تعریف:
کاهش حجم مایع آمنیوتیک، با بیشترین عمق کمتر از 2 سانتی متر در سونوگرافی.
اتیولوژی:
نارسایی جفت، کاهش برون ده ادراری جنین، پاره شدن پرده ها.
ریسک فاکتورها:
فاکتورهای مربوط به جنین: اختلالات مجرای ادراری (سندرم پاترز² : آژنزی کلیه، دریچه خلفی پیشابراه)، اختلالات کروموزومی، IUGR، زایمان دیررس.
فاکتورهای مربوط به جفت: دکولمان، پرهاکلامپسی، هیپرتانسیون، دیابت.
سایر فاکتورها: مصرف داروهای مهارکنندهء ACE، عوامل ایدیوپاتیک.
اپیدمیولوژی:
الیگوهیدرآمنیوس نسبت به پلی هیدرآمنیوس کمتر شایع است.
در کمتر از 34 هفته، در کمتر از 1 درصد از بارداریها
در بیش از 34 هفته، در حدود 2 درصد از بارداریها
در بیش از 41 هفته در حدود 10 درصد از بارداریها
شرح حال:
سابقه عوارض قبلی در طی بارداریهای قبلی، نشست مایع آمنیوتیک از واژن، کاهش حرکات جنین.
معاینه بالینی:
معاینه عمومی: علایم وجود بیماری زمینه در مادر، نظیر بالا بودن فشار خون، ادم.
معاینه شکم: کاهش ارتفاع رحم تا سمفیزیس، جنین به آسانی قابل لمس است.
پاتولوژی:
نامشخص است.
ارزیابی ها:
آزمایشات خون: گلوکز، آزمایش ادرار: MSU (گلوکوزی، پروتئین اوری)
سایر روش های تشخیصی: سونوگرافی همراه با داپلر رگ نافی، اسکن از نظر بررسی آنومالی جنینی، پروفایل بیوفیزیکال، می توان CVS (نمونه برداری از پرزهای جفت) را برای تعیین اختلالات کروزومی، بر اساس سن بارداری و تمایل والدین، انجام داد.
درمان:
در صورت وجود پارگی پرده ها، باید درمان را به صورت صحیح انجام داد.
در کمتر از 34 هفته: هرگونه اختلال زمینهای مادر را درمان کنید. در صورت مشاهده موارد غیر طبیعی، باید مادر را بستری کرد. انجام CTG روزانه، داپلر و پروفایل بیوفیزیکی هفتگی، ضروری است. در صورت وجود شواهد نقص جنینی، زایمان را باید به روش سزارین ختم کرد. درمان سرپایی: شمارش روزانه حرکات جنین،داپلر و پروفایل بیوفیزیکال هفتگی. به مادر توصیه کنید که در صورت کاهش حرکات جنین نسبت به حد معمول، مراجعه کند.
پس از 34 هفتگی: هر گونه اختلال زمینهای مادر را درمان کنید. در صورتی که نتایج بررسیهای انجام شده غیرطبیعی باشد، بستری، ختم بارداری و زایمان سزارین را باید در نظر داشت. درمان سرپایی، به همان صورت ذکر شده در بالاست.
پس از هفته 41: القاء زایمان.
در طی زایمان: مونیتورینگ مداوم از طریق CTG، آمنیوترانسفیوژن به وسیلهء کلوئید، مراقبت در جهت کاهش ریسک پرولاپس بند ناف.
عوارض: هیپوپلازی ریه (به ویژه در موارد پرزانتاسیون اولیه)، دفرمیتههای اندامی (به ویژه دفرمیته فلکسیون، جابهجایی مفصل هیپ، کلاب فوت3)، چسبندگیهای آمنیون به پوست جنین، پرولاپس بند ناف، افزایش احتمال دستکاریهای زایمانی.
پیش آگهی:
در موارد شروع زودرس، پیش آگهی خوب نبوده و در حدود 50 درصد از موارد، مرگ و میر به همراه خواهد داشت. در موارد شروع دیررس، پیش آگهی بر اساس علت زمینه، بهتر خواهد بود.
1- Oligohydramnios
2- Potterʼs syndrome
3- Club foot
کتاب: مروری سریع بر بیماری های زنان و مامایی
نوشته: میشا داتا، لوئیس رندال، نانومی هولمز
ترجمه: دکتر سارا آرین مهر
زیر نظر: دکتر فاطمه قائم مقامی (استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران)