تعریف:

تشنج، عبارت است از: تخلیه دوره‌ای نورون‌های مغز. صرع، عبارت است از: تداوم تشنج. صرع، ممکن است تحت تاثیر بارداری قرار گرفته و یا بالعکس، بارداری را تحت تاثیر قرار دهد.

اتیولوژی:

تاثیرات بارداری بر صرع: صرعی که از قبل شروع بارداری وجود داشته، ممکن است به دلیل تغییر در فارماکوکینتیک داروهای ضد صرع در دوران بارداری (به دلیل کاهش غلظت، کاهش جذب و افزایش متابولیسم دارو‌های ضد صرع) و مشکلات مربوط به مصرف دارو‌ها (ترس از ایجاد آنومالی‌های مادر زادی ناشی از مصرف دارو‌های ضد صرع) تحت تاثیر قرار گیرد.

تاثیر صرع بر بارداری: اختلالات مادرزادی ممکن است، در نتیجه فاکتور‌های ژنتیکی، هیپوکسی در طی صرع‌های جنرالیزه و مصرف دارو‌های ضد صرع (تا حدودی به دلیل تداخل این دارو‌ها با سطوح اسید فولیک) ایجاد شوند.

ریسک فاکتور‌ها:

تاثیرات بارداری بر صرع: افزایش تعداد دفعات تشنج و شدت آن، در موارد صرع جنرالیزهثانویه و یا صرع‌های پارشیال کمپلکس، بیشتر دیده می شود.

تاثیرات صرع بر بارداری: افزایش شانس اختلالات و آنومالی‌های مادرزادی، در موارد مصرف رژیم‌های چند دارویی و دارو‌هایی از قبیل فنی‌توئین و والپروات سدیم، بیشتر دیده می شود.

اپیدمیولوژی:

در حدود 1 درصد از بارداری‌ها، در همراهی با صرع دیده می شوند. در یک سوم از موارد، شدت تشنج افزایش می یابد، در 1/3 از موارد، شدت آن تغییری نمی یابد و در 1/3 از موارد، شدت آن کاهش خواهد یافت.

شرح حال:

تشنج‌های عود کننده، عدم مصرف صحیح دارو.

معاینه بالینی:

اغلب نکته خاصی در معاینه یافت نمی شود.

پاتولوژی:

نامشخص است.

ارزیابی‌ها:

آزمایشات خونی: FBC، MCV، سطح فولات سرم و گلبول‌های قرمز خون (برای رد کردن کمبود فولات). سطوح سرمی دارو‌های ضد تشنج، تست‌های عملکردی کبد.

سایر موارد: اسکن از نظر آنومالی جنینی، در هفته‌های 18 تا 22 بارداری (نقایص لوله عصبی، نقایص قلبی و آنومالی‌های صورت و دهان).

درمان:

قبل از بارداری: تغییر دارو‌ها به رژیم تک دارویی و یا در صورتی که تشنج برای مدت 2 تا 3 سال اتفاق نیفتد، می توان دارو‌ها را به تدریج قطع کرد. می توان نوع دارو را به دارویی با خصوصیات تراتوژن کمتر ( نظیر کاربامازپین)، تغییر داد. ریسک و خطرات موجود را به مادر یادآوری کنید. ترکیبات فولات خوراکی، روزانه 5 میلی گرم باید تجویز شوند.

در طول دوران بارداری: ترکیبات فولات را حداقل تا هفته 12 ادامه دهید. 20 میلی‌گرم ویتامین K خوراکی، از هفته 36، در زنان تحت درمان با کاربامازپین، فنی توئین، پریمیدون و فنوباربیتال (دارو های القاء کننده آنزیمی)، باید تجویز شود. تشنج را به دقت درمان کنید (بیشتر موارد تشنج خومحدود هستند، اما در صورت طول کشیدن، دیازپام باید تجویز شود).در صورت عدم پاسوخگویی، فنی توئین وریدی تجویز شده و در موارد شدید، باید ونتیلاسیون انجام شود.

پس از زایمان: در نوزاد پس از تولد، 1 گرم ویتامین K عضلانی تجویز می شود.

توصیه: شیردهی، بلامانع است. مادر را درباره‌ء شست و شو و تغذیهء صحیح نوزاد، راهنمایی کنید. هشدار دهید که مصرف دارو‌های ضد صرع، سبب کاهش تاثیرات دارو‌های ضد بارداری خوراکی می شوند و بنابراین، OCP با دوز بالاتر مورد نیاز خواهد بود.

عوارض:

صرع:

• استاتوس اپیلپتیکوس

بارداری:

• افزایش شانس دکولمان (به بیش از 3 برابر)
• خون‌ریزی واژینال
• زایمان با کمک ابزار
• پرزانتاسیون بریچ
• اختلالات مادرزادی(نظیر CVS که به میزان 4 برابر، اختلالات دهان و صورت، به میزان 6 برابر و نقایص لوله عصبی، به میزان 1.5 درصد، به ویژه در مصرف والپروات سدیم، افزایش می یابند).
• موارد شدید پره‌اکلامپسیدر بیماران مبتلا به صرع شایع‌تر است.
• افزایش شانس بیماری‌های خون‌ریزی دهنده در نوزاد تولد یافته (زیرا دارو‌های ضد صرع، سطوح خونی ویتامین K را کاهش می دهند).

پیش آگهی:

مراقبت‌های دقیق پس از زایمان و درمان تخصصی در طول دوران بارداری، میزان بروز عوارض را به حداقل خواهند رساند.