تعریف:
تهوع و استفراغ مداوم در سه ماهه اول دوران بارداری، که نیازمند بستری در بیمارستان باشد.
اتیولوژی:
نامشخص است. سطوح بسیار بالای ßhCG، در نتیجه حاملگی مولار و یا حاملگیهای متعدد دیده می شود. بیماریهای آدرنال نیز ممکن است مطرح باشند. گاهی در همراهی با بیماریهای تیروئیدی دیده می شود، بالا رفتن سطوح ßhCG، سبب ایجاد هیپرتیروئیدی می شود، اما شواهدی مبنی بر این که بیماری تیروئید می تواند ایجاد استفراغ بدخیم در دوران بارداری کند، وجود ندارد.
ریسک فاکتورها:
- سن پایین
- بارداری اول
- سابقه قبلی
- بارداریهای چند قلو
- بارداری مولار
- اختلالات عملکرد تیروئید و یا آدرنال
- فاکتورهای اجتماعی- روانی
اپیدمیولوژی:
نادر است، 1 مورد در هر 1000 بارداری دیده می شود.
شرح حال:
تهوع و استفراغ شدید، بی اشتهایی، دهیدراسیون، کاهش شدید وزن، علایم بر اساس عوارض.
معاینه بالینی:
معاینه عمومی: دهیدراسیون، علایمی از زردی و آنمی.
لمس شکم: بزرگ بودن سایز رحم (بارداریهای متعدد)، تندرنس ناشی از سایر علل، سمع از نظر صداهای روده باید انجام شود (از نظر رد علل جراحی)، سمع ضربان قلب جنین (حاملگیهای چند قلو و یا حاملگی مولار).
پاتولوژی:
نامشخص.
ارزیابیها:
آزمایش خون: FBC (بررسی هموگلوبین از نظر آنمی) (ناشی از بی اشتهایی)، شمارش گلبولهای سفید (از نظر رد عفونت)، PVC (از نظر دهیدراسیون)، U&E، اختلالات الکترولیتی، تستهای عملکردی کلیوی، تستهای عملکرد کبد (به ویژه در موارد وجود زردی)، تستهای عملکردی تیروئید، سطوح ßhCGسرم که در حاملگی مولار بالاست. آزمایشات ادراری: آنالیز ادراری (وجود عفونت ادراری را رد کنید)، بررسی از نظر وجود کتونوری.
سایر روشهای تشخیصی: سونوگرافی، از نظر بارداری دوقلو و یا حاملگی مولار.
درمان:
پذیرش در بیمارستان: تجویز داروهای ضد استفراغ (نظیر پروکلرپرازین، متوکلوپرامید 10 میلی گرم هر 8 ساعت، وریدی). هیدراسیون با سرم سالین وریدی، ترکیبات ویتامین، شامل تیامین (برای پیشگیری از انسفالوپاتی ورنیکه)، حمایت عاطفی- روانی.
موارد شدید: مواد مغذی ایزواسمولار، آسپیراسیون منظم معدی، TPN.
مانیتور: تعادل الکترولیتی، گلوکز خون در صورت وجود کتون در آزمایش ادرار.
توصیه: رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش تعداد دفعات غذا خوردن، خودداری از مصرف غذاهای چرب و پر ادویه.
پیگیری: میزان افزایش وزن مادر و رشد جنین را به طور مرتب پیگیری کنید.
عوارض: استفراغ بسیار شدید، ممکن است سبب ایجاد هیپوولمی، اختلالات الکترولیتی، پلی نوروپاتی ( ناشی از کمبود ویتامینهای B )، اختلال عملکرد کبد و کلیه شود.
پیش آگهی:
بیشتر موارد، با دریافت مراقبتهای مناسب و کافی بهبود می یابند. در موارد کنترل نشده، ممکن است استفاده از کورتیکواستروئیدها موثر باشد.
1- Hyperemesis gravidarum
کتاب: مروری سریع بر بیماری های زنان و مامایی
نوشته: میشا داتا، لوئیس رندال، نانومی هولمز
ترجمه: دکتر سارا آرین مهر
زیر نظر: دکتر فاطمه قائم مقامی (استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران)