اکو قلب جنین با استفاده از امواج صوتی و سونوگرافی انجام می شود و هدف آن ارزیابی قلب جنین قبل از زایمان می باشد. اکو قلب جنین زمانی انجام می شود که جنین هنوز متولد نشده و در داخل رحم قرار دارد. اکو قلب جنین عمدتا در سه ماهه دوم بارداری حدود هفته 18 ام تا 24 ام انجام می گردد. اکو قلب جنین مشابه سونوگرافی بارداری می باشد. اکو قلب جنین به صورت سونوگرافی شکمی یا واژینال انجام می شود. در روش شکمی ابتدا ژلی شفاف روی شکم مالیده می شود تا میزان اصطکاک کاسته شود، سپس پروب دستگاه سونوگرافی روی شکم حرکت می کند. پروب امواج صوتی را به ارگان های داخلی ارسال کرده و انعکاس امواج منجر به ایجاد تصویری از ارگان های داخلی روی صفحه کامپیوتر می شود. ژل همچنین کمک می کند تا امواج صوتی بهتر منتقل گردد. در سونوگرافی ترانس واژینال پروب کوچک تری داخل واژن قرار می گیرد. اکو قلب جنین تصویری را از جزئیات قلب جنین فراهم می کند که در مقایسه با سونوگرافی معمول بارداری تصویر واضح تر و جزئی تری می باشد. در اکو قلب جنین جریان خون در قلب، ریتم قلب و ساختار قلب جنین مطالعه می شود. اکو قلب جنین در موارد زیر توصیه می شود:
- وجود سابقه خانوادگی به لحاظ ابتلا به نواقص قلبی و بیماری های قلبی
- اگر سونوگرافی روتین بارداری احتمال ناهنجاری قلبی را در جنین مطرح کند
- اگر مادر به دیابت، لوپوس یا فنیل کتونوریا مبتلا باشد
- اگر مادر از داروهایی استفاده کند که احتمال آسیب به قلب جنین را در پی داشته باشد، مانند داروهای ضد صرع
- وجود دلایلی که این احتمال را مطرح می کند جنین در خطر ابتلا به مشکلات قلبی قرار دارد
نتایج غیر نرمال اکو قلب جنین به دلایل زیر حاصل می شود:
- نواقصی در شکل گیری ساختار قلب
- مشکلاتی در ریتم قلب جنین یا آریتمی
- مشکلاتی در عملکرد قلب جنین
در صورت تشخیص اختلالی در قلب جنین ممکن است انجام ام آر آی یا سونوگرافی پیچیده تر در نظر گرفته شود. ممکن است تست اکو قلب جنین دوباره نیز تکرار شود. لازم به ذکر است برخی نواقص قلبی تا به دنیا آمدن جنین مشخص نمی شود و این صرف نظر از انجام اکو قلب جنین می باشد. وجود سوراخ های کوچک در قلب یا مشکلات خفیف در دریچه قلبی از جمله این موارد می باشد. همچنین از آنجاییکه امکان مشاهده همه بخش های عروق خونی بزرگ وجود ندارد ممکن است مشکلات موجود در این نواحی تشخیص داده نشده باقی بماند. به طور کلی نتایج حاصل از اکو قلب جنین کمک می کند تا برنامه ریزی بهتری برای درمان و نیازهای احتمالی جنین بعد از تولد انجام شود.
دکتر ساره پوررستمی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی عنوان می دارند اکوی قلب جنین در موارد مشکلات دریچه ای قلب، کاردیومیوپاتی های مادرزادی قلب و مشکلات قلبی جنین قبل از به دنیا آمدن نوزاد کمک می کند که از مرگ نوزاد بعد از تولد بدلیل دیر تشخیص دادن بیماری های قلبی جلوگیری شود و در 20 هفتگی انجام آن بهتر است.
