نام ژنریک:
- آلوپورینول
نام لاتین:
- Allopurinol
نام تجاری:
- ®Zyloprime
- ®Purinol
- ®Zyloric
گروه دارویی- درمانی:
- مهار کننده گزانتین اکسیداز
- ضد نقرس و هایپراوریسمی
طبقه بندی در بارداری:
- گروه C
اشکال دارویی:
- قرص: 100 و 300 میلی گرم
موارد مصرف، روش و دوزاژ:
- نقرس و هایپراوریسمی: بسته به شدت حملات نقرسی دوز آن متغیر است. در صورت تجویز بالای 300 میلی گرم لازم است به صورت منقسم تجویز گردد.
بالغین:
نقرس خفیف روزانه 200 تا 300 میلی گرم به فرم خوراکی.
نقرس شدید و توفوس های بزرگ: روزانه 400 تا 600 میلی گرم به فرم خوراکی حداکثر تا 800 میلی گرم.
- پیشگیری از حملات حاد نقرس
بالغین:
روزانه 100 میلی گرم به فرم خوراکی وحداکثر 800 میلی گرم
کودکان:
بالای شش سال: روزانه 300 میلی گرم خوراکی (100 میلی گرم سه بار در روز)
زیر شش سال: روزانه 150 میلی گرم خوراکی (50 میلی گرم سه بار در روز)
- سنگ کلیه اگزالاتی عود کننده
بالغین:
روزانه 200 تا 300 میلی گرم خوراکی
- هایپراوریسمی ناشی از بدخیمی ها
بالغین:
روزانه 600 تا 800 میلی گرم به فرم خوراکی به مدت 2 تا 3 روز همراه با مایعات فراوان
مکانیسم اثر:
- آلوپورینول با مهار آنزیم گزانتین اکسیداز، تولید اسید اوریک را کاهش می دهد.
فارماکوکینتیک:
- آلوپورینول تا 90 درصد جذب گوارشی دارد.
- نیمه عمر آلوپورینول 1 تا 2 ساعت است.
- دفع آلوپورینول کلیوی است.
نکات با اهمیت:
- در بیماری نقرس مفاصل دچار التهاب و درد می شوند که علت آن رسوب مونوسدیم اورات یا اسید اوریک است. اسید اوریک در نتیجه متابولیزه شدن 2 باز آلی آدنین و گوانین که از طریق مصرف مواد پروتئینی به بدن وارد می شوند، تولید می شود. آدنین و گوانین طی مراحلی به هیپوگزانتین و در ادامه به گزانتین تبدیل می شوند که گزانتین به اسید اوریک تبدیل می گردد. دفع اسید اوریک از طریق کلیه ها صورت می گیرد. اما اگر در این چرخه اختلالی ایجاد شود و سطح اسید اوریک در بدن افزایش یابد باعث رسوب در مفاصل شده و بیماری نقرس را ایجاد می کند. داروی آلوپورینول با مهار آنزیم گزانتین اکسیداز از تولید اسید اوریک جلوگیری می کند و باعث کاهش سطح اسید اوریک می شود.
موارد منع مصرف:
- حساسیت شدید به دارو
- ایدیوسنکرازی
- هموکروماتوز ایدوپاتیک
موارد احتیاط:
- حملات حاد نقرس
- اختلال شدید گوارشی توام با خونریزی گوارشی
- دهیدراتاسیون تضعیف مغز استخوان
تداخلات دارویی:
- مصرف همزمان آلوپورینول با آموکسی سیلین و آمپی سیلین احتمال بثورات پوستی را افزایش دهد.
- داروهای کاهنده قند خون و ضد انعقادهای خوراکی اثرات آلوپورینول را افزایش می دهند.
- مصرف همزمان آلوپورینول با کوتریموکسازول احتمال ترومبوسیتوپنی را افزایش می دهد.
- دیورتیک های تیازیدی خطر مسمومیت با آلوپورینول را بالا می برند و عوامل اسیدی کننده ادرار احتمال سنگ کلیه را افزایش می دهند.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
از جمله عوارض جانبی آلوپورینول می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- GI: تهوع، استفراغ، اسهال، سوء هاضمه، شکم درد، طعم فلز در دهان، اختلال در حس چشایی.
- CNS: سردرد، پارستزی، بی خوابی، نوروپاتی محیطی، نوریت.
- Derm: ریزش مو، سندرم استیون جانسون، کهیر و درماتیت، خارش و سوزش
- EENT: رینیت و خونریزی بینی، کاتاراکت، اختلالات شبکیه
- HEMA: تضعیف مغز استخوان، آنمی آپلاستیک و پان سیتوپنی
- GU: اورمی و نارسایی کلیه
- Other: تب و میوپاتی
مصرف در بارداری و شیردهی:
- مصرف آلوپرینول در بارداری جز گروه C می باشد.
توجهات پزشکی - پرستاری:
- قبل از شروع درمان با آلوپورینول CBC, SGOT, SGPT,BUN,Cr و میزان مصرف و دفع مایعات را اندازه گیری کنید.
- در صورت نارسیایی کلیوی دوز آلوپورینول را تعدیل کنید. هر دو هفته یک بار اسید اوریک را کنترل کنید که باید کمتر از 6 میلی گرم در دسی لیتر باشد.
- بیمار را در حین درمان با آلوپورینول به مصرف روزانه مایعات تشویق کنید.
- نقرس ممکن است در اثر بعضی بیماری ها مثل لوسی حاد، پلی سایتمی حقیقی، میلوم مولتیپل، پسوریازیس و یا در اثر شیمی درمانی ایجاد شود.
- وضعیت تغذیه ای بیمار را در حین درمان با آلوپورینول بررسی کنید: بیمار را به کاهش مصرف گوشت قرمز، ساردین و فراورده های پورین دار تشویق کنید.
- برای کاهش عوارض گوارشی بهتر است آلورپورینول را با غذا تجویز کنید.
- قبل از شروع شیمی درمانی درمان با آلوپورینول باید شروع شود.
توجهات بیمار - خانواده:
- مطابق دستور پزشک آلوپورینول را استفاده کنید و در صورت فراموش کردن یک دوز، دوز بعدی را دو برابر مصرف نکنید.
- در طی درمان با آلوپورینول مصرف مایعات را به 2 تا 3 لیتر در روز افزایش دهید.
- برای کاهش اثرات گوارشی آلوپورینول آن را با غذا میل کنید. می توان قرص های خرد شده را مصرف کرد.
- در صورت برزو نشانه های ذکر شده مصرف آلوپورینول را قطع کنید: بثورات جلدی، بی حالی، احساس ناخوشی، تب و سردرد، استوماتیت.
- به علت احتمال خواب آلودگی در طول درمان با آلوپورینول از انجام کارهایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند بپرهیزید.
- در حین درمان با آلوپورینول از مصرف الکل و کافئین خودداری کنید زیرا ممکن است سطح اسیداوریک را افزایش دهد.
- استفاده از دوز بالای ویتامین سی ممکن است احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد.
- در حین درمان با آلوپورینول رژیم غذایی باید طوری باشد که ادرار را قلیایی کند.
شرایط نگهداری دارو:
- آلوپورینول را در دمای 15 تا 25 درجه و در جای خشک نگاهداری کنید.
درسنامه جامع داروهای رسمی ایران- ایران فارما تالیف دکتر سعید شهراز- دکتر طاهره غازیانی
مرجع جامع داروهای ژنریک ایران با اقدامات پرستاری و مراقبت تالیف و ترجمه پوران سامی
داروهای ژنریک ایران تالیف دکتر رامین خدام
فارماکولوژی پایه و بالینی کاتزونگ
وبسایت http://www.rxlist.com
- وبسایت http://www.Drugs.com