واکسن ها بسیار موثر هستند. بیشتر واکسن های دوران کودکی در 85 تا 99 درصد کودکانی که آن را دریافت می کنند، موثر هستند. برای مثال تزریق دوز کامل واکسن سرخک، 99 کودک از 100 کودک را از ابتلا به سرخک محافظت می کند. برای واکسن فلج اطفال نیز همین اعداد صدق می کند. در بعضی موارد واکسن یک ایمنی نسبی را ایجاد می کند، یعنی از بیمار شدن جلوگیری نمی کند ولی در اغلب موارد طول دوره بیماری و شدت علائم را کاهش می دهد. بسیاری از والدین درباره بی خطر بودن واکسن نگرانند و سوالات بسیاری دارند. یک ترس شایع این است که واکسن ممکن است عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد یا حتی سبب بیماری شود. آیا واکسیناسیون و اوتیسم می توانند با هم در ارتباط باشد؟ آیا می توان از برخی واکسن ها در دوران کودکی استفاده نکرد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها و سایر پرسش های متداول دیگر در خصوص واکسیناسیون کودکان به مقاله زیر توجه نمایید.
واکسیناسیون دوران کودکی سبب محافظت کودک از ابتلا به طیفی از بیماری های خطرناک و کشنده اعم از دیفتری، سرخک، فلج اطفال و سیاه سرفه می شود. اگر امروزه اسم این بیماری ها برای شما چندان آشنا نیست، بدان دلیل است که با واکسیناسیون کودکان به طور مناسبی شیوع این بیماری ها کاهش داده است و این نشان می دهد واکسن ها عملکرد مناسبی داشته اند.
با این حال ممکن است والدین همچنان در مورد مزیت ها و معایب احتمالی واکسن ها نگرانی هایی داشته باشند. در ادامه به برخی پرسش های متداول در زمینه واکسیناسیون کودک خواهیم پرداخت.
آیا تغذیه با شیر مادر برای کودک ایمنی طبیعی ایجاد می کند؟ آیا ایمنی طبیعی بهتر از واکسیناسیون کودکان می باشد؟
پروتئین های شیر مادر سبب محافظت نوزاد در برابر بعضی از عفونت ها مثل سرماخوردگی، عفونت های گوش و اسهال می شوند. این ایمنی بطور کلی فقط برای یک ماهگی تا حدود یک سالگی کودک است. کودکی که با شیر مادر تغذیه می شود در برابر بعضی از بیماری های جدی مثل سیاه سرفه ایمنی ندارد.
ایجاد عفونت و ایمنی طبیعی که پس از آن حاصل می شود ممکن است محافظت بهتری را در مقایسه با واکسیناسیون کودکان فراهم سازد، اما باید توجه داشت که به این ترتیب احتمال بروز خطرات جدی ناشی از عفونت وجود دارد. برای مثال عفونت آبله مرغان می تواند منجر به بروز ذات الریه شود. ابتلا به عفونت فلج اطفال می تواند منجر به فلج دائمی در فرد گردد. ابتلا به بیماری اوریون می تواند ناشنوایی را به دنبال داشته باشد. ابتلا به آنفلوآنزا نوع B می تواند منجر به آسیب دائمی مغز گردد. بنابراین به نظر می رسد واکسیناسیون کودک به نحو موثر و بی خطری می تواند مانع از بروز بیماری ها گردد.
آیا میان استفاده از واکسن و اوتیسم ارتباطی وجود دارد؟
استفاده از واکسن ها نمی تواند احتمال بروز اوتیسم را به دنبال داشته باشد. محققین ارتباطی را بین بیماری اوتیسم و واکسیناسیون کودکان به دست نیاورده اند. در حقیقت تحقیق اصلی که احتمال وجود ارتباط میان اوتیسم و واکسن را نشان می داد سال ها پیش رد شده است.
آیا واکسیناسیون کودکان می تواند خطرات جدی را به همراه داشته باشد؟
باید توجه داشت که هر واکسنی می تواند منجر به بروز عوارض جانبی گردد. اما معمولا عوارض جانبی پیش آمده به دنبال واکسیناسیون، مانند تب اندک، زخم و یا درد در محل تزریق، بسیار خفیف است. برخی واکسن ها می تواند به طور موقتی سبب بروز سردرد، خستگی یا از دست رفتن اشتها گردند. به ندرت واکسیناسیون کودکان عوارض آلرژیک یا عوارض نورولوژیک شدیدی را به دنبال دارد.
اگر چه این عوارض جانبی ناشی از واکسیناسیون کودک اغلب بسیار خطرناک و مرگ آور می باشد اما شیوع آن بسیار اندک است. به طور کلی باید توجه داشت مزایای استفاده از واکسن ها و انجام واکسیناسیون نوزادان و کودکان بسیار بیشتر از عوارض جانبی آن می باشد و این در مورد همه کودکان صادق است.
البته کودکانی که به ترکیبات موجود در واکسن ها آلرژی دارند نباید از واکسن ها استفاده کنند. اگر کودک شما نسبت به دوزی از واکسن علائم آلرژیک شدیدی را نشان داد باید از مصرف دوز دیگر آن اجتناب کنید.
چرا واکسن ها در سنین پایین (واکسیناسیون نوزادان) مورد استفاده قرار می گیرند؟
واکسیناسیون کودکان به ترتیبی برنامه ریزی شده است که آن ها را از ابتلا به بیماری هایی که بیشتر در خطر مواجه با آن قرار دارند محافظت کند، بنابراین واکسیناسیون دوران کودکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. واکسیناسیون زودهنگام و حتی در برخی موارد واکسیناسیون مدت کوتاهی پس از تولد (واکسن بدو تولد نوزاد) بسیار ضروری است. اگر شما واکسیناسیون را از موعد مقرر به تعویق انداخته و آن را به زمانی موکول کنید که فرزند بزرگ تر شود در این صورت ممکن است واکسیناسیون در آن زمان بسیار دیر باشد.
آیا می توان به طور انتخابی واکسیناسیون کودکان را انجام داد؟
به طور کلی رعایت زمان واکسیناسیون در کودکان بسیار مهم است و بنابراین از قلم انداختن واکسن ها ایده خوبی نیست. به این ترتیب فرزند شما مستعد ابتلا به برخی بیماری های خطرناک خواهد بود. به خاطر داشته باشید که اگر نرخ واکسیناسیون موثر در کودکان افت کند در آن صورت برخی بیماری ها که شیوع آن ها بسیار کاهش یافته است دوباره ممکن است به یک تهدید مشترک و عمومی تبدیل شود.
اگر شما در مورد استفاده از برخی واکسن ها در فرزند خود نگرانی هایی دارید می توانید آن را با متخصص اطفال در میان گذارید. اگر جدول زمانبندی واکسیناسیون در فرزند شما به درستی پیش نرفته است و یا استفاده از برخی واکسن ها از قلم افتاده است حتما در این مورد با متخصص اطفال صحبت کنید تا راهنمایی های لازم را دریافت کنید.
