راهنمای بارداری
برای داشتن بارداری سالم قبل از بارداری به چه مواردی باید توجه داشت؟
تمام خانم هایی که قصد باردار شدن دارند باید قبل از بارداری با مراجعه به پزشک متخصص زنان از سلامت خود مطمئن شوند. چنان چه فردی مبتلا به بیماری زمینه ای مانند دیابت، فشار خون، بیماری های رماتیسمی، صرع و... باشد باید قبل از اقدام به بارداری با مراجعه به پزشک بیماری خاص خود، اجازه باردار شدن را بگیرد تا در حین بارداری دچار مشکلات خاصی نگردد. خانم هایی که از نظر جسمی ظاهر سالم هستند با مراجعه به متخصص زنان پس ازدادن شرح حال قاعدگی های اخیر و انجام برخی آزمایشات و سونوگرافی های لازم از سلامت جسمی و جنسی خود اطمینان یافته و سپس اقدام به بارداری می کنند.
در ضمن تمام خانم ها باید جهت پیشگیری از نقایص لوله عصبی جنین روزانه حداقل از 400 میکروگرم اسید فولیک حداقل از یک ماه قبل از حاملگی دریافت نمایند و آن را در سه ماهه اول بارداری نیز ادامه دهند.
برای پیشگیری از بروز علائم بارداری و عوارض دوران بارداری مانند تهوع، استفراغ، گرفتگی پا در بارداری و هموروئید باید چه کرد؟
علائم بارداری قابل پیشگیری نیست و حتی عوارض بارداری گاه به قدری شدید است که خانم باردار دچار مشکلات جدی می شود. تهوع و استفراغ از شکایت های شایع زنان در نیمه اول بارداری است. اگر چه تهوع و استفراغ بارداری معمولا صبح هنگام شدیدتر است اما در سراسر روز می تواند ادامه پیدا کند. در نیمی از موارد تا هفته 14 و در 90 درصد تا هفته 22 برطرف می شود. درمان تهوع و استفراغ بارداری به ندرت موفقیت آمیز است و بهبودی کامل را به دنبال ندارد. خوردن غذاهای کم حجم در دفعات بیشتر روشی برای درمان این تهوعو استفراغ است.
داروهای گیاهی مانند زنجبیل احتمال موثر است. علائم خفیف به ویتامین ب6 نیز پاسخ می دهند. اما برخی به داروهای ضد استفراغ قوی تر نیاز دارند. در برخی استفراغ بارداری تا حدی شدید است که سبب اختلالات الکترولیتی و مشکلات وخیم می گردد و خانم باردار در بیمارستان بستری می شود.
گرفتگی عضلات ساق پا یا کرامپ عضلانی. احساس درد شدید در پشت ساق پا است که علت آن به درستی مشخص نیست. این حالت اغلب شب ها ایجاد می شود. نرم هاش کششی عضلات پشت ساق پا در بیشتر موارد می تواند از کرامپ عضلات پشت ساق پا در بارداری پیشگیری کند.
چه مقدار اضافه وزن در بارداری مناسب است؟
میزان اضافه وزن بارداری به شاخص توده بدنی (BMI) قبل از بارداری بستگی دارد. در افراد با وزن طبیعی 0BMI در محدوده 18.5-25( محدوده وزن گیری 11-16 کیلوگرم است اما در افراد با شاخص توده بدنی کمتر از 18.5 محدوده وزن گیری در بارداری 13-18 کیلوگرم می باشد. در افراد چاق (BMI بیش از 30( محدوده افزایش وزن در بارداری 5-9 کیلوگرم در کل بارداری است. کنترل اضافه وزن در بارداری سبب پیشگیری از بیماری های مرتبط با چاقی مانند فشار خون، مسمومیت حاملگی (پره اکلامپسی) و دیابت و تولد نوزاد با وزن بالا یا تولد نوزاد با وزن کم و به دنبال آن زایمان به روش سزارین و سایر عوارض می گردد.
میزان کالری دریافتی در دوران بارداری نسبت به دوران قبل از بارداری 100-300 کیلوکالری در روز افزایش می یابد. بعد از اتمام بارداری، تمام افزایش وزن بارداری بلافاصله برظرف نمی شود. بلافاصله بعد از زایمان 5.5 کیلوگرم و بعد از دو هفته 4 کیلوگرم و بعد از شش ماه حدود 2.5 کیلوگرم کاهش وزن اتفاق می افتد. به طور کلی حدود 1.5 کیلوگرم اضافه وزن از دوران بارداری بر جای می ماند.
چطور می توان به نحو مناسب و بی خطری در طول بارداری ورزش کرد؟
محدود کردن فعالیت فیزیکی در یک حاملگی بدون عارضه ضرورت ندارد. چنان چه مادر در بارداری از نظر قلب و ریه سالم باشد و حاملگی بدون عارضه و نرمال داشته باشد، فعالیت منظم روزانه مفید خواهد بود. اما چنان چه موارد زیر وجود داشته باشد برای مثال دهانه رحم نارسا و کوتاه که گاها به دوختن نیاز باشد، چند قلویی و خطر زایمان زودرس، جفت سر راهی، شروع زودرس دردهای زایمان، فشار خون بالا یا مسمومیت بارداری، ریسک تولد نوزاد با وزن کم، بیماری قلبی مادر، مشکلات ارتوپدی باید در انتخاب فعالیت های دوران بارداری دقت بیشتری اعمال کرد.
دکتر فریبا بهنام
پاسخ داده شده: توسط دکتر فریبا بهنام
