بیماری کبد الکلی چیست؟
بیماری کبد الکلی آسیب کبدی است که در اثر مصرف مقدار زیادی الکل برای مدت طولانی ایجاد می شود. به طور کلی، مقدار الکل مصرفی (مقدار، دفعات و مدت زمان) خطر و شدت آسیب کبدی و بروز بیماری کبد الکلی را تعیین می کند. علائم بیماری کبد الکلی از حالت بدون علامت در ابتدا تا تب، یرقان، خستگی و دردناک بزرگ و حساس به درد شدن کبد بروز می کنند تا جایی که مشکلات جدی تر مانند خونریزی مجاری گوارشی و زوال عملکرد مغز به عنوان علائم بیماری کبد الکلی بروز می کنند.
برای کمک به تشخیص این که مصرف الکل عامل مشکل است، پزشکان ممکن است پرسشنامه ای را برای ارزیابی مقدار مصرف الکل در بیمار مبتلا به بیماری کبد الکلی به اعضای خانواده فردا ارائه دهد. اگر افرادی که مقدار زیادی الکل صرف می کنند دچار علائم بیماری کبد الکلی شوند، پزشک آزمایش های خون را برای ارزیابی کبد و در مواردی نمونه برداری از کبد انجام می دهند. بهترین راه درمان بیماری کبد الکلی قطع مصرف الکل است اما انجام آن دشوار بوده و به کمک نیاز دارد.
بیشتر میزان الکل بعد از جذب در مجاری گوارشی داخل کبد متابولیزه می شود. همچنان که الکل متابولزه می شود، موادی که به کبد آسیب می رسانند تولید می گردند. زمانی که کبد دچار آسیب می شود برای مدتی کبد به عملکرد طبیعی خود ادامه می دهد؛ زیرا کبد ممکن است بتواند یک آسیب خفیف را ترمیم کند. کبد همچنین زمانی که 80 درصد از ساختار آن دچار آسیب شده است می تواند به فعالیت های طبیعی خود ادامه دهد. با این حال، اگر فرد به نوشیدن الکل ادامه دهد، آسیب کبدی پیشروی کرده و در نهایت با بروز بیماری کبد الکلی موجب مرگ می گردد. اگر فرد مصرف الکل را قطع کند، آسیب های وارده ترمیم می شوند. سوء مصرف الکل موجب یه نوع بیماری کبد الکلی می شود:
- تجمع چربی. این نوع از بیماری کبد الکلی خطر چندانی ندارد و برخی مواقع برگشت پذیر است. کبد چرب به عنوان یک بیماری کبد الکلی در بیش از 90 درصد از افرادی که مقدار زیادی الکل مصرف می کنند بروز می کند.
- التهاب (هپاتیت الکلی). در این نوع بیماری کبد الکلی، کبد در حدود 35-10 درصد از افراد ملتهب می شود.
- سیروز. دیگر بیماری کبد الکلی است که حدود 20-10 درصد از افراد را درگیر می کند. در سیروز، بخش زیادی از بافت نرمال کبد به طور دائمی با بافت اسکار جایگزین می شود که عملکردی نخواهد داشت. در نتیجه، ساختار داخلی کبد از بین رفته و کبد برای مدت طولانی نمی تواند عملکرد طبیعی داشته باشد. در نهایت این بیماری کبد الکلی موجب جمع شدن کبد می گردد. در این بیماری کبد الکلی افراد علائمی کمی داشته و یا علائمی مشابه هپاتیت الکلی ظاهر می سازند. سیروز قابل برگشت نیست.
بیماری کبد الکلی: فاکتورهای خطر
بیماری کبد الکلی معمولا در افرادی با شرایط زیر بروز می کند:
- مصرف مقدار زیاد الکل: افراد اگر مقدار الکلی مصرفی خود را ارزیابی کنند به طور دقیق می توانند خطر بروز بیماری کبد الکلی را درک نمایند. برای تعیین مقدار الکلی مصرفی، افراد باید مقدار الکل وجود در نوشیدنی های الکلی را بدانند. به طور کلی افرادی که برای مدت طولانی و مقدار زیادی الکل مصرف می کنند بیشتر در معرض خطر بیماری کبد الکلی قرار دارند. با این حال، بیماری کبد الکلی در همه افرادی که برای مدت طولانی مقدار زیادی الکل مصرف می کنند بروز نمی کند.
- نوشیدن الکل برای مدت طولانی (معمولا بیش از 8 سال)
- جنسیت خانم: خانم ها بیشتر مستعد ابتلا به بیماری کبد الکلی در اثر صرف الکل هستند. خانم ها اگر نصف مقدار مصرفی الکل در آقایان الکل مصرف کنند در معرض بیماری کبد الکلی قرار دارند. خطر بیماری کبد الکلی در خانم ها افزایش می یابد؛ زیرا سیستم گوارش آن ها توانایی کمتری در فرآوری الکل دارد بنابراین مقدار الکل بیشتری به کبد می رسد.
- داشتن آرایش ژنتیکی که آن ها مستعد ابتلا به بیماری کبد الکلی می کند. آرایش ژنتیکی در بروز بیماری کبد الکلی نقش دارد؛ زیرا بیماری کبد الکلی اغلب در طریق وراثت انتقال می یابد. اعضای خانواده ممکن است ژن هایی را به اشتراک بگذارند که توانایی آن ها در متابولیزه کردن الکل را کاهش دهد.
- چاقی: چاقی نیز افراد را مستعد ابتلا به بیماری کبد الکلی در اثر مصرف الکل می کند.
بیماری کبد الکلی: سایر فاکتورها
تجمع آهن در کبد و همچنین هپاتیت سی خطر بیماری کبد الکلی را افزایش می دهد. با این حال، تجمع آهن لزوما به مقدار آهن مصرفی بستگی ندارد. بیش از 25 درصد از افرادی که مقدار زیادی الکل مصرف می کنند به هپاتیت سی دچار هستند ترکیب مصرف الکل و هپاتیت سی خطر بیماری کبد الکلی چون سیروز را افزایش می دهد.
اگر آهن در کبد تجمع یابد یا اگر افراد برای بیش از شش ماه به هپاتیت سی دچار باشد، خطر سرطان کبد افزایش می یابد.