دروانا:

GFR یا سرعت فیلتراسیون گلومرولی شاخصی است که اطلاعاتی را از عملکرد کلیه در اختیار قرار می دهد (تعریف GFR). در این تست مقدار کراتین موجود در خون اندازه گیری می شود و سپس با استفاده از یک فرمول به عددی می رسیم که به ما نشان می دهد عملکرد کلیه ها تا چه حد مناسب می باشد. گلومرول فیلترهای کوچکی است که به کلیه ها امکان دفع مواد زائد از خون را می دهد و در عین حال مانع از دست رفتن اجزای مهم مانند پروتئین ها و سلول های خونی می گردد. به طور روزانه کلیه های سالم 200 کوارت خون را فیلتر کرده و حدود 2 کوارت ادرار تولید می کنند. در تعریفGFR  می توان به مقدار خونی اشاره کرد که توسط گلومرول در دقیقه فیلتر می گردد. بنابراین اگر عملکرد کلیه ها بر اساس عاملی مانند آسیب یا بیماری افت کند در آن صورت بر اساس تعریف GFR باید انتظار کاهش سرعت فیلتراسیون و تجمع مواد زائد در بدن را داشته باشیم. بر اساس تعریف GFR در بیماری مزمن کلیوی عملکرد کلیه ها کاهش می یابد. بیماری مزمن کلیوی با طیفی از بیماری ها مانند دیابت و فشار خون بالا ارتباط دارد. تشخیص زودهنگام اختلال در عملکرد کلیه ها می تواند احتمال بروز آسیب های بسیار جدی را کاهش دهد. همچنین باید توجه داشته باشیم که اغلب علائم مشکلات کلیوی تا زمانی که کلیه ها 30 تا 40 درصد عملکرد خود را از دست نداده اند قابل مشاهده نیست.

با توجه به تعریف GFR می توان دریافت محاسبه این عدد راه دقیقی برای تشخیص تغییر در وضعیت کلیه محسوب می شود اما اندازه گیری مستقیم این عدد کمی دشوار است بنابراین همواره مقدار تقریبی عدد GFR با عنوان eGFR مورد نظر می باشد. بر اساس تعریف GFR عدد بیش از 90 نشان می دهد کلیه ها در وضعیت نرمالی به سر می برند. به همین ترتیب بر اساس تعریف GFR عدد زیر 60 نیز نشان می دهد که احتمال بروز آسیب کلیوی مطرح است. اگر عدد GFR در آزمایشی زیر 60 باشد در آن صورت باید تست دیگری تکرار شود. اگر چنانچه در طول بیش از سه ماه نتیجه همچنان زیر 60 قرار داشته باشد تشخیص بیماری مزمن کلیه داده می شود. توجه داشته باشید ممکن است عدد GFR بیش از 90 باشد اما آسیب کلیوی همچنان رخ دهد. در این شرایط برای تشخیص عملکرد کلیه ها به موارد دیگری مانند مقدار آلبومین در ادرار توجه می گردد. در تعریف GFR و مفهوم نتایج می توان موارد زیر را در نظر داشت:

• تعریف GFR: عدد 90 نشان می دهد عملکرد کلیه ها نرمال است و یا اگر آسیب کلیوی وجود دارد بسیار خفیف است.
• تعریف GFR: عددی بین 60 تا 89 نشان می دهد آسیب کلیوی خفیفی در میان است. ممکن است در این شرایط آزمایش ادرار مقدار پروتئین یا آلبومین زیادی را نشان دهد همچنین احتمال وجود سلول یا کست به ندرت در ادرار وجود دارد.
• تعریف GFR: عددی بین 30 تا 59 نشان می دهد سرعت فیلتراسیون به طور متوسطی کاهش داشته است.
• تعریف GFR: عددی بین 15 تا 29 نشان دهنده کاهش شدید سرعت فیلتراسیون می باشد.
• تعریف GFR: عدد زیر 15 نشان دهنده نارسایی کلیوی می باشد.

تست های دیگری نیز ممکن است به منظور بررسی عملکرد کلیه استفاده شود. در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی که به بیماری های دیگری مانند دیابت و یا فشار خون بالا دچارند علاوه بر اندازه گیری GFR مقدار کراتینین نیز اندازه گیری می شود. بررسی مقدار آلبومین در ادرار و نسبت آلبومین/کراتین نیز برای غربالگری در افراد مبتلا به شرایط مزمن که در خطر آسیب کلیوی قرار دارند استفاده می شود. افزایش آلبومین در ادرار نشان دهنده آسیب کلیوی می باشد. آنالیز ادرار نیز به لحاظ وجود خون یا کست در ادرار ممکن است مورد توجه قرار گیرد.