ویروس HPV در زنان
ویروس پاپیلومای انسانی که به اختصار ویروس اچ پی وی (ویروس HPV) نامیده می شود از طریق تماس پوستی حین انواع نزدیکی اعم از نزدیکی دهانی، مقعدی یا تماس با ناحیه تناسلی (مانند تماس دست با این ناحیه) منتقل می شود. استفاده از کاندوم در پیشگیری از انتقال ویروس HPV نقش چندانی ندارد زیرا کاندوم تمامی ناحیه تناسلی را به خوبی نمی پوشاند. ریسک ابتلا و انتقال ویروس HPV در افرادی زیاد است که رفتارهای جنسی پر خطر دارند. برآورد می شود 75 تا 80 درصد افرادی که به لحاظ جنسی فعال هستند تا قبل از 50 سالگی به ویروس HPV مبتلا می شوند. ویروس اچ پی وی در زنان در 10 تا 20 درصد موارد پایدار باقی می ماند. در این شرایط احتمال ایجاد تغییرات پیش سرطانی در دهانه رحم و در نهایت تبدیل این تغییرات به سرطان دهانه رحم وجود دارد. تبدیل ویروس اچ پی وی در زنان به سرطان دهانه رحم فرایندی است که ممکن است 20 سال به طول بیانجامد. در کشورهای در حال توسعه سرطان دهانه رحم یکی از شایع ترین سرطان های زنان می باشد که در مجموع 25% همه سرطان های زنان را شامل می شود.
بیش از 100 نوع ویروس HPV شناسایی شده است، بیش از 40 مورد از انواع ویروس HPV در عفونی کردن دهانه رحم نقش دارد اما حدود 15 درصد انواع ویروس HPV منجر به ایجاد سرطان دهانه رحم می گردد. انواع پر خطر و کم خطر ویروس HPV عبارت است از:
- ویروس اچ پی وی 6 و 11 در 90 درصد موارد منجر به ایجاد زگیل های تناسلی می شود. این انواع ویروس HPV کم خطر هستند زیرا منجر به سرطان دهانه رحم نمی شوند.
- انواع 16 و 18 ویروس HPV پر خطر می باشد زیرا در 70 درصد موارد به سرطان دهانه رحم تبدیل می شوند. انواع 45 و 31 ویروس HPV نیز پر خطر می باشند زیرا 5 تا 10 درصد موارد سرطان دهانه رحم به دلیل این نوع از ویروس HPV ایجاد شده است.
در اغلب موارد بدن افراد قادر به پاکسازی ویروس HPV می باشد اما در برخی موارد عفونت ناشی از ویروس HPV از بین نرفته و مزمن می شود. عفونت مزمن، مخصوصا عفونتی که ناشی از انواع پر خطر ویروس HPV باشد می تواند منجر به سرطان دهانه رحم شود. علاوه بر سرطان دهانه رحم ابتلا به ویروس اچ پی وی در زنان احتمال ابتلا به سرطان ولوو و واژن، دهان، مقعد و گلو را نیز به دنبال دارد.
ویروس اچ پی وی در زنان: واکسیناسیون
در حال حاضر دو واکسن علیه ویروس HPV در دسترس می باشد که یکی از آن ها ایمنی را علیه انواع 16 و 18 ویروس HPV و دیگری علیه6 و 11 و 16 و 18 ایجاد می کند کهدر ایران بیشتر نوع دوم تزریق می شود. نتایج حاصل از تحقیقات بالینی نشان داده است مصرف هر دو واکسن ویروس HPV بی خطر می باشند. استفاده از واکسن اچ پی وی در صورتی موثر است که واکسن قبل از مواجه با ویروس استفاده شود. بنابراین توصیه می شود واکسن اچ پی وی پیش از آغاز فعالیت جنسی استفاده شود. سازمان بهداشت جهانی آغاز انجام واکسیناسیون علیه ویروس HPV را برای دختران از سن 9 تا 13 سالگی توصیه می کند. لازم به ذکر است که استفاده از واکسن اچ پی وی به معنی عدم انجام غربالگری سرطان دهانه رحم نیست.
ویروس اچ پی وی در زنان: پاتولوژی
در چرخه سلولی، ژن ها در رشد، تقسیم و مرگ سلولی (آپاپتوز) دخالت دارند. ژن هایی که به رشد، تقسیم و زنده ماندن سلول کمک می کنند انکوژن نامیده می شوند. ژن هایی که رشد سلولی را تحت کنترل در می آورند یا سبب مرگ سلولی در زمان مناسب می شوند ژن های سرکوب کننده تومور نامیده می شوند. ویروس HPV منجر به تولید دو انکو پروتئین به نام های E6 و E7 می شود. این دو پروتئین با تاثیر بر پروتئین هایی به نام p53 و pRB بر بیان ژن های سرکوب کننده تومور نقش دارد. به این ترتیب سلول های دهانه رحم به طور خارج از کنترلی رشد می کند و تغییرات سلولی ایجاد می شود که احتمال سرطانی شدن آن وجود دارد.
ویروس اچ پی وی در زنان: غربالگری و تفسیر نتایج
به منظور تشخیص وجود ویروس اچ پی وی در زنان تست اچ پی وی انجام می شود. این روش با یا بدون انجام پاپ اسمیر در غربالگری سرطان دهانه رحم نقش دارد. اگر نتایج تست پاپ اسمیر و تست اچ پی وی نرمال باشد در آن صورت تکرار غربالگری ها به 3 یا 5 سال آینده موکول خواهد شد. نتایج غیر نرمال به صورت ASC-US,AGC, ,LSIL, HSIL ASC-H یا AIS نمایش داده می شود. تغییرات سلولی که با عنوان دیسپلازی، نئوپلازی و یا پیش سرطانی خوانده می شود غیر نرمال می باشد اما به معنی ابتلا به سرطان دهانه رحم نیست. در بین نتایج غیر نرمال ضایعات اینترا اپیتلیال سنگفرشی با درجه بالا که به اختصار HSIL نامیده می شود نوع شدید دیسپلازی می باشد. این تغییرات شدید در اثر ابتلا به ویروس اچ پی وی در زنان ایجاد می شود و در صورت عدم درمان مناسب احتمال سرطانی شدن آن وجود دارد. ضایعات AIS یا آدنوکارسینومای درجا ضایعات پیشرفته ای هستند که در بافت گلاندولار دهانه رحم یافت می شوند. این ضایعات در صورت عدم درمان به سرطان دهانه رحم تبدیل می شوند. در این شرایط گام بعدی انجام نمونه برداری درمانی به منظور برداشت بافت غیر نرمال و کولپوسکوپی می باشد.
