سنگ مثانه چیست؟
سنگ مثانه توده سختی از مواد معدنی در مثانه شما است. سنگ مثانه زمانی ایجاد می شود که مواد معدنی موجود در ادرار به کریستال تبدیل می گردند. این اغلب زمانی اتفاق می افتد که شما قادر به تخلیه کامل مثانه خود نیستید.
نشانه ها و علائم سنگ مثانه از درد شکمی شدید تا وجود خون در ادرار شما متفاوت هستند. در برخی مواقع، سنگ مثانه موجب بروز هیچ گونه علائمی نمی شود. سنگ های کوچک ممکن است بدون نیاز به درمان دفع شوند اما برخی از سنگ های مثانه برای درمان نیاز به دارو یا جراحی دارند. در صورت عدم درمان سنگ مثانه، این سنگ ها ممکن است موجب بروز عفونت و سایر مشکلات شوند.
سنگ مثانه: علائم
برخی مواقع سنگ مثانه حتی سنگ های بزرگ علائمی را ظاهر نمی سازند. اما اگر سنگ مثانه دیواره مثانه را تحریک کند یا خروج ادرار را دچار مشکل نماید، نشانه ها و علائم سنگ مثانه شامل موارد زیر خواهد بود:
- درد قسمت پایینی شکم
- در مردان درد یا ناراحتی در آلت تناسلی یا بیضه ها
- احساس سوزش حین ادرار کردن
- ادرار کردن مکرر
- مشکل در ادرار کردن یا اختلال در جریان ادرار
- وجود خون در ادرار
- تیرگی یا کدر بودن رنگ ادرار
سنگ مثانه: تشخیص
تشخیص سنگ مثانه به کمک اقدامات زیر انجام می گیرد:
- معاینه فیزیکی. در تشخیص سنگ مثانه، پزشک شما ممکن است قسمت پایینی شکم را برای بررسی بزرگ شدن مثانه لمس کند و یا معاینه رکتال را برای بررسی بزرگ شدن پروستات انجام دهد. شما همچنین پیرامون نشانه ها یا علائم خود با او صحبت می کنید.
- آنالیز ادرار. برای تشخیص سنگ مثانه نمونه ادراری از شما گرفته می شد که وجود مقدار اندک خون، باکتری یا مواد معدنی کریستال شده در ادرار بررسی می شود. آنالیز ادرار در تشخیص سنگ مثانه همچنین در تشخیص وجود عفونت مجاری ادراری که می تواند عامل سنگ مثانه باشد و یا در اثر آن ایجاد شود کمک کننده است.
- سی تی اسکن. سی تی اسکن از پرتوهای ایکس و کامپیوتر برای اسکن سریع استفاده می کند و تصاویر واضحی از درون بدن شما ایجاد می کند. سی تی اسکن می تواند سنگ مثانه کوچک را نیز شناسایی کرده و یکی از حساس ترین تست ها برای تشخیص تمام انواع سنگ مثانه محسوب می شود.
- سونوگرافی. سونوگرافی در تشخیص سنگ مثانه از انعکاس های امواج صوتی از اندام ها و ساختارهای داخل بدن برای ایجاد تصاویری استفاده می کند و بدین ترتیب در تشخیص سنگ مثانه کمک کننده است.
- اشعه ایکس. استفاده از اشعه ایکس برای تصویربرداری از کلیه ها، حالب ها و مثانه می تواند در تشخیص وجود سنگ در سیستم ادراری کمک کند. اما نوع سنگ مثانه در این روش تصویربرداری مشخص نمی شود.
سنگ مثانه: درمان
درمان سنگ مثانه عموما با برداشت آن انجام می گیرد. پزشک به شما توصیه می کند که روزانه مقدار زیادی آب مصرف کنید تا به دفع طبیعی سنگ مثانه کمک نمایید. با این حال، از آن جایی که سنگ مثانه اغلب در اثر ناتوانی در تخلیه کامل مثانه ایجاد می شود، این کار برای رفع سنگ مثانه کافی نخواهد بود. در بیشتر موارد درمان سنگ مثانه به کمک برداشت آن انجام می گیرد.
درمان سنگ مثانه: شکستن سنگ
سنگ مثانه اغلب به کمک روشی به نام سیستولیتولاپاکسی برداشته می شود. در این روش برای درمان سنگ مثانه، یک لوله کوچک مجهز به دوربین از راه میزراه وارد مثانه می شود تا سنگ مثانه را به تصویر بکشد. پزشک شما از یک لیزر یا وسیله سونوگرافی برای شکستن سنگ مثانه به قطعات کوچک و قابل دفع استفاده می کند. لیتوتریپترهای دستی از انرژی صوتی برای شکست سنگ مثانه به قطعات کوچک که از طریق ادرار قابل دفع باشند استفاده می نمایند. لیتوتریپتر لیزری از پرتو لیزری برای شکست سنگ مثانه استفاده می کند.
قبل از انجام این روش برای درمان سنگ مثانه، قسمت پایین تنه شما بی حس می شود و یا ممکن است تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد و در طول سنگ شکنی دردی احساس نکنید. عواقب ناشی از سیستولیتولاپاکسی برای درمان سنگ مثانه شایع نیستند اما عفونت های مجاری ادراری، تب، ایجاد شکاف در مثانه یا خونریزی ممکن است رخ دهد. برای کاهش خطر بروز عفونت، پزشک ممکن است قبل و بعد از این روش برای درمان سنگ مثانه آنتی بیوتیک تجویز نماید. حدود یک ماه بعد از سیستولیتولاپاکسی، پزشک عدم وجود قطعاتی از سنگ مثانه را تایید می کند.
درمان سنگ مثانه: جراحی
در مواردی سنگ مثانه که بسیار بزرگ یا سخت بوده و قابل شکستن نیست، به کمک جراحی برداشته می شود. در این موارد، پزشک شما برشی در مثانه ایجاد کرده و به طور مستقیم سنگ مثانه را برمی دارد.
