سندرم تخمدان پلی کیستیک و عوارض آن
سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی اختلال هورمونی می باشد که در سنین باروری روی می دهد. خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است دچار پریودهای نامنظم شوند. همچنین ممکن است تولید هورمون مردانه در آن ها افزایش یابد. علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک مختلف می باشد اما علت سندرم تخمدان پلی کیستیک چندان مشخص نمی باشد. در مقاله پیش رو به لیست کردن عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک می پردازیم.
عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک
عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارت است از:
- مقاومت انسولین: مقاومت انسولین یکی از مهم ترین عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشد. انسولین هورمونی است که به حرکت قند خون از جریان خون به سلول ها کمک می کند تا سلول ها انرژی لازم را دریافت کنند. زمانی که سلول ها به انسولین پاسخ نشان ندهند مقدار قند خون افزایش می یابد. علاوه بر این تولید انسولین نیز بیشتر می گردد. افزایش مقدار انسولین سبب افزایش اشتها و اضافه وزن می گردد. همچنین افزایش مقدار انسولین احتمال ابتلا به دیابت نوع دو و سندرم متابولیک را به دنبال دارد. افزایش تولید انسولین افزایش تولید آندروژن را همراه دارد. افزایش آندروژن نیز مسئول بروز علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشد. بیش از نیمی از خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاومت انسولین را به عنوان عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک تجربه می کنند.
- سندرم متابولیک: سندرم متابولیک یکی از عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشد. سندرم متابولیک زمانی روی می دهد که بدن نتواند در تولید ترکیبات شیمیایی و فرایندهای ضروری در تولید انرژی تعادل مناسبی برقرار کند. از علائم سندرم متابولیک می توان به مقاومت انسولین، افزایش قند خون، چاقی، افزایش کلسترول و افزایش فشار خون اشاره کرد. ابتلا به سندرم متابولیک احتمال ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
- دیابت نوع دو: احتمال ابتلا به دیابت نوع دو از عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشد. در صورت عدم درمان مناسب دیابت نوع دو احتمال آسیب به کلیه ها، نابینایی، آسیب به اعصاب محیطی و از دست رفتن شنوایی وجود دارد. ابتلا به دیابت نوع دو احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را در پی دارد. حدود نیمی از خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ابتلا به دیابت نوع دو یا پیش دیابتی شدن را به عنوان عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک تجربه می کنند.
- چاقی: چاقی یکی دیگر از عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشد. چاقی در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک در نتیجه عدم تعادل هورمونی، افزایش ذخیره چربی به دلیل مقاومت انسولینی، اختلال متابولیک یا ترکیبی از عوامل مذکور ایجاد می شود. اغلب خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک چاقی را به عنوان یکی از عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک تجربه می کنند.
- بیماری قلبی و افزایش فشار خون: احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی یکی از عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشد. بیماری های قلبی عروقی شامل طیفی از بیماری ها مانند بیماری های شریانی قلبی، آترواسکلروزیس، افزایش فشار خون و کاردیومیوپاتی می باشد. ریسک ابتلا به تمامی بیماری های نامبرده به عنوان عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک بالا می باشد. فاکتورهای متعددی در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک احتمال بروز عوارض قلبی را افزایش می دهد. از جمله این فاکتورها می توان به مقاومت انسولین و سندرم متابولیک اشاره کرد. بنابراین متخصصین زنان به خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک توصیه می کنند تا غربالگری های بیماری های قلبی را به طور مرتب دنبال کنند.
- اختلالات خلقی: خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر در خطر ابتلا به تغییرات خلقی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن قرار دارند. برخی فاکتورها در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک احتمال ابتلا به اختلالات خلقی را افزایش می دهد. افزایش غیر نرمال آندروژن ها و سایر هورمون ها به احتمال بروز اختلالات خلقی در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مربوط می باشد.
- التهاب: التهاب پاسخ طبیعی و محافظتی بدن نسبت به عفونت یا آسیب می باشد. اما در برخی موارد التهاب به چند طریق خطرناک به بدن آسیب می رساند. برای مثال سخت شدن شریان های عروقی از مهم ترین فاکتورهای خطر حمله قلبی و سکته مغزی محسوب می شود. برخی شواهد نشان می دهد خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک به مدت طولانی سطح اندکی از التهاب را در بدن خود تجربه می کنند. در حال حاضر مشخص نیست آیا التهاب در نتیجه چاقی یا اختلال متابولیک روی می دهد یا خیر. همچنین مشخص نیست التهاب مزمن در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک آیا پیامدهای طولانی مدتی را برای آن ها در پی دارد یا خیر.
با توجه به افزایش احتمال بروز عوارض قلبی و متابولیک در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک چه توصیه هایی برای غربالگری مناسب این بیماران وجود دارد؟
دکتر ساره پور رستمی متخصص زنان، مامائی و نازایی عنوان می کنند که برای افرادی که پریود نامرتب، چاقی، موهای زاید دارند حتما سونوگرافی بشوند و این افراد شناسایی بشوند.
دکتر ساره پوررستمی
جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
سرکار خانم دکتر ساره پور رستمی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دارای بیش از 20 سال سابقه طبابت و فعالیت در حوزه سلامت و بهداشت زنان، زایمان و نازایی می باشند.
