سینوزیت مزمن علائم، علل، تشخیص و درمان

سینوزیت مزمن بیماری شایعی است که در آن حفره های پیرامون مسیر بینی که به نام سینوس خوانده می شود دچار التهاب و تورم می گردند، تورمی که با وجود درمان حداقل به مدت 12 هفته به طول می انجامد. سینوزیت مزمن در تخلیه بینی اشکال ایجاد می کند و سبب ساخت مخاط بینی می گردد. در شرایطی که فرد به سینوزیت مزمن مبتلا است امکان تنفس از راه بینی دشوار می گردد. نواحی پیرامون چشم ها و صورت ممکن است متورم شده و در ناحیه صورت احساس درد یا حساسیت نسبت به لمس وجود داشته باشد. سینوزیت مزمن می تواند ناشی از ابتلا به عفونت و یا انحراف تیغه بینی باشد. انحراف تیغه بینی عموما در جوانان و افراد بالغ میانسال روی می دهد اما کودکان نیز می توانند به این شرایط دچار شوند.

علائم سینوزیت مزمن

در توضیح علائم سینوزیت مزمن باید توجه داشت تایید تشخیص التهاب بینی از علائم اولیه سینوزیت مزمن می باشد. علائم سینوزیت مزمن عبارت است از:

ترشحات غلیظ از بینی یا پشت گلو
انسداد و احتقان بینی که دشواری در تنفس از راه بینی را به همراه دارد
درد، تورم، حساسیت به لمس در اطراف چشم ها، گونه یا پیشانی
کاهش حس بویایی و چشایی در افراد بالغ
سرفه در کودکان

سایر علائم سینوزیت مزمن عبارت است از:

درد گوش ها
درد در فک بالایی و دندان ها
سرفه هایی که شب هنگام تشدید می گردد
گلودرد
تنفس دشوار شب هنگام
خستگی و تحریک پذیری
تهوع

سینوزیت مزمن و سینوزیت حاد علائم اولیه مشابهی دارند اما سینوزیت حاد نوعی عفونت موقتی می باشد که اغلب به دنبال سرماخوردگی روی می دهد. علائم سینوزیت مزمن به مدت طولانی ادامه دارد. تب از علائم سینوزیت مزمن محسوب نمی شود اما در سینوزیت حاد احتمال بروز تب وجود دارد.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

شما ممکن است اپیزودهای متعددی از سینوزیت حاد را تجربه کنید که کمتر از چهار هفته ادامه دارد و این قبل از سینوزیت مزمن روی می دهد. ممکن است این سوال ایجاد شود که برای درمان سینوزیت به چه دکتری مراجعه کنیم؟ در پاسخ به این پرسش توجه داشته باشید که شما برای ارزیابی و بررسی سینوزیت مزمن می توانید به متخصص حلق، گوش و بینی یا متخصص آلرژی مراجعه کنید. در موارد زیر مراجعه به پزشک متخصص توصیه می شود:

شما به دفعات به سینوزیت دچار شده اید و این شرایط به درمان پاسخ مثبتی نشان نداده است
علائم سینوزیت بیش از هفت روز ادامه داشته باشد
علائم سینوزیت بعد از مراجعه به پزشک بهبود نیابد

در موارد زیر مراجعه فوری به پزشک متخصص ضرورت خواهد داشت:

تب بالا
تورم و قرمزی پیرامون چشم ها
سردرد شدید
گیجی
دو بینی یا سایر تغییرات در بینایی
سفتی گردن

علت سینوزیت مزمن

شایع ترین علل سینوزیت مزمن عبارت است از:

علت سینوزیت مزمن (پولیپ های بینی): پولیپ ها توده هایی هستند که مسیر تنفسی یا سینوس ها را مسدود می سازند.
علت سیوزیت مزمن (انحراف تیغه بینی): انحراف تیغه بینی می تواند مسیر سینوس را مسدود یا محدود کند.
علت سینوزیت مزمن (سایر مشکلات): عوارض ناشی از سیستیک فیبروزیس، رفلاکس مری-معده یا بیماری های مرتبط با سیستم ایمنی مانند اچ آی وی می تواند انسداد مجرای بینی را همراه داشته باشد.
علت سینوزیت مزمن (عفونت های مسیر تنفسی): عفونت های مسیر تنفسی که اغلب به صورت سرماخوردگی مشخص می گردد سبب التهاب و ضخیم شدگی مخاط سینوس و انسداد تخلیه مخاط می گردد. این عفونت ها اغلب منشا باکتریایی، ویروسی یا قارچی دارند.
علت سینوزیت مزمن (آلرژی هایی مانند تب یونجه): التهابی که در نتیجه آلرژی رخ می دهد می تواند سبب انسداد سینوس و سینوزیت مزمن گردد.

فاکتورهای خطر سینوزیت مزمن

در موارد زیر احتمال ابتلا به سینوزیت مزمن افزایش می یابد:

وجود ناهنجاری هایی در مسیر بینی: مانند انحراف تیغه بینی یا پولیپ بینی احتمال ابتلا به سینوزیت مزمن را به دنبال دارد
آسم: ابتلا به آسم احتمال ابتلا به سینوزیت مزمن را به همراه دارد
حساسیت به آسپرین: حساسیت به آسپرین سبب بروز مشکلات تنفسی و سینوزیت مزمن می گردد
اختلال در سیستم ایمنی: اختلالاتی مانند اچ آی وی یا سیستیک فیبروزیس با احتمال برز سینوزیت مزمن ارتباط دارد
ابتلا به تب یونجه یا سایر شرایط آلرژیک: این شرایط نیز بر سینوس ها تاثیر گذاشته و احتمال ابتلا به سینوزیت مزمن را در پی دارد.
قرار گرفتن مکرر در معرض آلاینده ها: آلاینده هایی مانند دود سیگار نیز می تواند احتمال بروز سینوزیت مزمن را در پی داشته باشد.

عوارض سینوزیت مزمن

عوارض سینوزیت مزمن عبارت است از:

عوارض سینوزیت مزمن (مننژیت): مننژیت عفونتی است که در نتیجه التهاب غشاها و مایعات پیرامون مغز و نخاع روی می دهد.
عوارض سیوزیت مزمن (سایر عفونت ها): برخی عفونت های غیر شایع مانند استئومیلیت یا سلولیت که می تواند از طریق استخوان ها یا پوست منتشر گردد.
عوارض سینوزیت مزمن (عوارض سینوزیت بر چشم): اگر عفونت به چشم ها منتشر گردد در ان صورت سبب کاهس دید و حتی نابینایی می گردد، که ممکن است به طور دائمی روی دهد.
عوارض سینوزیت مزمن (از دست دادن حس بویایی به طور کامل یا نسبی): انسداد بینی و یا التهاب عصب بینی می تواند سبب از دست رفتن حس بویایی به طور دائم یا موقتی شود.

تشخیص سینوزیت مزمن

پزشک متخصص ممکن است در بینی، صورت و فضای داخلی بینی شما حساسیت به لمس را درک کند. سایر روش های تشخیص سینوزیت مزمن عبارت است از:

تشخیص سینوزیت مزمن (اندوسکوپی بینی): با استفاده از لوله ای منعطف به نام اندوسکوپ فضای داخلی سینوس ها بررسی می گردد.
تشخیص سینوزیت مزمن (تست های تصویربرداری): با استفاده از تصاویری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی ممکن است جرئیاتی از سینوس ها و فضای داخلی بینی مشخص گردد. این تصاویر انسدادهای فیزیکی یا التهاب عمیق در سینوس ها را نشان می دهد، التهابات و عفونت هایی که با استفاده از اندوسکوپ به درستی قابل شخیص نمی باشد.
تشخیص سینوزیت مزمن (کشت مخاط بینی و سینوس): کشت مخاط بینی عموما برای بررسی سینوزیت مزمن استفاده نمی شود. اما زمانی که سینوزیت به درمان پاسخ ندهد و یا شرایط تشدید گردد در آن صورت کشت بافت به تعیین علت سینوزیت (برای مثال علت باکتریایی یا قارچی) کمک خواهد کرد.
تشخیص سینوزیت مزمن (تست آلرژی): اگر پزشک متخصص به وجود شرایطی مانند آلرژی مشکوک شود در آن صورت ممکن است انجام تست پوستی آلرژی توصیه شود. تست پوستی روشی بی خطر و سریع می باشد که به مشخص شدن آلرژن کمک خواهد کرد.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اطلاعات زیر شما را برای ملاقات با پزشک در مورد سینوزیت مزمن آماده خواهد ساخت:

لیستی از علائمی که تجربه می کنید فراهم سازید. علائم به ظاهر غیر مرتبط خود را نیز در این لیست قرار دهید.
اطلاعاتی مانند سابقه آلرژی یا آسم را یادداشت کنید.
داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که استفاده می کنید، دوز و دفعات مصرف را یادداشت کنید.
سوالاتی که در ذهن دارید را لیست بفرمایید.
به هنگام ملاقات با پزشک همراهی با خود داشته باشید.

برخی سوالات پایه ای در مورد سینوزیت مزمن که می توانید با پزشک خود در میان گذارید عبارت است از:

علت احتمالی علائم من چیست؟
چه علل احتمالی دیگری را می توان برای این علائم در نظر داشت؟
چه تست هایی را باید انجام دهم؟
آیا این شرایط موقتی است یا دائمی؟
چه رویکردهای درمانی برای درمان سینوزیت مزمن وجود دارد؟
چه محدودیت هایی را باید رعایت کنم؟
آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
آیا بروشور یا وب سایتی وجود دارد که برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سینوزیت مزمن بتوانم به آن مراجعه کنم؟

به خاطر داشته باشید پزشک نیز سوالاتی را در مورد علائمی که تجربه می کنید خواهد پرسید. برخی از سوالات احتمالی پزشک در مورد سینوزیت مزمن عبارت است از:

علائم شما از چه زمانی آغاز شده است؟
آیا این علائم دائمی است یا گهگاهی به سراغ شما می آید؟
آیا علائم شدیدی را تجربه می کنید؟
آیا عاملی وجود دارد که سبب بهبود علائم شما شود؟
آیا عاملی وجود دارد که سبب تشدید علائم شما گردد؟

درمان سینوزیت مزمن

هدف از درمان سینوزیت مزمن درمان علامتی می باشد. در درمان علامتی سینوزیت مزمن موارد زیر مورد نظر خواهد بود:

کاهش التهاب بینی
حفظ تخلیه مناسب بینی
حذف عامل زمینه ای دخیل در ایجاد سینوزیت مزمن
کاهش دفعاتی که فرد دچار سینوزیت مزمن می گردد

درمان هایی که به منظور تخفیف علائم سینوزیت مزمن انجام می گردد عبارت است از:

درمان سینوزیت مزمن (شستشوی بینی با سالین) : اسپری ها و محلول های مخصوص شستشوی بینی سبب تخلیه بینی از محرک ها و آلرژن می گردد.
درمان سینوزیت مزمن (کورتیکواستروئیدهای بینی) : کورتیکواستروئیدهای بینی به فرم اسپری به پیشگیری و درمان التهاب کمک می کنند. مثال هایی از کورتیکواستروئیدهای بینی عبارت است از فلوتیکازون، تریامسینولون و بکلومتازون. اگر استفاده از این اسپری ها به اندازه کافی برای شما موثر نباشد در آن صورت می توانید محلول شستشوی بینی را با قطراتی از بکلومتازون میکس کنید.
درمان سینوزیت مزمن (کورتیکواستروئیدهای تزریقی): این داروها برای تخفیف التهاب ناشی از سینوزیت شدید موثر می باشد مخصوصا اگر فرد به پولیپ بینی دچار باشد. کورتیکواستروئیدهای خوراکی به دنبال مصرف طولانی مدت عوارض جانبی شدیدی را به همراه دارند. بنابراین استفاده از این داروها در مواردی مجاز می باشد که فرد به علائم شدید دچار گردد.
درمان سینوزیت مزمن (حساسیت زدایی نسبت به آسپرین) : اگر شما در نتیجه واکنش نسبت به آسپرین علائمی را نشان دهید در آن صورت پزشک متخصص تدریجا دوزهایی از آسپرین را برای شما تجویز می کند تا تحمل شما نسبت به آن افزایش یابد.

آنتی بیوتیک ها (درمان سینوزیت مزمن)

آنتی بیوتیک ها در صورتی در درمان سینوزیت مزمن مورد توجه قرار دارند که عامل ایجاد سینوزیت عفونتی باکتریایی باشد.

ایمونوتراپی (درمان سینوزیت مزمن)

اگر علت ایجاد سینوزیت مزمن آلرژی باشد در آن صورت شات های آلرژی برای کاهش واکنش بدن نسبت به آلرژن ها استفاده می شود تا شرایط بهبود یابد.

جراحی سینوزیت مزمن

در شرایطی که مقاومت نسبت به درمان سینوزیت مزمن وجود داشته باشد ممکن است جراحی سینوزیت مزمن به عنوان یک گزینه در نظر گرفته شود. به این منظور پزشک متخصص از لوله ای باریک و منعطف که مجهز به نور می باشد مسیر سینوس ها را بررسی می کند. بسته به منبع انسداد پزشک متخصص از ابزارهای متعددی برای برداشت رفع انسداد استفاده خواهد کرد. برای بهبود تخلیه بزرگ کردن مجرای سینوس نیز به عنوان یک گزینه در درمان سینوزیت مزمن مورد توجه قرار دارد.

درمان خانگی سینوزیت مزمن

اقدامات زیر شما را در بهبود علائم سینوزیت مزمن یاری خواهد داد:

استراحت: استراحت کردن بدن را در مبارزه با التهاب یاری می دهد و ریکاوری را سرعت می بخشد.
نوشیدن مایعات: نوشیدن آب و آبمیوه به رقیق شدن ترشحات مخاطی و بهبود تخلیه کمک می کند. از مصرف نوشیدنی های حاوی الکل و کافئین خودداری کنید زیرا سبب دهیدراته شدن بدن می گردد. نوشیدن الکل سبب تشدید تورم دیواره سینوس و بینی و درنهایت سینوزیت مزمن می گردد.
مرطوب کردن حفره های سینوس: حوله ای را روی سر خود قرار دهید سپس کاسه ای از آب گرم را زیر بینی خود قرار داده و تنفس کنید. اجازه دهید بخار به سمت صورت شما برخورد کند. یا دوش آب گرم بگیرید. هوای مرطوب به تخفیف درد و تخلیه مخاط ناشی از سینوزیت مزمن کمک خواهد کرد.
از کمپرس گرم روی صورت خود استفاده کنید: دستمال یا حوله ای مرطوب را روی بینی، گونه هاو چشم های خود قرار دهید تا درد صورت ناشی از سینوزیت مزمن تخفیف یابد.
مجرای بینی خود را شستشو دهید: با استفاده از بطری فشاری مخصوصی می توانید مسیر بینی خود را شستشو دهید. این درمان خانگی سینوزیت مزمن لاواژ بینی نام دارد که به تمیز کردن سینوس های شما کمک خواهد کرد.
به هنگام خوابیدن سرخود را کمی بالاتر قرار دهید: به این ترتیب از میزان احتقان ناشی از سینوزیت مزمن کاسته می شود.

پیشگیری از سینوزیت مزمن

اقدامات زیر شما را در پیشگیری از ابتلا به سینوزیت مزمن در امان می دارد:

پیشگیری از سینوزیت مزمن (پرهیز از ابتلا به عفونت های فوقانی دستگاه تنفسی): از تماس با افرادی که به سرماخوردگی مبتلا می باشند اجتناب کنید. دست های خود را مرتب با آب و صابون شستشو دهید. شستشوی مکرر دست ها پیش از هر وعده غذایی از اهمیت برخوردار می باشد.
پیشگیری از سینوزیت مزمن (آلرژی خود را کنترل کنید): برای مانیتور علائم آلرژی تحت نظر متخصص قرار داشته باشید.
پیشگیری از سینوزیت مزمن (از تماس با دود سیگار و آلاینده های هوایی اجتناب کنید): دود سیگار و آلاینده های هوایی سبب تحریک ریه ها و مسیر بینی می گردد.
پیشگیری از سینوزیت مزمن: (از دستگاه بخور استفاده کنید): اگر هوای منزل شما خشک می باشد می توانید با استفاده از دستگاه بخور رطوبتی را به فضای داخلی منزل خود بیافزایید به این ترتیب احتمال ابتلا به سینوزیت کاهش می یابد. دستگاه بخور خود را تمیز نگاه دارید.

منبع: وبسایت http://www.mayoclinic.org

مطالب زیر را بخوانید

سینوزیت حاد علائم، علل، تشخیص و درمان