنند این ترکیبات مستقیما وارد کبد نمی شوند در نتیجه می تواند علائمی را به همراه داشته باشند.
تومور کارسینوئید روده نیز ترکیبات شیمیایی را به خون آزاد می کند که قبل از رسیدن به باقی بدن ابتدا باید از کبد عبور کند. کبد نیز معمولا ترکیبات شیمیایی را قبل از آن که بر بدن تاثیر بگذارند خنثی می کند. به طور کلی علت ایجاد تومورهای کارسینوئیدی مشخص نیست.
عوارض ناشی از بیماری سندرم کارسینوئید
داشتن سندرم کارسینوئید می تواند سبب بروز عوارض زیر شود:
- بیماری قلبی کارسینوئیدی: برخی افراد مبتلا به سندرم کارسینوئید به بیماری قلبی کارسینوئیدی دچار می شوند. سندرم کارسینوئید سبب ضخیم شدن دریچه های قلبی می شود و عملکرد صحیح آن ها را مختل می کند. در نتیجه دریچه های قلبی ممکن است نشتی کنند. علائم بیماری قلبی کارسینوئیدی عبارت است از خستگی و تنگی نفس در طول انجام فعالیت فیزیکی. بیماری قلبی کارسینوئیدی در نهایت می تواند منجر به نارسایی قلبی شود. پزشک ممکن است داروهایی را برای قلب شما توصیه کند. ترمیم دریچه های قلبی آسیب دیده با استفاده از جراحی می تواند در موارد پیشرفته گزینه مناسبی باشد.
- انسداد روده: سرطانی که به غدد لنفاوی کنار روده کوچک انتشار یابد می تواند روده های شما را باریک کرده و سبب انسداد روده شود. علائم انسداد روده عبارت است از درد و کرامپ های شدید و استفراغ. در موارد لزوم برای تخفیف انسداد انجام جراحی ضروری خواهد بود.
- بحران کارسینوئید: بحران کارسینوئید سبب اپیزود شدیدی از گرگرفتگی، فشار خون پایین، گیجی و دشواری در تنفس می شود. بحران کارسینوئید در افراد مبتلا به تومورهای کارسینوئید اتفاق می افتد که در معرض برخی عوامل مانند بیهوشی در طول جراحی قرار می گیرند. بحران کارسینوئید می تواند کشنده باشد. قبل از انجام جراحی برای کاهش ریسک بحران کارسینوئید پزشک داروهایی را برای شما تجویز می کند.
تشخیص بیماری سندرم کارسینوئید
پزشک علائم و نشانه های شما را ارزیابی می کند تا سایر علل احتمالی در مورد قرمز شدن پوست و اسهال را کنار بگذارد. اگر علل مشخصی یافت نشد پزشک ممکن است به وجود سندرم کارسینوئید مشکوک شود.
برای تایید تشخیص پزشک انجام آزمایش های بیشتری را توصیه خواهد کرد. برخی آزمایش ها عبارت است از:
- آزمایش ادرار: نمونه ادرار شما می تواند حاوی ترکیباتی باشد که به هنگام تجزیه سروتونین یافت می شود. مقدار بیش از حد این مواد می تواند نشان دهنده پردازش بیش از حد سروتونین در بدن شما باشد. سروتونین ماده ای است که می تواند توسط تومورهای کارسینوئید وارد جریان خون شود.
- آزمایش خون: نمونه خون می تواند حاوی مقادیر زیادی از پروتئینی به نام chromogranin A باشد که توسط برخی تومورهای کارسینوئید آزاد می شود.
- تست های تصویر برداری: تست های تصویر برداری نیز انجام می شود تا موقعیت تومور کارسینوئید اولیه مشخص شود و تعیین شود آیا تومور کارسینوئید گسترش یافته است یا خیر. پزشک می تواند سی تی اسکن از ناحیه شکم انجام دهد؛ زیرا تومورهای کارسینوئیدی عمدتا در مسیر گوارشی یافت می شوند. سایر اسکن ها مانند ام آر آی یا اسکن های هسته ای نیز می تواند در برخی موارد مفید باشد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
شما ممکن است به پزشک خانواده مراجعه کنید. بر اساس یافته های پزشکی به متخصص انکولوژیست یا متخصص غدد ارجاع داده خواهید شد.
از آن جایی که وقت ملاقات با پزشک کوتاه می باشد بهتر است با توجه به اطلاعات زیر خود را برای ملاقات با پزشک آماده کنید.
- در زمان ملاقات با پزشک باید بدانید که آیا باید محدودیتی را رعایت کنید، برای مثال محدودیتی در رژیم غذایی.
- علائمی که تجربه می کنید حتی علائمی که ظاهرا ارتباطی با بیماری شما ندارد را یادداشت کنید.
- اطلاعات کلیدی مانند استرس ها و تغییرات اخیر زندگی خود را در نظر داشته باشید.
- لیستی از تمام داروهایی که مصرف می کنید اعم از ویتامین ها یا مکمل ها را یادداشت کنید.
- به هنگام ملاقات با پزشک سعی کنید با خود همراهی داشته باشید تا شما را در به خاطر سپردن صحبت های پزشک یاری کند.
- هر گونه سوال احتمالی که از پزشک دارید را یادداشت کنید.
زمان ملاقات شما با پزشک محدود است بنابراین می توانید سوالات مهم خود را لیست کنید. برای سندرم کارسینوئید برخی سوالات پایه ای و مهم عبارت است از:
- علت احتمالی علائم من چیست؟
- آیا علل احتمالی دیگری برای سندرم کارسینوئید وجود دارد؟
- بهترین دوره درمانی چه خواهد بود؟
- آیا سندرم کارسینوئید دائمی است یا موقتی؟
- من به مشکلات دیگری نیز دچار هستم، چطور می توانم این شرایط را با هم کنترل کنم؟
- آیا باید محدودیتی را دنبال کنم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ هزینه مراجعه به متخصص چقدر است؟ آیا بیمه چنین خدماتی را پوشش می دهد؟
- آیا بروشور یا وب سایتی وجود دارد که مرا در مورد سندرم کارسینوئید بیشتر راهنمایی کند؟
- آیا باید ویزیت مجدد برای پیگیری علائم سندرم کارسینوئید داشته باشم؟
علاوه بر این خود را برای پاسخ گویی به پرسش های پزشک نیز باید آماده کنید. برخی سوالات احتمالی پزشک در مورد سندرم کارسینوئید عبارت است از:
- چه زمانی برای اولین بار متوجه علائم خود شدید؟
- آیا این علائم دائمی است یا گهگاهی به سراغ شما می آید؟
- شدت علائم شما چقدر است؟
- چه چیزی علائم شما را بهتر می کند؟
- چه چیزیی علائم شما را بدتر می کند؟
درمان بیماری سندرم کارسینوئید
درمان سندرم کارسینوئید عبارت است از درمان سرطان و هم چنین استفاده از داروهایی که بتوان علائم سندرم کارسینوئید را کنترل کرد.
گزینه های درمان سندرم کارسینوئید عبارت است از:
- جراحی: جراحی به منظور برداشت سرطان می تواند به عنوان یک گزینه در نظر گرفته شود. اگر به دلیل پخش شدن احتمالی سرطان نتوان جراحی را انجام داد در آن صورت پزشک می تواند درمان هایی را برای کوچک شدن تومور در نظر داشته باشد. به این ترتیب علائم سندرم کارسینوئید کاهش می یابند.
- استفاده از داروهایی برای انسداد سلول های سرطانی تا مانع از ترشح ترکیبات شیمیایی شوند. تزریق داروهای octreotide و lanreotide می تواند علائم سندرم کارسینوئید از جمله قرمز شدن های پوستی و اسهال را کاهش داد. Octreotide می تواند رشد تومورهای کارسینوئید را آهسته کند.
عوارض جانبی داروهای عنوان شده عبارت است از اسهال، درد شکمی و نفخ که ممکن است در طول زمان فروکش کنند.
- درمان بیولوژیک: داروی قابل تزریقی به نام اینترفرون آلفا که سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند تا بهتر عمل کند می تواند رشد تومورهای کارسینوئیدی را کاهش دهد تا به این ترتیب علائم سندرم کارسینوئید تخفیف یابد. اینترفرون آلفا می تواند عوارض جانبی مهمی مانند خستگی یا علائمی شبیه به آنفلوآنزا را به دنبال داشته باشد.
- قطع منبع خونی که تومورهای کبدی را تغذیه می کنند: در روشی به نام امبولیزاسیون شریان کبدی، پزشک کاتتر را از طریق سوزنی نزدیک به کشاله ران وارد شریان اصلی خونی می کند که به کبد می رسد.
پزشک ذراتی را تزریق می کند که به منظور بستن شریان کبدی طراحی شده اند و جریان خون به سلول های سرطانی را قطع می کنند. به این ترتیب سلول های کبدی سالم باقی می مانند. این روش خطرناک است و تنها در مراکز پزشکی بسیار تخصصی انجام می شود. در مورد مزایا یا خطرات احتمالی این روش با پزشک خود مشورت کنید.
- کشتن سلول های سرطانی در کبد با استفاده از گرما یا سرما: تخریب رادیوفرکانسی، حرارت را از طریق سوزن به سلول های سرطانی کبد منتقل می کند و سبب مرگ سلول های سرطانی می شود. سرما درمانی نیز روشی مشابه است که با فریز کردن تومور عمل می کند. این دو روش معمولا بی خطر است اما کمی ریسک خونریزی و عفونت را به همراه دارد.
- شیمی درمانی: داروهای شیمی درمانی تومورهای کارسینوئید را کوچک می کنند. تاثیرات جانبی این داروها بستگی به نوع داروی شیمی درمانی دریافت شده دارد. در مورد رژیم های شیمی درمانی با پزشک خود مشورت کنید.
درمان های خانگی بیماری سندرم کارسینوئید
در مورد اقدامات شخصی که علائم سندرم کارسینوئید را در شما بهبود می بخشد با پزشک خود صحبت کنید. اقدامات شخصی نمی تواند جایگزین درمان شوند اما می توانند مکمل درمان سندرم کارسینوئید محسوب شوند.
- از مواردی که می توانند سبب قرمزی پوست شود اجتناب کنید. برخی ترکیبات و موقعیت ها می توانند سبب قرمز شدن پوست شوند مانند مصرف الکل یا وعده های غذایی سنگین. برخی افراد در مواجه با استرس یا ناراحتی دچار قرمزی پوست می شوند.
- علل قرمز شدن پوست را دنبال کنید و سعی کنید از قرار گرفتن مجدد در آن موقعیت ها بپرهیزید.
- از مولتی ویتامین ها استفاده کنید: اسهال مزمن می تواند پردازش ویتامین ها و مواد مغذی موجود در غذاهای مصرفی را برای بدن دشوار سازد. مصرف مولتی ویتامین می تواند گزینه خوبی برای شما بوده و در کنترل علائم سندرم کارسینوئید کمک کند. در این مورد می توانید با پزشک خود مشورت کنید.
مقابله و پشتیبانی
شما با یافتن پاسخ این پرسش که چه چیزی منجر به بروز علائم سندرم کارسینوئید در شما می شود می توانید به تخفیف آن ها کمک کنید. اما تشخیص بیماری نادری مانند سندرم کارسینوئید می تواند با استرس همراه باشد. برای یافتن راهی به منظور مقابله با تشخیص سرطان با تیم درمانی خود مشورت کنید و به نکات زیر توجه داشته باشید:
- با افراد مبتلا سندرم کارسینوئید صحبت کنید. گروه های پشتیبانی برای سندرم کارسینوئید به شما کمک می کنند تا با چالش های مشابه در بین افراد مبتلا به سندرم کارسینوئید آشنا شوید.
- مراقب خودتان باشید. سعی کنید شیوه زندگی سالمی داشته باشید. میوه ها و سبزیجات را مورد استفاده قرار دهید. به طور روزمره فعالیت های ورزشی سبک انجام دهید.
تا حد ممکن از میزان استرس ها بکاهید. به اندازه کافی بخوابید. مراقب سلامت ذهن و بدن خود باشید به این ترتیب بهتر می توانید برنامه درمانی خود را برای سندرم کارسینوئید دنبال کنید.